Yabancı okullar sorunu Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Lozan’da toplanan barış konferansının ana gündem maddeleri arasında yer alıyordu. Osmanlı devletinin son dönemlerinde sınırları içerisinde tahmini 6 bin ila 8 bin arası yabancı okul vardı.
Hristiyanlık dininin farklı mezheplerince açılan bu misyoner okulları, görünürde kendi dinlerinin propagandasını yapmak amacı güdüyordu. Ancak asıl misyonları Osmanlı vatandaşı olan gayrimüslimleri devlete karşı kışkırtmaktı.
Nitekim Osmanlı coğrafyasında çıkarılan isyanların perde arkasında bu okullar ve bu okullarda eğitilenler vardı. Osmanlı devletinin vatandaşı olan Ermeni ve Rumlar ne yazık ki bu konuda en çok kullanılan milletler olmuştur.
Emperyalist Batı, şüphesiz tek taraflı misyonerlik yapmamış. Ayrıca Müslüman görünümlü yapılar oluşturup Osmanlı topraklarında yaşayan milleti birbirine kırdırma politikası da gütmüştü. Arabistanlı Lawrence ve İngiliz istihbarat subayı Binbaşı Noel, bu konuda en bilenen isimlerin başında yer alıyor.
Türkiye’nin bağımsızlığının önündeki en büyük engelin bu okulların olduğunu bilen Kurtuluş Savaşı kahramanı Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları, Lozan’da bu okulların kapatılması için mücadele etti. Mücadele her ne kadar kapatma konusunda başarılı olamasa da, bu okulların zapturapt altına alınması için Cumhuriyet’in ilk yıllarında gerekli adımlar atıldı.
Tevhid-i Tedrisat Kanunu’yla; bütün eğitim kurumları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Azınlık ve yabancı okullarda dini ve siyasi öğretim engellendi. Türkçe kültür dersleri programlarına konularak Türk öğretmenler tarafından verilmesi sağlandı. Papazların, rahibelerin bu okullarda ders vermesi ve Hristiyanlık sembollerinin taşınması, giyilmesi yasaklandı.
Lozan’da kapatamadığımız bu okulların bazıları zamanla Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun gereğini yerine getiremediği için kendiliğinden kapandı. Bazı okullar ise hâlâ eğitimlerine devam ediyor. Günümüzde faaliyet gösteren yabancı okul sayısı 12’ye düştü. 12 yabancı okulun 6’sı Fransızlara ait.
Bugünlerde İslâm’a, Türk milletine ve hükümetine hakaret yarışında olan Fransızlar, ne yazık ki bu 6 okul ile yetinmeyip bir de Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde kaçak okul açmışlar. Müslümanlara yaşama hakkı tanımadığı için boykot ettiğimiz Fransızlar, bu kaçak okullarda bizim çocuklarımızı daha üç yaşında eğitime alıyorlar.
Türkiye Cumhuriyeti, Fransa’da yaşayan yüz binlerce vatandaşına bırakın öğretmen göndermeyi, imam bile göndermekte güçlük çekerken, Fransızlar, bizim çocuklarımız için Türkiye’ye papaz gönderiyor. Bu okullarda ne okutulduğunu, hatta hangi çocukların okuduğunu bile bilmiyoruz.
Fransa’da Peygamber Efendimiz’e yönelik hakaret dolu karikatürlerin, okullarda
öğrencilere gösterilmesini tepkiyle karşılarken, aynı karikatürlerin kendi topraklarımızdaki kaçak Fransız okullarında kendi çocuklarımıza gösterilip gösterilmediğinden haberimiz yok. Fransa’da PKK ile ilgili okullarda anlatılanların Türkiye’deki kaçak okullarda bizim çocuklarımıza anlatılıp anlatılmadığından bilgimiz yok.
1891 yılında dönemin Maârif-i Umûmiyye Nâzırı Zühtü Paşa, Osmanlı sınırları içerisindeki yabancı okullar için şu tespiti yapmıştı: “Adı geçen okullarda okutulan kitaplar, programlar hükumetçe bilinmiyor ve teftiş yapılamadığından, yabancılar tam bir fırsat ve meydan bularak, şayet bir dereceye kadar meslek ve tuttukları yolun ve davranışların gerçek yüzünü birazcık olsun anlamak amacıyla hükumet memurları ve eğitim müfettişleri okulun birisine gitmek isterlerse okula kabul edilmedikten başka, müdür, kurucu ve öğretmenlerin bağlı oldukları konsoloshanelere ve oradan elçiliklere başvurulması gerektiğini söyleyerek teftiş kapısını kapattıkları ve cevap vermekten kaçındıkları, her gün rastlanan olaydır.”
Bugün aynı muamele Fransız kaçak okullarında yapılıyor. Bu kaçak okullar için giden görevlilere, “burası misyon okulu” denilerek, okula girmesine izin verilmiyor. Oysa misyon okullarında Türk vatandaşı çocukların okutulması Anayasa, Tevhid-i Tedrisat Kanunu ve Özel Kurumlar Öğretim Kanunu’na açıkça aykırı bir durumdur.
Sahi, bugünlerde Fransız mallarına yönelik boykot, kaçak Fransız okullarını da kapsıyor mu, yoksa ölü taklidi yapmaya devam mı edilecek?
