Klipler, şarkılar, zevksizlikler...

Kliplerin ne anlattığını anlayamıyorum. Nereden buluyorlarsa bir sponsor buluyorlar, şarkı sözünü kendileri yazıyor, müziği kendileri besteliyor, piyasanın en güzel mankenlerinden birine parayı bastırıp senaryosunu da muhtemelen kendilerinin uydurdukları klipleri çekiyorlar. Kırmızı spor arabalı, saçlarını kökünden kazıtmış bir şarkıcı bozuntusu ne anlattığı, ne söylediği belli olmayan bir şarkı ve klipte "Yok yaa!" diye bas bas bağırıyor, sözümona canı yanmış bir aşığı oynuyor. Araba süper, hayatın geçtiği mekanlar süper, şarkı sözleri ve müzik berbat. Başrollerde bir "sonradangörme"!

Kliplerden başım döndü. Gün geçmiyor ki, kısa bir süre sonra "meşhur" olmayı kafaya koymuş irili ufaklı, yeni yeni, son model, gıcır gıcır 'İbrahim Tatlıses'ler, 'Orhan Gencebay'lar, 'Ferdi Tayfur'lar, 'Müslüm Gürses'ler, 'Mahsun Kırmızıgül'ler, 'Tarkan'lar, 'Sezen Aksu'lar müzik piyasasına girmesin; ne anlatmaya çalıştığı belli olmayan saçma sapan klipler, müzik kanalı olarak yayın yapan televizyon kanallarında yer almasın.

Şarkılar ve klipler olmasa aşkın ne olduğunu, acı çekmenin ne demek olduğunu da anlayamayacağız, sevmenin, hüzünlenmenin, gözyaşı dökmenin anlamını da bilemeyeceğiz. Hayatı da kolay kolay anlayamayacağız. Herşeyi bize öğreten, şarkılar ve klipler. Şarkıcılar da, insanların duygularını sömürerek şöhret oluyor, para kazanıyor. Aslında şarkıcıyla dinleyici arasında müthiş bir benzerlik var. Sonuç olarak bu şarkıcılar da, dinleyiciler arasından çıkıyor, hepsi bu toplumun ürünü. Dinleyicinin gerisinde kalmış, zevkleri dinleyicinin zevklerinin altında bir şarkıcıdan sözetmiyorum.

Adarno yaşasaydı acaba bu görüntüyü nasıl değerlendirirdi. Aslında bu tür dinleyiciler için kendi zamanında çok ciddî ve ağır ifadeler kullanmış. Adorno, modern dinleyicinin ya da seyircinin -bence şarkıcının da- davranış biçimini insanlıktan çıkartılmış, hatta insanlıkla bağları kopartılmış şizofrenik bir davranış biçimi olarak kabul ediyor. Pek de haksız sayılmaz. Popüler müzikteki bu durum, ileri kapitalist toplumlardaki tüketici zevkinin yozlaşmasını yansıtmaktadır ve bu yozlaşmayı desteklemektedir.

Aslında müzikteki bu gidişi daha geniş bir biçimde tartışmak ve bir çıkış yolu bulmak gerekiyor. Dünyanın çok çok gerisinde kalacağız ve zihinlerimiz büyük bir zevksizliğin esiri olacak. Bunu bir tehlike olarak görmüyorsak, o halde devam!