Son günlerde koronavirüs salgınının ekonomiler üzerindeki etkileri konusunda farklı senaryolarla olası maliyet hesaplamaları yapılmaktadır. Bu hesaplamalarda öne çıkan birinci senaryoda, sıkı karantina koşullarında ekonominin durdurulması ile salgının kısa sürede kontrol edilmesi ve ardından ekonomiye tekrar odaklanılması önerilmektedir. Bu senaryo ile ekonominin kısa sürede ve çok olumsuz etkileneceği öngörülmektedir.
İkinci senaryoda ise ekonominin ayakta kalması önceliği ile salgının kısmi karantinalarla daha uzun zaman süresinde kontrol altına alınması ve dolayısıyla ekonomi ve salgın arasında bir denge sağlanması önerilmektedir. Burada ekonomik hayatın çok fazla olumsuz etkilenmemesi, üretimin devam etmesi ve mevcut pazarların elde tutulması sayesinde koronavirüs sonrasında ekonomilerdeki iyileşme ile beraber bu iyileşmeden zaman kaybetmeksizin yararlanma öne çıkan husustur.
Şu bir gerçek ki bu salgının ekonomiler üzerindeki etkisi, salgın süresinin uzamasıyla birlikte daha da artmaktadır. Dolayısıyla iki senaryoda da sağlık ve ekonomide ortaya çıkan ve çıkacak olan fayda ve maliyeti iyi hesaplamak gerekiyor.
Koronavirüs salgınının dünyada yaygınlaşması, 2020 yılının ilk çeyreğinde oldu. Bu yüzden 2020 yılı ilk çeyreğine ve yılın tamamına yönelik farklı ekonomik büyüme tahminleri yapılmaktadır.
Koronavirüs salgınının çıktığı ilk ülke olan Çin’de ekonomi, ilk çeyrekte yüzde 6.8 oranında daraldı. Çin ekonomisinde, koronavirüs salgınının etkisiyle ilk çeyrekte meydana gelen bu daralma, 1992 yılından beri yani 28 yıl sonra ilk defa görülmüş oldu. Ülke ekonomisi ilk çeyrekte geçen yılın son çeyreğine göre de yüzde 9,8 daraldı.
Diğer yandan IMF, Çin ekonomisine yönelik 2020 yılı ekonomik büyüme beklentisini yüzde 6’dan yüzde 1.2’ye düşürdü.
IMF tarafından tüm ülkeler ve ülke grupları için açıklanan yeni ekonomik büyüme tahminlerinde de hem ilk çeyrek rakamları hem de 2020 yılının tamamı için iyimser olmayan büyüme rakamları var.
Ayrıca IMF tahminlerine göre 2020 yılında küresel ekonominin 2008 küresel ekonomik krizine göre daha çok olumsuz etkileneceği ve küresel ekonominin 2020’de yüzde 3 oranında daralacağı tahmin edilmektedir.
Şu anda koronavirüs salgınının merkezi olan ABD için ekonomik büyüme tahmini IMF tarafından 2020’de yüzde 2’den yüzde eksi 5.9’a düşürülürken, AB Bölgesi için ekonomik büyüme beklentisi de 2020’de yüzde 1.3’ten yüzde eksi 7.5’e düşürüldü.
Bu da gelişmiş ülkelerde ekonomik büyümenin büyük ölçüde daralacağına işaret etmektedir. Aynı şekilde gelişmekte olan ülke ekonomilerinin ekonomik büyüme tahmini de 2020’de yüzde 4.4’ten yüzde eksi 1’e düşürülmüş.
Mevcut belirsizlikler göz önünde bulundurulduğunda, 2020 yılı ekonomiler için oldukça büyük çalkantıların yaşanacağı bir yıl olacağı öngörülüyor.
Koronavirüs salgını sebebiyle ekonomideki daralma ile beraber petrol talebindeki azalma ve dolayısıyla petrol fiyatlarındaki düşüş son yıllarda kendinden en çok söz ettiren emtia oldu.
Petrol fiyatlarındaki düşüşü engellemek için OPEC+ ülkeleri arasındaki petrol kesintisi anlaşmasına rağmen petrol fiyatlarındaki düşüş devam ediyor. Dünya ekonomilerdeki daralmanın daha da şiddetleneceği beklentisi, petrol fiyatlarında tarihi düşüşlerin yaşanmasında oldukça etkili olduğunu da belirtmekte fayda var.
Dolaysıyla 2020 yılında petrol fiyatlarındaki düşüşü engellemek için OPEC+ ülkeleri daha çok üretim kesinti yapmaları gerekiyor. Ancak gelirlerinin büyük kısmını petrol ile sağlayan OPEC+ ülkeleri hem üretim kesintilerine hem de düşük petrol fiyatlarına ne kadar dayanırlar?
