Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftaya yüzde 0,18 değer kazancıyla 98.627,47 puandan başladı. 18 Ekim 2018'den bu yana gördüğü en yüksek seviyeyi gören BIST 100 endeksi günü önceki kapanışa göre yüzde 1,69 primle 98.454,88 puandan tamamladı.
Abone Ol
Haber MerkeziAA
Açılışta BIST 100 endeksi, 98.627,47 seviyesine yükseldi.
Açılışta BIST 100 endeksi, 172,59 puan ve yüzde 0,18 artışla 98.627,47 seviyesine yükseldi. Bankacılık endeksi yüzde 0,08, holding endeksi yüzde 0,07 değer kazandı. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 0,82 ile inşaat, tek gerileyen ise yüzde 0,26 ile turizm oldu.
Cuma günü, 18 Ekim 2018'den bu yana gördüğü en yüksek seviye olan 98.662,21 puana kadar yükselen BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 1,69 primle 98.454,88 puandan tamamladı.
Analistler, bugün ABD'de resmi tatil dolayısıyla piyasaların kapalı olacağını, Almanya'da açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi ve Brüksel'de başlayacak Avro Bölgesi maliye bakanları toplantısından gelecek haberlerin takip edileceğini bildirdi.
Ticaret savaşı ve Brexit sürecine ilişkin gelişmelerin de yatırımcıların odağında yer aldığını ifade eden analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 99.500 ve 100.000 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Kimimiz erimiş çikolatayı bardağına doldurup yudumlamayı seviyor, kimimiz de kekin pastanın çikolatasız olanının yanından bile geçmiyor. Peki bu kadar sevilen çikolata hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz?
Öncelikle Türkiyeden başlayalım. Evet, Çok seviyoruz dedik ama, Türkiyede çikolata tüketim miktarı aslında oldukça düşük.
Yıllık ortalama çikolata tüketimi kişi başı 2-3 kilogram civarında. ABDde ise ortalamaya vurulduğunda her saniye 45 kilogram çikolata tüketiliyor! Bu da yıllık yaklaşık 1,3 milyar tona tekabül ediyor.
Çikolatanın hammaddesi kakao bitkisinin meyveleri. Malvaceae ailesinin bir üyesi olan kakao bitkisinin bamya ve pamukla yakın akraba olduğuna inanmak da güç ama gerçek.
Kakaonun ana vatanı Amerika kıtası, daha da net söylemek gerekirse Güney Amerika. Başta Meksika olmak üzere, Güney Amerikanın neredeyse tamamında milattan önce 300lü yıllarda kakaodan yapılma fermente içecekler karşımıza çıkıyor. Günümüzde kakao üretiminin adresi Afrika kıtası. Sabahta yer alan habere göre dünyadaki kakaonun yüzde 70i Afrikada, yüzde 30u ise tek başına Fildişi Sahilinde üretiliyor.
4000 yılı aşkın tarihinin çok büyük bir kısmında çikolata bugün bildiğimiz gibi tatlı bir yiyecek değil, acı bir içecek olarak tüketilirdi. Ancak geçmişte kakao sadece içecek üretmekte kullanılan bir gıda maddesinden çok daha önemliydi. Aztekler bilgelik tanrısı Quetzalcoatla adak olarak kakao taneleri sunardı.
Hatta kakao taneleri para birimi olarak kullanılırdı.
Kakaonun Avrupa kıtasına gelişi ise Kristof Kolomb sayesinde oldu. 1502deki dördüncü seferinin sonucunda Kolomb kakao tanelerini İspanyaya getirse de, İspanyol din adamları çikolatayı İspanya kraliyet ailesine tanıtana kadar kimse kakaonun ne işe yaradığını anlamadı. İspanyol komutan Hernan Cortesin 1519da Montezumanın sarayında çikolatayla tanışan ilk Avrupalı olduğu zannediliyor. Çikolatanın Avrupaya geliş tarihinin ise 7 Temmuz 1550 olduğuna inanılıyor ve bu tarif Dünya Çikolata Günü olarak kutlanıyor.
1 kilogram çikolata üretmek için 800den fazla kakao tanesine ihtiyaç var. Her çikolata barında ortalama 8 böcek parçası olduğunu da söyleyelim.
