Hoca bir gün yanındakilere:

– Ben ölürsem, beni tepe üstü, diklemesine gömün, diye vasiyette bulunmuş.

Sebebini sormuşlar. Hoca açıklamış:

– Kıyamet koptuğunda dünyanın altı üstüne gelecek, böyle gömülürsem dosdoğru kalkarım.

*

Her zaman olduğu gibi Hoca gene bir hikmete işaret ediyor.

Mecazi beyanları, ifadeleri lügat anlamıyla algılamamayı salık veriyor.

Bu dünyada doğru işler yapılırsa öbür dünyada da bunun karşılığı alınır.

Doğru iş yapılmamışsa mezarda tepe üstü gömülmek suretiyle işlenmiş yanlış amelleri düzeltmenin imkânı elde edilmez.

Veya tersi: doğru ameller üzere öldükten sonra kişinin şöyle veya böyle gömülmesinin anlamı yoktur.

*

Mecaz, onun maksadına matuf olarak anlaşılmak gerekir.

Yunus Emre’nin:

Cennet cennet dedikleri

Birkaç köşkle birkaç huri

İsteyene ver sen onu

Bana seni gerek seni

Deyişi kimilerince Yunus’un cenneti inkâr ettiği anlamına çekiliyor.

Oysa Yunus bu ilahisinde cenneti inkâr etmiyor, bilakis daha fazlasını, Cemalullah’ı talep ediyor.

*

Mecazı ve sembolü, remzi aklına sığdıramayan, yani tepe üstü yürümeye kalkışan, “kurban” kavramını da algılayamaz. Kurbanın kanının ve etinin değil, kulun teslimiyetinin ve sadakatinin Allah’a ulaştığını (Kuran, Hac:22/37) kestiremez. Olayı ete indirger, et bayramı yapılıyor sanır. Et sonuçtur, hedef değil…

*

Ayasofya’nın mecazi veya sembolik anlamını algılamayanlar veya ibadete açılmasını içine sindiremeyenler hâlâ saçma sapan itirazlarını orda burda tekrarlayıp duruyor.

Kimileri Ayasofya’yı salt bir turist ziyaret yeri sanarak oradan gelecek ziyaret gelirinin hesabında… Kimileri sureti haktan görünmeye çalışarak “Ayasofya Bizans eseridir, onunla övünmeyelim, Süleymaniye ile övünelim” diyen ahmak idrakliler… Ayasofya ibadete açıldı refaha mı kavuştuk diye lafebeliği yapanlar… Ayasofya ile eğitim sistemi mi düzeldi veya piyasa mı ucuzladı safsatasını yapanlar… Daha neler neler…

Ayasofya’nın, bu ülkenin özgür ve bağımsız iradesiyle karar vermenin ifadesi olduğunu kavrayamayanlar veya bu açılışı içine sindiremeyenler şemdi de Diyanet İşleri Başkanı’nın hutbesine musallat oldu. Onu bahane ederek saldırmak istiyorlar. Bütün bu retoriğin dibinde köleleşmiş kafayı teşhis etmek gerekiyor…

*

İyi ki Hoca’nın zamanında basiretli kimseler de yaşamış da onu tepesi üstüne gömmeye kalkışmamışlar…