ANKARA'da yapılan Türkiye-ABD görüşmelerinden dün de sonuç çıkmadı. ABD'nin yeni öneriler sunduğu ancak Ankara'nın bunları "tatminkar" bulmadığı öğrenildi.
KÜRT gruplarının silahsızlandırılması, Irak ordusunun yapısı, Türkmenler'in hakları ve ekonomik yardımın IMF şartına bağlanması tartışmaları sürüyor.

Irak operasyonu çerçevesinde Türkiye ile ABD arasındaki müzakereler, ABD'nin isteği üzerine verilen 2 günlük aradan sonra yeniden başlarken, dünkü görüşmelerde bazı konularda yeni açılımlara ulaşıldığı ancak gelinen noktanın Ankara tarafından "tatminkar" bulunmadığı öğrenildi. ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson ise, "görüşmelerin iyi bir süreçte olduğunu" açıkladı.

Çarşamba günkü son görüşmede Türkiye'nin çekincelerini içeren bazı konular üzerinde ABD heyetine "Washington'dan talimat gelmediği" gerekçesiyle görüşmelere 2 gün ara verilmişti.

Bu konular arasında olası Irak operasyonu sonrasında Kürt gruplarının silahsızlandırılması, Irak ordusunun yapısı ve Türkmenlerin hakları bulunuyor. Görüşmelere, dün öğle saatlerinde Dışişleri Bakanlığı'nda devam edildi. Görüşmelerde Türk heyetine Büyükelçi Deniz Bölükbaşı, ABD heyetine ise Marisa Lino başkanlık etti.

Irak yönetiminde Türk yetkili

Görüşmelerde bazı konularda açılımlara ulaşıldığı, ancak Ankara tarafından "tatminkar" bulunmadığı belirtildi. Görüşülen konular arasında Kuzey Irak'taki Kürtlerin silahsızlandırılması ve Irak ordusunun yapısının bulunduğu belirtilirken, ABD'nin Saddam sonrası oluşturulacak Irak yönetiminde askeri ya da sivil bir Türk yetkilinin de yer almasını istediği kaydedildi.

Türkmenler azınlık değil

ABD'nin, Mesut Barzani ve Celal Talabani'nin liderliğindeki Kürt grupların isteği doğrultusunda Türkmenler'i "Azınlık" statüsüne sokma çabasına Ankara sert tepki gösterdi. Irak'ın yeniden yapılandırılmasında Türkmenler'in "Irak'ın asli unsuru" olarak diğer gruplarla eşit statüde olmasını şart koşan Ankara, ABD'ye bu konuda geri adım atmayacağını bildirdi.

Kürtler silahsızlandırılmalı

Ankara, Kürt grupları silahlandıran ABD'den, savaş sonrasında bu silahların toplanmasını istedi. Kürt gruplara dağıtılan silahların, "hafif silahlar" değil "orta ölçekli gerilla silahları" olduğuna dikkat çeken Türkiye, Kürt grupların savaş sırasında ve daha sonra bu silahları Türkmenler başta olmak üzere başka gruplara yöneltmemesinin ve savaştan sonra Kürtler'in silahsızlandırılmasının yazılı anlaşmalarda yer almasını istedi.

Savaş sırasında 100 bin kişiyi bulması beklenen Kürt grupların desteğine büyük önem veren ABD'nin, Türkiye'nin isteğini yazılı bir taahüte bağlamakta direnmesi, Ankara'nın kuşkularını artırdı.

IMF şartına kesin ret

Ankara ayrıca, ABD'nin ekonomik desteği IMF koşuluna bağlamasını ise kabul edilemez olarak nitelendirdi ve müdahale sırasında Türk ekonomisinde büyük dalgalanmalar meydana gelmemesi için müdahale öncesinde bir miktar paranın Türkiye'ye gönderilmesi talep etti.

Görüşmeler sürerken, ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson, saat 14.05'te Dışişleri Bakanlığı'na geldi. Pearson, bakanlıkta Müsteşar Büyükelçi Uğur Ziyal ile görüştü. Ziyal, Pearson'la görüşmesinden sonra Başbakanlık'a giderek, Başbakan Gül'e bilgi verdi.

Ziyal-Pearson görüşmesinde, sürecin siyasi boyutu ele alınırken, Türkmenler'in haklarıyla Irak'ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması konuşuldu. Bu siyasi görüşmelerde de ilerlemeler kaydedildiği, ancak gelişmeleri Ankara'nın yeterli bulmadığı öğrenildi. Ekonomi alanında ise Pearson'ın Türk ekonomi bürokratlarıyla biraraya geleceği belirtildi.

Pearson umutlu konuştu

Pearson, yaklaşık 1.5 saat süren görüşmenin ardından Dışişleri Bakanlığı'ndan ayrılırken yaptığı açıklamada, Türkiye ile ABD arasında devam eden görüşmelere ilişkin olarak, "iyi bir süreçteyiz" diyerek, bu süreci devam ettireceklerini belirtti.

Ziyal ile olumlu görüşmelerinden birini daha yaptığını kaydeden Pearson, görüşmede ABD ve Türkiye'nin sürece ilişkin detaylar üzerinde görüş alışverişinde bulunduğunu söyledi. "İki yakın müttefikten beklendiği gibi görüşmenin iyi bir atmosferde geçtiğini" söyleyen Pearson, birlikte çalışmaya devam edeceklerini kaydetti.

Gül: Tezkere kabinede

Başbakan Abdullah Gül, Bakanlar Kurulu'nun toplanarak asker bulundurma ve göndermeye ilişkin Başbakanlık Tezkeresi'ni değerlendireceğini söyledi. Ankara Gölbaşı'ndaki Vilayetler Evi'nde Yüksek Öğrenim Reformu Atölye çalışması yemeğine katılan Başbakan Gül, bir gazetecinin olası Irak harekatı konusunda asker bulundurma ve göndermeye ilişkin Başbakanlık Tezkeresi'nin imzaya açıldığına ilişkin haberler bulunduğunu belirtmesi üzerine, "Bakanlar Kurulumuz toplanacak, değerlendirecek" dedi. Türkiye ile ABD ilişkilerinin önemli olduğuna dikkat çeken Gül, şöyle devam etti: "Karşılıklı güven ve saygı içerisinde her şeyi konuşuyoruz. Şüphesiz ki her iki tarafın da kaygıları vardır. Bu kaygıları en iyi şekilde anlaşılması gerekir, güven söz konusu ise... Bu çerçeve içerisinde önümüzdeki günlerde göreceksiniz neticeyi."

ABDÜLKADİR SELVİ- NEVZAT DEMİRKOL