Saltanatı (1876-1909) dönemindeki siyasi çizgisi ve özellikle üzerine oldukça yoğunlaştığı 'İslam Birliği' kurma çabalarıyla günümüz siyasetini de etkileyen Sultan II. Abdülhamid Han, vefatının 84. yılında kabri başında düzenlenen törenle anıldı. SP İl Gençlik Kolları'nın düzenlediği ve çok sayıda genci biraraya getiren anma töreninde, Kur'an-ı Kerim okundu, dualar edildi. SP İl Gençlik Kolları Başkanı Mehmet Ünal, II. Abdülhamid'in İslam Birliği kurma çabaları sırasında müslüman toplumlarla yaptığı görüşmeler sayesinde, Kurtuluş Savaşı sırasında Afganistan, Pakistan gibi ülkelerden yardım alındığını söyledi. Konuşmasında, eski dersiamlardan Mustafa Efendi'nin, Başbakan Ecevit'in dedesi olduğunu da hatırlatan Ünal, "II. Abdülhamid Han, bugün kendisine karşı olan Başbakan Ecevit'in dedesi eski Dersiam Mustafa Efendi'den ders almıştı. İslam Birliği çalışmaları için Mustafa Efendi'yi Çin'e göndermişti" dedi. Ünal, iffet ve haysiyet sahibi Abdülhamid Han'ın, halk tarafından çok sevildiğini de belirti.

Büyük ideallerin sultanıydı

Abdülhamid Han, 1876-1909 yılları arasında Osmanlı Devleti'ni yönetti. Tanzimat'la başlayan 'çöküş' sürecini durdurmak maksadıyla, uluslararası ilişkilerde, sanayide, eğitimde ve başka alanlarda çok yönlü bir atılım başlattı. Avrupa ülkelerinin Türkiye'ye karşı planlarını, onları birbirleriyle çekişmeye sokarak dengelemeye çalıştı. Bu politikasında büyük ölçüde başarılı oldu. Osmanlı toprakları dışındaki müslümanlarla yakın temaslar kurarak, müslümanların dünya siyasetinde etkili bir güç olmasını sağlamayı hedefledi. Mülkiye, Hukuk, Güzel Sanatlar,

Mühendislik, Ziraat, Madencilik gibi, ülke kalkınmasında lokomotif olacak dallarda yüksek okullar kurdu. İdadi, Rüşdiye, Sultani adlarıyla modern ilk, orta ve yüksek eğitim kurumlarını tesis etti. Alman hayranı İttihat ve Terakki Partisi'nin iktidar hırsıyla yaptığı darbe sonucunda, kan dökülmemesi için kendi hal'ine razı oldu. Tahttan indirildi ve Selanik'e gönderildi. 1912'de İstanbul'a getirildi. Beylerbeyi Sarayı'nda, 10 Şubat 1918'de, koca devletin, kendi hal'inden itibaren İttihat ve Terakki tarafından çökertilişini büyük bir kederle izleyerek ahirete göçtü.