Ekonomi basını da mı?

 
Ocak ayı enflasyonunun yüksek çıkması sadece olumlu gidiş beklentilerini suya düşürmekle kalmadı, ekonomi basınıyla ilgili olumlu görüşlerimi de sakatladı.

Yılların gazete okuru olarak, ekonomi muhabirlerinin gözü karalığına, ekonomi yazarlarının hedefi 12'den vurmalarına her zaman gıptayla bakmışımdır. Lâflarını eğip bükmeden yazarlar, Türkiye ekonomisinde yanlış giden bir şeyler olduğunu onları okuyarak öğreniriz...

Böylesine bir kanaate sahip olduğum için son günlerde epey şaşkınım. Şaşkınım, çünkü ekonominin nabzını ölçmeye yarayan en önemli gösterge olan enflasyon oranı, IMF reçetesinin beklenen etkiyi vermediğini bağırdığı halde, ekonomi muhabirleri ve yazarlarının büyük bölümünden ses çıkmıyor... Daha da kötüsü, 5.8'lik ocak ayı enflasyonunu mazur göstermek için, Hazine müsteşarı Selçuk Demiralp'i yorumsuz konuşturmayı yeğledi bir çok ekonomi yazarı...

Bu konuyu açtığım bir dost, "Sıkıysa farklı davransınlar" dedi bana. Meğer, Ankara merkezli ekonomi basını içerisinde, Hazine müsteşarı ve Merkez Bankası başkanı ile iyi ilişkileri her şeyin üstünde tutma yaklaşımı egemen hale gelmiş... Tek tek isimler sayarak, "Şu bürokratlar ile şu gazeteciler haftada bir kaç kez biraraya gelip neler yazılacağına ortak karar veriyorlar" dedi aynı dost... O olanca inandırıcılığıyla konuştu, ama ben yine de inanamadım...

Daha önce de yazmıştım sanıyorum; epey bir süreden beri kimsenin pek fark etmediği bir fiilî durum var: Hazine müsteşarı neredeyse bakanlardan ve devlet bürokrasisinin bütününden daha önemli hale geldi... Şirketleri ve bankaları etkileyen kararların hepsi Hazine tarafından alınıyor. Bu sebeple, Hazine müsteşarıyla iyi geçinmek, ilgi alanı bankacılığı da kapsayan patronların derdi özellikle...

Ocak ayı enflasyonunun yüksek çıkması sadece olumlu gidiş beklentilerini suya düşürmekle kalmadı, ekonomi basınıyla ilgili olumlu görüşlerimi de sakatladı. Patronların Hazine'yle iyi geçinme derdini anlayışla karşılarım, ama yine de sormadan edemem: Hazine müsteşarıyla al takke ver külâh bir ekonomi basını olur mu?

Olayı uzaktan izleyen dostum, "Müsteşar, patronlara telefon edip atılan muhabiri yeniden işe aldırıyor; yazarı başka gazeteye transfer ettiriyor" da dedi. Buna inanmam ise mümkün değil.

Aslında, bu olumsuz gidişe dikkatim, Halk Bankası ile ilgili usulsüz kredi haberleriyle çekildi. Kaç hükümet değişti, Halk Bankası genel müdürü Yenal Ansen koltuğunu koruyor. Korusun, kimsenin koltuğunda gözümüz yok; ancak başında bulunduğu kurumun itibarını da gözleyerek korusaydı bâri. Neredeyse her gün, masamın üzerine devlete ait bankanın kredi ilişkileriyle ilgili bir bilgi notu düşüyor... "Belge var mı, belge?" diye soruyorum, beş dakika sonra belgeler de ulaşıyor...

Yeni Şafak'ta Hüseyin Özay'ın haberleştirdiği Halk Bankası'yla ilgili gelişmeleri herhalde okudunuz. Halk Bankası ile ilgili bakanlık, bazı raporlara dayandığı hemen belli olan haberleri ciddiye alıp soruşturma konusu yapar diye bekledim... Öyle olmadı, benim hiç beklemediğim başka bir gelişme yaşandı: Halk Bankası doğru olan habere tekzip gönderdi. Tekzipten neyi yalanladığı belli değildi bankanın. Bir paragrafı beraber okuyalım isterseniz: "Gazeteniz tarafından bankamızla ilgili bir takım raporlar ele geçirilerek, bu raporlar, bankacılıkla hiç ilgisi olmayan, bu konuda inceleme, araştırma yapmamış, işin ehli bulunmayan kişiler tarafından yanlı değerlendirilerek ve yorumlanarak haber yapılmaktadır..."

'Tekzip' diye gönderilen yazının bu satırlarını okuyunca, "Sıkıysa farklı davransınlar" diyen dostum geldi gözümün önüne. Demek ki, ekonomi bürokrasisi için, bir 'ehil' gazeteciler var, bir de 'ehlî' olmayan, yani uslu davranmayan gazeteciler... Turnikeye dahil (yani 'ehil') olanların ne yaptığını, nasıl davrandığını bilmiyorum; ama 'ehlî' olmayan eline geçen ciddi raporu usulünce işleyip haberleştiriyor...

Banka, hak etmeyen şirketlere ödenmeyecek krediler açınca bir şey olmuyor; tekzip metnine göre, bu tür olayları rapora dayandırarak haberleştiren gazete bankanın itibarını zedelemiş, şöhretine ve servetine zarar vermiş oluyor... Banka, 'tekzip' diye gönderdiği metinde, "Bankamız işlemleri için düzenlenen bir rapordan alındığı saptanan bilgiler" diye söz ediyor haberlerden; ancak "Raporu görmeden haberi basmam" titizliğini gösteren gazeteyi yasa maddesiyle tehdit edebiliyor...

Helâl olsun.

Benzer bir durum, Ali Sali imzasıyla yayımlanan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) haberlerinde de yaşandı. Bir hafta önce çıkan, "TPAO dipsiz kuyu gibi" başlıklı habere, genel müdürlük bir açıklama gönderdi. Açıklama gelince, önce haberde yanlış bilgiler verdiğimizi sandım; okuyunca, Ali Sali'nin yazdıklarının teker teker teyit edildiğini gördüm. TPAO, açıklama metninde, "Size yansıtılan rakamlar, zaten TPAO tarafından tüm açıklığıyla yazılı doküman haline getirilmiş verilerdir" deniliyor; o zaman açıklamanın anlamı ne?

Kulağı delik bir dostumun pelesenk ettiği yaralayıcı tespiti ilk işittiğimde, ekonomi muhabiri ve yazarlarına duyduğum gıpta hisleri sebebiyle, "Doğru olamaz" tepkisini vermiştim. Önce yüksek çıkan ocak ayı enflasyonunun değerlendirilme biçimi, ardından masamdan geçen bir tekzip ve bir açıklama, ekonomi basınında bir şeylerin yanlış gittiğinin habercisi olarak geldi bana.

Umarım dostum yanılıyordur; umarım ekonomi basını bürokratların emrine girmemiştir...