Yeni binyılda zamanın bilincine varmak

 
İnsan ve zaman içiçe. İnsan'a verilen zaman gibi, zaman verilen insan da sınırlı. Erdem, sınırlı zamanla, sınırsız zamanı kazanmada.

Zamanın bilincine varamayan Türk toplumu Yirminci Yüzyılın ilk çeyreğinde üç kıtadan Anadolu'ya çekilmek zorunda kaldı.

Yirminci Yüzyılın son çeyreğinde Anadolu insanı, Lozan'da verdiklerini Avrupa'dan geri almak için zamanı aşma yolunda olağanüstü bir gayret gösterdi.

Malcolm X "Zaman para gibi bir güçtür" diyor. Bacon ise "Bilgi güçtür" diyordu. Kuşkusuz zaman, bilgi ve para, her biri birer güç ve eylem kaynağıdır. Ancak zamana egemen olmayan, bilgi ve paraya egemen olamaz.

"Teknolojinin Ötesi"nde ikinci bölüme başlık olan "Zamana Egemen Olma" yazım ilk yayınlandığında rahmetli Cahit Zarifoğlu İngilizceye çevirterek, Prof. Dr. Hamit Algar'ın California'da çıkardığı "Al Bayan" dergisine göndermişti.

Çinlilerin dediği gibi, insan mı geçiyor, yoksa zaman mı, pek belli değil. Ancak her ikisi de bilincine varılmazsa, akıp gidiyor da, kimse farkına varamıyor.

İnsan ve zaman içiçe. İnsan'a verilen zaman gibi, zaman verilen insan da sınırlı. Erdem, sınırlı zamanla, sınırsız zamanı kazanmada.

İslam kültüründe insan zamanın babası olarak görülür. Zamanın ustası olmayan, ne bilgisini ne de parasını değerlendirebilir.

Zaman sözkonusu özelliğiyle iki yanı keskin bir kılıç gibi, ya insanın ödülü ya da cezası olur. Zaman yanıyla sınırlı bir ömürde, sonsuz hayatı kazanmanın ana kaynağıdır.

Yeni binyıl özellikle Batı dünyasında büyük coşkuyla karşılandı. Çünkü Hristiyanlığın da iki bininci yılı kutlanıyordu.

Bizim kültürümüzde yeni yılın Hristiyanlıkta olduğu gibi, özel bir yeri olmadığı için kutlanılmaz. Ancak bu bizde zamana değer verilmez anlamına gelmez.

İslam kültüründe zamana sanıldığından çok daha fazla önem verilir. Her gün güneşin batışıyla onikiye ayar edilen ezani saat, zamanın bilincine varılmasında bir kilometre taşıdır.

Yıl içindeki bayramlar, bayramlarla gelen mali ibadetler zamanın iyi izlenmesini gerektiren önemli işaretlerdir.

Orucun başlama ve bitiş tarihlerinin belirlenmesi için, ayın hareketlerinin günü gününe takip edilmesi, insanı zamana karşı çok duyarlı kılar. Bu yüzden müslüman toplumlarda içinde bulunduğumuz Ramazan ayının ayrı bir yeri ve önemi vardır.

Günlük ibadetler zamanın algılanması bakımından çok daha canlıdırlar. Günde beş vakit namaz saatlerinin belirlenmesinde saniyelerin bile önemi vardır.

Astronomi bilimin müslümanların elinde büyümesi İslam kültüründe zamana verilen önemden kaynaklanır.

Anadolu insanı ibadette zamana gösterdiği duyarlılığı, sosyal, siyasal ve ekonomik hayatta da göstermek zorundadır.

Zamanı kontrol edemeyenler, ekonomiyi, parayı ve bilgiyi de kontrol edemezler.