Ekonomik, siyasal ve kültürel boyutlarıyla hayat bir bütündür. Hayatın bir boyutunda ortaya çıkan olumlu ya da olumsuz gelişme, diğer boyutlarda da istenen ya da istenmeyen etkilere yol açar. Bir toplumun huzur ve mutluluğu ekonomik ve kültürel boyutu başta olmak üzere, hayatın bütün boyutları arasındaki uyum ve düzene bağlıdır. Kültürel ve ekonomik boyutun birbirini besleyip büyüttüğü toplumlarda, hayat büyük bir canlılık kazanır.

Toplumların kültürel ve ekonomik alandaki başarısında, hayatın en küçük ve en örgütlü birimi olan ailenin vazgeçilmez bir yer ve önemi vardır. Çünkü aile tarih boyunca hemen hemen hiç değişmeden koruduğu özgün yapısıyla, toplumdaki kültürün olduğu kadar ekonominin de temel taşıdır. Ailenin dağıldığı bir toplumda, hayat da bütün boyutlarıyla deprem geçirmekten kurtulamaz. Bunun için, ailenin korunması, aynı zamanda bütün boyutlarıyla hayat ve toplumun korunmasıdır. Ailesiz; toplum, ekonomi ve kültür olmaz.

Devleti ayakta tutan "Adalet Dairesi" gibi, toplumu da ayakta tutan "Aile Dairesi"nden de söz edilebilir. Nasıl adalete dayanmayan bir devlet ayakta kalamazsa, aileye dayanmayan bir toplum da ayakta kalamaz. Aile toplumun tek ve değişmez kaynağıdır. Aile neden toplumun temeliyse, ev de o nedenden ailenin temelidir. Ailesiz toplum, evsiz aile olmaz. Evin de temeli mutfaktır. Evsiz aile olmadığı gibi, mutfaksız da ev olmaz. Mutfak bütün toplumlarda kültürün olduğu kadar ekonominin de ana dinamiklerinden biridir.

Geçen hafta sonu STV'de yapımcılığını Meryem Akbal, sunuculuğunu Nuriye Özen ve yönetmenliğini Filiz Erdoğan'ın yüklendiği "Mutfak Keyfi" programına misafir olarak katıldım. Programda Muammer usta Erzurum'un ünlü "Kadayıf Dolması"nı tanıttı. Ben yetmişli yılların başında Erzurum İşletme Fakültesi'nde asistandım. O yıllarda Erzurum mutfağı kentin dışına çok taşmamıştı. Artık Anadolu girişimcileri kentlerine özgü yemek ve tatlıları, önce Türkiye sonra da Avrupa ölçeğinde tanıtma ve sevdirme yolunda önemli adımlar attı.

"Aile Dairesi"nde mutfağın keyfi, evden mahalleye, mahalleden kente, kentten ülkeye, ülkeden de dünyaya dalga dalga genişleyen oldukça büyük bir etki alanına sahiptir. Çünkü mutfak huzuru olmadan ev huzuru, ev huzuru olmadan aile huzuru, aile huzuru olmadan da toplum, ülke ve dünya huzuru olmaz. Mutfakta sağlanan huzur ve mutluluk içiçe giderek genişleyen etkilerle bütün dünyaya yayılır.

Son yıllardaki ekonomik, siyasal ve kültürel gelişmelerle, dünya "Global Köy" ve "Global Çarşı" derken, özellikle "Oruç" ayında "Global Ev"e dönüşüyor. Çünkü dünyanın, artık oruç tutulmayan, iftar daveti verilmeyen ve sahur sofrası kurulmayan kenti yok. Müslüman ülkelerde Ramazan ayı, bütün ülkeyi panayır alanına dönüştürüyor. Müslüman bir ülkenin mutfak kültürünü bütün zenginliğiyle görmek için, iftar ve sahur sofralarında bulunmak gerekir.

Özal'ın kavramlaştırmasıyla söylersek, bir ülkenin orta kesimi toplumun oluşturduğu çadırın ortadireğidir. Ortadirek olmadan toplum belki varlığını korur, ancak gücünü hiçbir zaman koruyamaz. Toplumun gücü aileden, ailenin gücü evden ve evin gücü de mutfaktan kaynaklanır. Hanımlar mutfağın, evler ailenin ve aileler de toplumun ortadireğidir. Evin üretim ve tüketime gösterilen özen, ekonomik başarının en büyük teminatıdır.

Ailesi güçlü olan toplumun kültür ve ekonomisi de güçlü olur.

NAZİF GÜRDOĞAN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu