Anayasa Mahkemesi, Halkın Demokrasi Partisi'nin (HADEP) temelli kapatılmasına karar verdi. Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin, Yüksek Mahkeme üyeleriyle birlikte Yüce Divan Salonu'nda HADEP'in kapatılması istemiyle açılan davada aldıkları kararı dün açıkladı. Bumin, HADEP'in, kimi eylemleri yanında, PKK isimli terör örgütüne yardım ve destek sağlayarak, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı nitelikteki eylemleri işlendiği, bir odak haline geldiği anlaşıldığından, Anayasa'nın 68 ve 69. maddeleri ile Siyasi Partiler Yasası'nın 101 ve 103. maddeleri gereğince temelli kapatılmasına karar verildiğini belirtti.

49 ay sonra karara bağlandı

Mustafa Bumin, söz ve eylemleriyle partinin kapatılmasına neden olan kurucuları dahil 46 kişinin gerekçeli kararın Resmi Gazete'de yayınlanmasından başlayarak 5 yıl süreyle bir başka partinin kurucusu, üyesi, yöneticisi ve denetçisi olamayacaklarına karar verildiğini de bildirdi. 29 Ocak 1999 açılan dava, 49 ay sonra karara bağlandı. HADEP'in tüzel kişiliği de dünden itibaren sona erdi ve bütün malları hazineye devredildi.

Kararı değerlendiren HADEP eski Genel Başkanı Murat Bozlak, "Bu karar Türkiye demokrasisi için üzüntü vericidir " dedi. Murat Bozlak, hem kişisel hem de parti olarak AİHM'ye dava açacaklarını bildirdi.

Doğu'da oyları süpürmüştü

Kapatılan HADEP Nisan 1999 seçimlerinde Türkiye genelinde yüzde 4.6 oy almıştı. Toplam 1 milyon 200 oy toplayan HADEP'in oransal olarak en fazla oy aldığı iller Hakkari, Diyarbakır, Ağrı, Siirt, Van, Mardin, Muş, Iğdır ve Şırnak'tı. Parti bu seçimlerde bölgede bulunan 22 ilden 11 ilde birinci parti olmasına karşın baraj nedeniyle parlamentoya 34 milletvekili gönderememişti. Kasım 2002 seçimlerinde ise ittifakla DEHAP adıyla seçimlere giren parti Türkiye genelinde yüzde 6.2 oy oranına ulaştı.

Beş yıl siyaset yasağı getirilen HADEP'liler

Beyan ve eylemleriyle partinin kapatılmasına neden olan kurucuları dahil üyelerinden Murat Bozlak, Hikmet Fidan, Kemal Bülbül, Kemal Okutan, Kudret Gözütok, Eşref Odabaşı, Recep Doğaner, Mehmet Satan, Hamit Geylani, Mehmet Selim Okçuoğlu, Hayri Ateş, Hasan Doğan, Mehmet Yücedağ, Arif Atalay, Hüseyin Duran, İsmail Minkara, Hamza Abay, Yılmaz Açıkyüz, Muharrem Bilbil (Bülbül), Serhat İnan, Güven Özata, Kadir Bedir, Hacı Pamuk, İsmail Turap, Abuzer Aslan, Rıza Kılınç, Şükrü Karadağ, Ramazan Sertkaya, Mehmet Mansur Reşitoğlu, Hediyetullah Ülgen, Mehmet Emin Bayar, Süzan (Suzan) Erdoğan, Halime Köklütaş, Mehmet Yardımcıel, Şemistan Ağbaba, Zeki Kılıçgedik, Sakine Berktaş, Hasan Yıldırım, Beşer Kaplan, Hıdır Berktaş, Sabri Sel, Ferhat Avcı, Yaşar Uçar, Ali Gelgeç, Veysel Turhan ve Abuzer Yavaş'ın Anayasa'nın 69. maddesinin 9. fıkrası gereğince gerekçeli kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak bir başka partinin kurucusu, üyesi, yöneticisi ve denetçisi olamayacaklarına karar verildi.

40 yılda 26 parti kapatıldı

HADEP, Anayasa Mahkemesi'nin kapattığı 24., Türk siyasi hayatında kapatılan 26. parti oldu. Türk siyasi hayatında kapatılan ilk partiler hakkındaki kararları, sulh ceza ve asliye hukuk mahkemeleri verdi. Millet Partisi, 26 Ocak 1954 tarihinde Ankara Sulh Ceza Mahkemesi'nce, Demokrat Parti ise 20 Haziran 1960 tarihinde Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi'nce kapatıldı. Anayasa Mahkemesi, tüm partilerin feshedildiği 12 Eylül 1980 tarihine kadar 6 parti hakkında açılan kapatma davalarının tümünde kapatma kararı verdi. Mahkeme 12 Eylül 1980 müdahalesinden sonraki dönemde ise 1983 yılında yeniden partilerin kurulmasına izin verilmesinin ardından açılan kapatma davalarında 18 partinin kapatılmasına karar verdi.