Son yüzyılın en büyük salgını olan COVID-19, 2020 yılında küresel ölçekte derin bir etki bıraktı. Makroekonomik göstergeler arasındaki enflasyon, işsizlik ve kur rakamları da bu etkilerin en yoğun hissedildiği alanlar olurken, ekonomik yapı salgından kötü etkilendi.
Pandemi döneminde ekonominin fotoğrafını çeken İLKE İlim Kültür Eğitim Vakfı (İLKE Vakfı) 2020 yılında yaşanan önemli ekonomik gelişmeleri hazırladığı “İktisat İzleme Raporu 2020” ile kamuoyunun istifadesine sundu.
Yedi alt başlıkta hazırlanan raporda 2020 makroekonomik görünüm, stratejik sektörler, İslam iktisadı, gelir dağılımı ve sosyal adalet, çalışma hayatı ve salgın bağlamında Türkiye ekonomisi olmak üzere birçok farklı konu ele alınmış.
Rapor sunumu İLKE Vakfı YouTube kanalında İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) Yönetim Kurulu Üyesi Melih Turan’ın moderatörlüğünde; Kırklareli Üniversitesi Öğretim Üyesi ve İKAM Direktörü Dr. Taha Eğri, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Özer Selçuk ve Kırklareli Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Furkan Yıldız’ın katılımıyla yayımlanan programda gerçekleştirilmiş.
**
Raporda dünya ekonomisinde kalıcı değişikliklerin başlangıcı olarak görülen Covid-19 salgınının Türkiye’de faizsiz finans alanındaki etkilerine göz atmadan olmaz;
Sektör açısından 2020 yılındaki en önemli gelişme Golden Global Yatırım Bankası’nın faizsiz finans prensiplerine uygun bir şekilde faaliyetlerini icra eden ilk ve tek yatırım bankası olarak faaliyete geçmesi olmuş.
Katılım bankalarının 2020’de sektördeki aktif büyüklüğü 437 milyar TL ve sektörden aldığı pay yüzde 7.2, topladığı fonlar 322 milyar TL ve sektörden aldığı pay yüzde 9.3, kullandırdığı fonlar 240 milyar TL ve sektörden aldığı pay yüzde 6.5, özvarlıkları 27 milyar TL ve sektördeki payı yüzde 4.6, net kârı 3.7 milyar TL ve sektördeki payı yüzde 6.2 olmuş.
Bu alanda 3 özel 3 devlete ait 6 banka faaliyet gösteriyor; Albaraka Türk Katılım Bankası, Kuveyt Türk Katılım Bankası, Türkiye Finans Katılım Bankası, Emlak Katılım Bankası, Vakıf Katılım Bankası, Ziraat Katılım Bankası
**
Sigortacılık sektörü 2009 yılında 12 milyar TL prim üretiminden 2020 yılında 82 milyar TL prim üretimine ulaşmış. Katılım sigortacılığı toplam sigortacılık sektörünün yaklaşık yüzde 5’ini oluşturuyor.
Katılım 30 ve 50 endeksi tüm zamanların en yüksek değerine ulaşmış.
2020 yılında faizsiz bireysel emeklilik fonlarından devlet katkısı hariç olmak üzere en yüksek getiriyi yüzde 55 oran ile “Değişken Katılım-Agresif” fonları sağlamış. 2020 yılında “Altın-Katılım” fonları yüzde 53 getiri sağlarken yüzde 38 getiriyle “Değişken Katılım-Atak/Dinamik/Büyüme” fonları üçüncü sırada yer almış.
Bugün Türkiye’de 50’ye yakın faizsiz katılım fonu bulunuyor. 2020 yılı içerisinde Albaraka Portföy Katılım Hisse Senedi yüzde 100 getiri sağlarken, Mükafat Portföy Katılım Hisse Senedi Fonu yüzde 87 ve Ziraat Portföy Katılım Endeksi Hisse Senedi Fonu yüzde 73 getiri sağlamış.
2013 yılında 540 milyon TL hacme sahip olan sukûk ihraçları, 2020 tarihinde 54 milyar TL hacme ulaşarak bugüne kadarki en yüksek rakama ulaşmış.
**
Faize soğuk bakan kesim tarafından gösterilen ilgi ile konut ve araç alımı konusunda aracılık yapan tasarrufa dayalı finansman şirketleri artmış.
Piyasa payı en düşük olandan en büyüğüne doğru isimleri şöyle; MeskenFinans, VizyonEvim, DestekEvim, İkizlerEvim, MorEvim, İktisatEvim, FinalEvim, BirikimEvim, Değer Tasarruf, Tasarruf A.Ş, YaşamEvim, Çözüm Tasarruf, KatılımEvim, HedefEvim, FinansEvim, FuzulEv, BirEvim, Eminevim.
**
Küresel Covid-19 salgını, mevcut küresel ekonomik sistemin hasta, eksik, kusurlu olduğunu ve adil işlemediğini gösterdi.
İşsizlik ve yoksulluk gelişmiş gelişmemiş dünyanın her ülkesinde yakıcı ve tahrip edici hale geldi.
Biz bu düzenin değişmesi gerektiğini görüyoruz ama karar alıcı tarafta yer alan sermaye sahipleri ve siyasilerin ne kadar gördüğü önemli.
Dünyanın nimetleri paylaştıkça artıyor, paylaşmadıkça başımız beladan kurtulmuyor.
