Türkiye'de son yirmi yıldan bu yana, bazı siyasi görüş ve düşünceleri açıklayabilmek "cesaret ve kahramanlık" işi olarak algılanıyor. İnsanların, inandığı düşünceleri açıklayabilmeleri ancak hapse girmeyi göze almak koşuluyla mümkün olabiliyor.

Düşüncelerinden dolayı 12 Eylül döneminde insanlara 750'şer yıllık hapis cezalarının verildiği Türkiye'de, bugün hala aynı anlayış sürüyor. 12 Eylül döneminde onlarca insan yazdıkları kitaplar yüzünden hapse mahkum oldu. Hakkında dava açılan 50 kişinin 32'si ile ilgili verilen hapis cezaları Yargıtay'ca onandı. Onanan hapis cezalarının toplamı 2 bin 500 gibi yüksek rakamlara ulaştı. Bu cezanın yaklaşık üçte birini, yani 750 yıllık bölümünü Veli Yılmaz'ın hapis cezasının toplamı oluşturdu.

Yargıtay Başkanı Sami Selçuk'un, 1999-2000 Adli Yılı açılış konuşmasında belirttiğine göre, Türkiye'de 1993'te 60, 1994'te 102, 1995'te 83, 1996'da 91 gazeteci yazar tutuklandı. 1993'te 18, 1994'te 45, 1995'te 46, 1996'da 31, 1997'de 153 düşünce suçlusu cezaevine girdi. Yine Selçuk'un ifadesine göre, 1997'de 22 ülkenin cezaevinde toplam 180 gazeteci bulunurken, bunun 78'i Türkiye'ye ait. Bu sayı Zambiya'da 1, Sudan'da 2, Nijerya'da 18.

Hortumculardan çok ceza aldılar...

Türkiye'yi soyan ve bankaların içini boşaltan hortumculardan çok ceza alan aydınlar, demir parmaklıklar arasında gün sayarken, onlarca aydının yargılamasına da devam ediliyor. İHD Genel Merkezi'nin belirlemelerine göre, şuan hapiste olan 123 düşünce mahkumunun isimlerinden bazıları şunlar:

"Mehmet Kutlular, Nurettin Şirin, Turgut Koçak, Abdullah Gündüz, Fatma Harman, Mesut Bozkurt, Nabi Kımran, Bülent Öner, Erdal Gülmüş, Erdal Doğan, Sıddık Kılıç, Melek Tokur, A. Aziz Kutlay, Rıza Demirci, İbrahim Özen, Kemal Topalak, Bektaş Cansever, İzzet Ökten, Serpil Ünal, Erhan İl, Çağdaş Büyübaş, Erdal Şahin, Erdal Tan, Mesut Bozkurt, Bülent Genç, Mustafa Günay, Hayrettin Ayhan, Sıddık Demirel, Şahabettin Yılmaz, Hayrettin Topkan, Ziya Yüce, Metin Bakkalcı, İbrahim Polat, Mehmet Yaman, Mehmet Güvel, Şemsettin Kalkan, Mustafa Tokur, Tülay Koçak, Asiye Güzel Zeybek, Memik Horoz, Kenan Karakaş, Birol Abatay, Hamide Öztürk, İbrahim Ethem Elma, Nazan Yılmaz, Semiha Topal, Veysel Eroğlu, Şevket Dalboy, Fatma Bilgin, Devrim Demir, Asaf Şah, Sadık Çelik, Nazan Çiftçi, Serdar Gelir, Veysel Şahin, Burhan Gardaş, Nejla Can, Murat Özdemir, İlhan Çaloğlu, Saime Demir, Gülcan Sarıoğlu, Kamber İnan."

159 ve 312'DEN YATANLAR

Düşüncelereni ifade etmeleri nedeniyle, bugün 100'ü aşkın gazeteci, yazar, kitle örgütü ve siyasi parti mensubu, sanatçı ve bilimadamı, TCK'nun 159 ve 312. maddelerinden dolayı hapis yatarken, 100'e yakın kişinin yargılaması da sürüyor. Sadece 1999-2000 yıllarında bu iki maddeden açılan bin 462 davada, 3 bin 348 kişi yargılandı. Bunlardan 608'i mahkum oldu. Halen yargılananlar ile mahkumiyet alanlar arasında Necmettin Erbakan, Hasan Celal Güzel, Tayyip Erdoğan, Yaşar Kemal, Haluk Gerger ve Leyla Zana gibi, eski başbakan, bakan, belediye başkanı, milletvekili, yazar ve profesörler bulunuyor. Şu anda cezaevlerinde gün sayan Yeni Asya gazetesi sahibi Mehmet Kutlular, Selam Gazetesi Yazıişleri Müdürü Nurettin Şirin, Tavır dergisi yazarı Barış Yıldırım ve Özgür Bakış gazetesinin İzmir Temsilcisi gibi Kazım Aslan gibi 130'a yakın insanın en büyük suçu, "düşüncelerini söz ya da yazı ile açıklamak...".

YARGILANAN AYDINLAR

TCK'nun 312 ve 159. maddelerine muhalefet suçu işledikleri gerekçesiyle, başta gazetemiz yazarları Fehmi Koru, Kürşat Bumin ve Ali Bayramoğlu olmak üzere 100'e yakın gazeteci, yazar, bilimadamı, avukat, doktor, demokratik kitle örgütü ve siyasi parti temsilcisinin yargılaması devam ediyor. Bunların içinden kamuoyunca tanınanlardan bazılarının isimleri şunlar: "Ali Bulaç, Etyen Mahçupyan, Celal Başlangıç, Mehmet Yıldırım, Abdurrahman Dilipak, Emine Şenlikoğlu, Hasan Celal Güzel, İlyas Salman, Necmettin Erbakan, Eşber Yağmurdereli, Neşe Düzel, Eren Keskin, Mehmet Şevket Eygi, Akın Birdal, Mustafa Demir, Ahmet Altan, Emre Kongar, Gülay Göktürk, Mehmet Kutlular."