İSMAİL ZELVİ - İSTANBUL
Türk demiryolu tarihinde bir devrim sayılan Marmaray Projesi, dört koldan devam ediyor. Kızkulesi açıklarında kurulan iki platformla denizde tarama ve zemin güçlendirme çalışmaları, 24 saat aralıksız sürüyor. Arkeolojik çalışmaların tamamlandığı Üsküdar, Kumkapı ve Sirkeci'de inşaat için Anıtlar Kurulu'nun izni bekleniyor. Tuzla'daki çelik ve beton tüneller ise ekim ayında Boğaz'a indirilecek.

Aslında tüp geçit projesinin fikir babası Sultan Abdülmecid. Abdülmecid 1856'da, İstanbul'un iki yakasını birleştirmek için Fransız mühendislere proje çizdirmiş. Bu dönemde uygulanamayan proje, Sultan 2. Abdülhamid döneminde tekrar gündeme gelmiş. 2. Abdülhamid'in Alman mühendislere yaptırdığı proje de aynı güzergah üzerine, deniz tabanına tüp tünel konulmasını içeriyordu. Ancak bu proje de yürürlüğe konamadı.

ÖZAL'A DA NASİP OLMADI

Cumhuriyet döneminde, 1983 yılına kadar tüp geçit, siyasetçilerin gündemine gelmedi. 1983'de tek başına iktidar olan ANAP Genel Başkanı Turgut Özal döneminde, tüp geçit için, odalar dolusu kağıdın harcandığı projeler hazırlandı. Ancak sonrasında başgösteren ekonomik krizler nedeniyle çalışmalar hayalden öteye gidemedi.

150 YIL SONRA İLK KAZMA

Tüpgeçit için tarihi adım, 1999'da, ANAP-DSP ve MHP koalisyonu döneminde atıldı. Japonya ile Türkiye arasında kredi, 2001 de mühendislik ve müşavirlik anlaşması imzalandı. 2002 yılı Mart ayında açılan ihaleyi, Avrasya ortak girişimi kazandı. 2004 yılının 27 Mayıs günü yapılan törenle, yaklaşık 150 yıl sonra, Avrupa'yla Asya'yı birbirine bağlayacak olan tüp geçide ilk kazma vuruldu. 2004 Ekim'de, Avrupa Yatırım Bankası'ndan 650 milyon euro kredi temin edildi. 2.5 milyar dolara tamamlanacak olan tüp geçidin, 2010' da hizmete girmesi planlanıyor.

DÜNYANIN EN ZOR TÜNELİ

Demiryollar, Limanlar ve Havameydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü Marmaray Bölge Müdürü Haluk İbrahim Özmen ile Japon Şantiye Şefi Hiroski Murata, tüp geçit projesinin bütün detaylarını Yeni Şafak'a anlattı. Projenin zamanında tamamlanması için, 24 saat mesai yaptıklarını belirten Özmen, Boğaz Tüneli'nin dünyanın en zor tüneli olduğunu söyledi. Boğaz'ın üzerinde Karadeniz'den Marmara'ya kadar sert bir akıntı olduğunu anlatan Özmen, "Bugüne kadar dünyada, zorluk derecesi en yüksek proje olduğunu düşünüyoruz" dedi. İlk tünel açma işleminin, Üsküdar Ticaret Lisesi'nin arkasındaki boş arazide 4 Haziran 2005 günü başladığını, 40 metre derinlikte 210 metrelik kazı yapıldığını anlatan Japon Şantiye Şefi Hiroski Murata ise bu tüneli 2006'nın Nisan'ında bitireceklerini söyledi.

İLK TÜP EKİMDE YERLEŞTİRİLECEK

Proje 3 aşamalı. Birinci aşama, Kadıköy Söğütlüçeşme'den başlayıp Zeytinburnu Kazlıçeşme'ye kadar olan 13.3. kilometrelik bölümü kapsıyor. Bunun 1.4 kilometrelik bölümü denizin altından tüp geçişle sağlanacak. İkinci aşamada, Gebze'den Söğütlüçeşme, Yedikule'den Halkalı'ya kadar olan güzergahta, mevcut tren yolu kaldırılarak, yerine 3 hatlı bir sistem kurulacak. Üçüncü aşamada ise demiryolu ağında çalışacak araçların alınmasını kapsıyor. Taiseii, Kumazai, Gama ve Nurol şirketlerinden kurulu konsorsiyum tarafından yapılan inşaata, Avrasya Ortak Girişimi müşavirlik yapıyor. Akademisyen mühendislerden oluşan 90 personele, ileriki dönemde ek yapılacak. Çelik kalıpları hazırlanan ilk tüp, ekim ayında törenle Boğaz'ın dibine indirilecek. Tüplerin yerleştirme çalışması, 2008 yılı Nisan ayına kadar devam edecek.

Japonlara özel yemek

Marmaray çalışmaları ile ilgili olarak Türkiye'de bulunan Japon mühendis ve teknik elemanların büyük bir kısmı Sarayburnu'nda kurulan şantiyede kalıyor. Yemekleri ise Japon mutfağını çok iyi bilen Kahramanmaraşlı Ali Akgün hazırlıyor. Balık ağırlıklı yemeklerden gumaki, govici, jakee pry, ikameşe japan çalışanların tercihi.