Tüm dünyada bilinen dört tür çikolata var: Bitter, sütlü, beyaz ve ruby diye bilinen pembe çikolata. Ruby İsviçrede Barry Callebaut isimli ünlü çikolatacı tarafından 13 yılı aşkın süre devam eden çalışmaların sonucunda ortaya çıktı ve yakın zamanda tüm dünyaya tanıtıldı. Renginin pembe olmasının sebebi boya ya da meyveler değil, kakao çekirdeklerinin pigmentleri; yani doğal olarak pembe.
Beyaz çikolatanın geçmişi ise 80 yıl civarında. Ancak beyaz çikolatanın temeli kakao çekirdeklerinin farklı kısımlarından elde edilen kakao yağı. Bu nedenle beyaz çikolata aslında çikolata kabul edilmiyor. Sütlü çikolatayı ilk defa üreten kişi ise İsviçreli Daniel Peter. Kakaoya süt tozu katılmasıyla ortaya çıkan sütlü çikolatanın doğum yılı ise 1875 veya 1876.
İlklerden devam edelim… Dünyadaki ilk çikolata barı, 1842de İngilterede Cadbury şirketi tarafından üretilmiş. Dışı şeker kaplı draje çikolataların ve sürülebilir fındıklı çikolata kremasının ortaya çıkışı ise 1940lı yıllar. İkinci Dünya Savaşı koşullarında, askerlerin eriyip akmadan çikolata keyfi yapabilmesi için dışı şekerli çikolatalar icat ediliyor. Aynı dönemlerde İtalyada bir pastacı da çikolata stokunu daha uzun süre kullanabilmek için içine fındık püresi ilave ederek sürülebilir çikolatayı ortaya çıkarıyor.
Biraz da çikolatanın enlerine bakalım. Dünyanın en pahalı çikolatası Danimarkalı ünlü şef Fritz Knipschildt tarafından 1999da üretildi. Chocopologie Chocolate Truffle adıyla bilinen bu çikolataların kutusu 2600 dolara (yaklaşık 14000 TL) satıldı. En pahalı çikolata barı ise Ekvador merkezli çikolata markası Toak tarafından üretildi. 50 gramlık bir barın fiyatı 2017 yılında 365 dolar (yaklaşık 2000 TL) idi. Tamamı el yapımı olan Toakın çikolataları sınırlı sayıda üretiliyor ve fiyatı 275 dolardan başlıyor. Bu çikolatalar özel yapım ahşap kutularda, tadım maşasıyla birlikte satılıyor. Yani yerken bile elinizi değdirmiyorsunuz.
En ağır çikolata İngilterede üretildi. 2011 yılında Guinness Rekorlar Kitabına giren bu çikolatanın ağırlığı 5792,5 kilogramdı. Eni ve boyu 4er metre olan çikolatanın kalınlığı da 35 santimetreydi.
Dünyanın en büyük çikolata üreticilerinden biri olan Belçikada yıllık 220 bin ton çikolata üretiliyor. Daha da ilginci, Brüksel Uluslararası Havalimanının dünyada en fazla çikolata satılan yerlerin başında gelmesi. Hatta Belçikada 2013 yılında sınırlı sayıda çikolata aromalı posta pulu bile üretilmiş. O dönemde posta yazışmaları artmış mıdır acaba?
Peki çikolatanın vücudumuza nasıl etkileri var? Çikolatanın erime sıcaklığı 34 derece. Bu nedenle elimizde uzun süre tuttuğumuzda ya da ağzımıza attığımızda çikolata erimeye başlıyor.
Bir damla çikolata yediğimizde vücudumuza 45-50 metre yürümeye yetecek kadar enerji girişi oluyor. İçeriğindeki kafein ve şeker nedeniyle çikolatanın çocuklarda hiperaktiviteye neden olabileceği belirtiliyor.
Yetişkinler çikolatanın kokusunu aldıkları anda beyinlerinde theta dalgaları uyarılıyor ve rahatlıyorlar. Üstelik özellikle bitter çikolata tam bir antioksidan deposu ve kan basıncını düşüren bir kalp dostu. Serotonin ve endorfin salgılamanızı hızlandırıyor ve size kendinizi iyi hissettiriyor. Antibakteriyel özelliği de olan çikolata, dişleri çürümeye karşı koruyor. Öksürüğe de öksürük şurubundan bile iyi geldiği söyleniyor.
