Yerine getiremeyeceğin vaatte bulunma.

Başka bir söyleyişle vermek istemediğin şeyi gösterme. Gösterdiysen vermeye hazır ol.

Bu cümlenin tersi de doğru. Talip olmadığın şeyi isteme, istediysen talep et…

Kimileri talep ve isteme fiillerini aynı anlama çekebilir. Ancak bu iki kelimeyi farklı anlamlarda kullanıyorum.

Talep kelimesini iktisat bilimindeki teknik anlamında kullanıyorum. Orada şöyle söylenir: satın alma gücüyle desteklenmemiş bir talep, talep değildir. Mefhumu muhalifinden hareketle, ancak satın alma gücüyle desteklenmiş bir talebin piyasa değeri vardır.

Parasız birinin çarşıda gözü tuttuğu her şeye sahip olmayı arzulamasının iktisadi bir karşılığı yoktur. Çünkü fiyatın oluşmasında herhangi bir değeri haiz değildir.

Ne demek istiyorum?

Konuşurken de söylenen cümlenin içi dolu olmak gerekir.

İçi veya altı doldurulamayan cümle boştur.

Öyle cümlelere “mangalda kül bırakmamak” derler.

Yeniçeriler bozulma dönemlerinde cepheden uzak kalınca kışlada kendilerine eğlenerek vakit geçirecek meşgale aramışlar. Buldukları eğlence yellenerek mangaldaki külü savurma yarışı… “Mangalda kül bırakmama” deyimi buradan geliyor. Kişi kendini zorluyor, belki mangalda kül bırakmıyor ama boş çaba…

Padişah III. Ahmet’e izafe edilen bir hikâyecik var. Oğullarından birinin sünnet düğününde davetlileri eğlendirmek üzere çeşitli oyuncular, cambazlar marifetlerini sergiliyor. Bunlardan birinin marifeti ilginç… Adam, kırk adım uzaktan, fırlattığı ipliği iğnenin deliğinden geçiriyormuş. İmkânsız gibi görünen bir marifet… Marifeti padişah da beğenmiş. Adamı çağırtıp sormuş: “Bu marifeti kazanmak için ne kadar zaman uğraştın?” Adam da “şu kadar yıl çalıştım sultanım” cevabını vermiş. Bunun üzerine padişah: “Tamam, ince bir marifet ama ne dünyaya yarar, ne ahirete” diyerek adamı bir yandan ödüllendirirken, bir yandan da azarlamış.

Bu tür marifet sahipleri yalnız siyaset dünyasında değil, edebiyat dünyasında da rol sahibi… Şiir diye, öykü diye yığınla metin yayınlanıyor internet ortamında. Bir bakışta kırk adım mesafeden ipliği iğneden geçirmek kadar zor bir iş çıkarılmış sanırsın. Ama altı kaval, üstü Şişhane… Tutarsızlıklar yığını…

Siyaset alanında da seçim arifelerinde mangalda kül bırakmayanlar çok oluyor. Onlardan seçilerek göreve gelenlerden kimilerinin ipliği çok geçmeden pazara çıkıyor. Kürsülerde esip gürlemiş ama vaatleri mangalda kül bırakmayanların durumuna dönmüş…

Sonuç: yapacağın şeyi söyle, söylediğin şeyi yap. Boş konuşma.