İstifa diye bir şey var

Bu satırlar kaleme alındığında Temmuz ayı enflasyon rakamları henüz açıklanmamıştı. Ancak, Hazine Müsteşarı ve Merkez Bankası Başkanı'nın özel sektörü ve tarım ürünlerini suçlamaları Temmuz enflasyonunun hedefin üzerinde gerçekleşeceğini gösteriyor.

Dünkü Yeni Şafak'ın manşetten verdiği gibi fiyaskoya bahane aranıyor.

Bu yaklaşım yeni değil. Merkez Bankası Başkanı yıl başından bu yana sebze ve meyvelerle uğraşıyor. Merkez Bankası Başkanı'nın hışmına uğrayanlar arasında sivribiber, taze fasulye, domatesin olduğunu biliyoruz.

Koroya Hazine Müsteşarı da dahil oldu. Sorumlular arasına özel sektör de girdi. Özel sektörü aşırı zam yapmakla suçluyorlar.

Liberal ekonomide 'özel sektörün aşırı zam yapması' diye bir kavram yoktur. Bir mal ve hizmetin fiyatında sert yükselişler veya düşüşler meydana geliyorsa, mal ve hizmetin arzında ani artış veya azalışlar ya da talep edilen miktarında keskin iniş ve çıkışlar söz konusudur.

Eğer pazara, talebi karşılayacak kadar sivribiber gelmemiş ise fiyatın yükselmesini kimse engelleyemez. Fiyat yükselince bazı alıcılar piyasadan çekilir ve denge fiyatı oluşur.

Sağa sola saldırmakla enflasyonu düşüremezsiniz.

Kamu zamları erteleniyor

Özel sektör piyasa şartları çerçevesinde fiyatlarını artırıyor. Piyasa şartları dışında fiyat belirlenmeye kalkışılması karaborsayı hortlatır ve kuyrukları uzatır. Fiyatlara müdahele çözüm değil. Ekonomik politikalarda hata yapılmazsa piyasalar denge fiyatlarını oluşturur.

Özel sektörün zam oranlarında bir anormallik yok. Aksine, kamu kesimi fiyatlarına müdahale söz konusu. KİT'ler gereken zamları yapamıyorlar. Enflasyon oranını yükseltmemek için. Hükümet KİT'lerin fiyatları üzerindeki baskısını özel sektörde de gerçekleştirmek istiyor. Bu durum eşyanın tabiatına aykırı. 1940'lı yılların dünyası da çok gerilerde kaldığına göre, ekonomi kurmayları müdaheleci mantığı artık terketmelidir.

Özel sektöreden, örneğin 1000 liraya satabileceği bir malı örneğin, 900 liraya satmasını isteyebilir misiniz? Kimsenin böyle bir hakkı yoktur. Buna devlet de dahildir.

Diğer taraftan, kamu kesimi geçen yıl enflasyonun çok üzerinde aşırı zamlar yaptı. Peşin zam yaptı. Geçen yılki kamu zamları özel sektörün çok üzerinde idi. Şimdi denge sağlanıyor.

Her başarısızlıkta suçu özel sektöre veya sebze ve meyvelere yüklemeye kalkışmak komik gözüküyor.

Sorumluluk uygulanan politikada

Enflasyonla mücadele adı altında uygulamaya konulan programın çatısı hatalı kurulmuştur. Faiz seviyesindeki önemli düşüş ekonominin ısınması sonucunu doğurur. Mal ve hizmetlere olan talep artar. Şu anda paranın tüketimin dışında gidebileceği hiçbir yer yok. Nitekim otomobil ve beyaz eşyada talep patlaması yaşanıyor. Doğal olarak fiyatları da artıyor.

Temmuz başından itibaren gayrimenkul fiyatlarında, inşaatların açılması ile birlikte, kıpırdama başladı. Muhtemelen Temmuz fiyatlarına etkisi oldu.

Bankalar, gayrimenkul finansmanı için uzun vadeli fon kullandırmaya başladılar. Özellikle düşük maliyetli döviz cinsinden borçlanarak gayrimenkul yatırımı cazip gibi gözüküyor. (Bana sorarsanız kullanan açısından son derece riskli.)

Hem inşaat yasağının kalkması ve hem de finansman kolaylıkları, önümüzdeki günlerde inşaat sektöründe fiyat artışlarına neden olacaktır.

Ekonomiyi sıcak tutacaksınız, parayı kontrol edemeyeceksiniz, sonra da enflasyonda hedefin tutmamasına hariçten sorumlu arayacaksınız. Kabul edin, bu işi bilmiyorsunuz. Ekonomide dengeleri sağlıklı oturtamadınız. Yapmanız gereken tek şey var: Temmuz ayı enflasyon rakamının açıklanmasından sonra istifa etmek.