Ancak sağlığa bunca faydaları olan çikolatayı yiyebileceğiniz maksimum miktar, 10 kilogram. Çikolatanın 10 kilodan fazlası, yiyeni zehirliyor ve ölümle sonuçlanabiliyor. Zehirlenme demişken, kediler ve köpekler için de çikolatanın küçük miktarları bile çok zararlı. Bu nedenle minik dostlarınızı çikolatadan uzak tutun.
Çikolatayı buzdolabında saklamak hata. Bunun yerine serin ve kuru bir yerde saklamak gerekiyor. Üzerinde beyaz çizgiler oluşması çikolatanın bozulduğu anlamına gelmiyor. Sadece içindeki yağ ve şekerin ısı nedeniyle kristalize olması sonucu böyle bir görüntü oluşuyor. Beyazlaşan çikolata gönül rahatlığıyla yenebilir.
50 gramı 2000 liraya satılıyor
7'den 70'e herkesin sevdiği çikolatanın tarihçesini, nasıl üretildiğini, faydalarını, zararlarını bilmeyenimiz çoktur... İşte çikolata hakkında bilinmeyen garip gerçekler...
2019 yılı için yeni asgari ücret net 2 bin 20 TL, brüt 2 bin 558 TL olarak belirlendi.
Asgari ücret zammı ile birlikte işsizlik maaşı miktarları da belli oldu.
Buna göre işsizlik maaşı 2019 yılı için en düşük 1.015 lira, en yüksek 2.030 lira olacak.
İŞSİZLİK MAAŞI NEDİR? 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamına giren bir işyerinde bir hizmet akdine dayalı ve sigortalı olarak çalışırken bu kanunun ilgili maddelerinde belirtilen nedenlerle işini kaybeden ve kuruma başvurarak çalışmaya hazır olduğunu bildiren sigortalı işsizlere yine aynı kanunda belirtilen süre ve miktarda yapılan parasal ödemedir.
Halk arasında işsizlik maaşı denilmesine rağmen asıl adı işsizlik ödeneğidir.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL ALINIR? İşsizlik maaşı almak için hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde başvuruda bulunmak gerekmektedir.
Başvurular internet üzerinden kolayca yapılabilmektedir.
İŞSİZLİK MAAŞINDAN KİMLER YARARLANABİLİR? 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca sigortalı sayılanlardan hizmet akitleri aşağıda belirtilen işsizlik maaşına hak kazanma şartlarından birisine dayalı olarak sona erenler, İş Kurumuna süresi içinde şahsen başvurarak yeni bir iş almaya hazır olduklarını kaydettirmeleri ve yine bu kanunda yer alan prim ödeme koşullarını sağlamış olmaları kaydıyla işsizlik maaşı almaya hak kazanırlar.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL HESAPLANIR? Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkıdır.
Bu şekilde hesaplanan işsizlik maaşı miktarı, 4857 sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemez
İŞSİZLİK MAAŞI ŞARTLARI NELERDİR? İşsizlik sigortası kapsamında bir işyerinde çalışırken çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmek, (Haklı fesih durumlarında işçi kendi isteğiyle işten ayrılmasına rağmen yine de işsizlik maaşı almaya hak kazanır. Haklı feshe, işverenin ahlak ve iyi niyet hallerine uymayan davranışları sebep gösterilebilir. İş yerinin el değiştirmesi veya başkasına geçmesi, kapanması, işin veya iş yerinin niteliğinin değişmesi nedenleriyle işten çıkarılmış olmak da işsizlik maaşını gerektirir. Yine işverenin işçinin hakkını ödememesi, maaşını eksik göstermesi gibi durumlarda da haklı fesih devreye girer ve istifa halinde işsizlik maaşı alınır.)
b) Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde başvuruda bulunmak, Şartlarının sağlanması halinde işsizlik maaşından yararlanılmaktadır.
İşsizlik maaşı ne kadar oldu?
İşsizlik maaşı ne kadar oldu?
İşsizlik maaşı ne kadar oldu?
Asgari ücret 2019 yılı için net 2 bin 20 TL, brüt 2 bin 558 TL olarak belirlendi. Asgari ücret zammı ile birlikte işsizlik maaşı miktarı da belli oldu. Buna göre işsizlik ödeneği miktarı da 2019 yılı için en düşük 1.015 lira, en yüksek 2.030 lira olacak.
