|
Küçük yanlışları görmezsen, yanlışlar zamanla meşrulaşır
Kırık Cam Kuramı, ABD’li suç psikologu
Philip Zimbardo’nun
1969’da yaptığı bir deneyden ilham alınarak geliştirilmişti.
Zimbardo, suç oranının yüksek olduğu,
yoksul Bronx
ile zenginlerin yaşadığı
Palo Alto
bölgelerine birer
1959 model otomobil
bıraktı.

Araçların plakası yoktu, kaputları aralıktı.

Olup bitenleri gizli kamerayla izledi.

Yoksulların yaşadığı Bronx’taki
otomobil, üç gün içinde baştan aşağıya yağmalandı.

Zenginlerin yaşadığı bölgedeki arabaya ise bir hafta boyunca kimse dokunmadı.

Ardından
Zimbardo
ile iki öğrencisi, zenginlerin yaşadığı sağlam kalan otomobilin yanına gidip çekiçle kelebek camını kırdılar.

Daha ilk darbe indirilmişti ki, çevredeki kişiler (zengin beyazlar) da olaya katıldılar.

Birkaç dakika sonra o otomobil de kullanılmaz hale geldi.

Demek ki, diyordu
Zimbardo
,
İlk camın kırılmasına, ya da çevreyi kirleten ilk çöpe, ilk duvar yazısına izin vermemek gerek. Aksi halde kötü gidişatı engelleyemeyiz!”

**

Kırık cam kuramını kullanan ilk belediye başkanı
1994
yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin nüfusu en kalabalık şehri
New York’ta
belediye başkanlığını kazanan
Rudolf Giuliani
oldu.
Giuliani
Başkan seçildiğinde New York kentinde suç oranı zirveye ulaşmıştı.

Sadece turistler, yabancılar değil, New York halkı da can güvenliğinden şikâyetçiydi.

Giuliani
sekiz yıllık belediye başkanlığı sırasında kentteki adi suç oranını çok büyük oranda azalttı.

Kenti güvenli hale getirdi.

Bu konudaki başarısıyla uluslararası bir üne kavuştu.

New York
kentindeki suç oranlarının çok kısa bir sürede azalması
kent sosyolojisi ve belediyecilik
alanında yazılan makalelere konu oldu.

**

Sosyal medyada çok paylaşılan
“Suçlarla mücadeleyi nasıl başardınız?”
sorusuna,
New York’un efsane Belediye Başkanı Giuliani’nin
verdiği cevap efsaneydi.
Başkanı başarıya götüren bu yöntem aynı zamanda
iş dünyası, siyasiler ve eğitimciler ve anne babalar için rehber ve yol haritası niteliğinde.

Cevabı paylaşalım, herkes nasibi kadarını alsın;

Metruk bir bina düşünün, binanın camlarından biri kırıldığında, o camı hemen tamir ettirmezseniz, kısa sürede, yoldan geçen herkes eline bir taş alıp, binanın tüm camlarını kırar.

Benim yaptığım şey, ilk cam kırıldığında onu hemen tamir ettirmek oldu.

Bir elektrik direğinin dibine ya da bir binanın köşesine, biri, bir torba çöp bıraksın.

O çöpü hemen oradan kaldırmazsanız, her geçen, çöpünü oraya bırakır ve çok kısa bir sürede dağlar gibi çöp birikir.

Ben
ilk konan çöp torbasını kaldırttım
.

Çünkü siz bunu yapmadığınızda kişiler, o bölgede düzeni sağlayan bir otorite olmadığını düşünüyor, öteki camları da kırıyor.

Ardından daha büyük suçlar geliyor; bir süre sonra o sokak, polisin giremediği bir mahalleye dönüşüyor.

Bunu anlayan New York polisi,
önce küçük suçların peşine düşmüş.

Metroya bilet almadan binenleri, apartman girişlerini tuvalet olarak kullananları, kamu malına zarar verenleri, hatta içki şişelerini yola atanları bile yakalayıp haklarında işlem yapmış.

**

Kırmızı ışıkta geçilmesini önleyemiyorsanız küçük suçlara engel olamazsınız.

Küçük suçlara engel olamazsanız, büyük suçları engelleyemezsiniz.

Sonuç itibariyle ülkeniz sanıkların
suç işlemekten endişe duymadığı bir suç cennetine dönüşür.

**

Bu yüzden, devlet bir kural koymuşsa onun takibini dört koldan yapmak zorundadır.

Ve işe koyduğu kuralların takibini yapmayan
kamu görevlisini
takip etmekle başlamalıdır.

Okulda, iş yerinde, sokakta, yolda ya da deniz kenarında...

Kişiler, kamu otoritesinin kendi koyduğu kuralları büyük bir titizlikle takip ettiği kanaatine varmalı ve bunu bilinçaltına adeta kazımalıdır.

Bilinçaltına yerleşen
bu algı insanların karakteri olur
ve kurullara saygı bilinci gelişir.

Olması gereken de budur.

Bu sayede
insanlar en küçük sorunlarda dahi
kanunları ihlali etmeyi ve
suç işlemeyi
değil
hukuk önünde
hesaplaşmayı ilke edinirler.
Ancak uygulanan
cezaların
, mağdurlar için
tatmin
edici
bir nitelik sunması koşuluyla...

Unutmayalım...

Küçük hataları
hemen düzeltmezseniz
,
bilin ki,
daha büyükleri
yoldadır
.
Doğrular ve yanlışlar
hayatımıza adım adım girer.
Biz hangisine
izin verirsek
onlar gelişir.
#Kırık Cam Kuramı
#ABD
#Philip Zimbardo
#Bronx
#New York
4 yıl önce
Küçük yanlışları görmezsen, yanlışlar zamanla meşrulaşır
Alevi diyanet örgütü
Unutma gün gün hatırla, ay ay tekrarla, yıl yıl kaydını kalbinde tut!
Dondurma yalayan şabalak başkan
İnsaf!
Dağ yürekli adamların büyük seçimine doğru