Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Yurt Haberler
Son Dakika
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Rasim ÖZDENÖREN rozdenoren@yenisafak.com.tr

-Ölümünün 23. yılında Necip Fazıl'a rahmet...-

İdeolocya Örgüsü Necip Fazıl'ın siyasal fikirlerini içeren, siyasal örgütlenme "modeli" öngören ve kendisinin baş eserim dediği ürünüdür. Bu eser, bir kerede değil, uzun yıllara yayılmış bir yazılma sürecinin sonucu ortaya çıkmıştır.

Kitap 11 bölümden oluşmuştur: 1. Adımız, Davamız, Manâmız, 2. Doğu ve Batı Muhasebesi, 3. Türkün Muhasebesi, 4. Ana Kaynak: İslâm, 5. Tarih Hükmü: Nasıl Bozulduk, 6. Beklediğimiz İnkılap, 7. Beklediğimiz İnkılabın Yönleri, 8. Devlet ve İdare Mefkûremiz, 9. Temel Prensipler, 10. Hal ve Manzara, 11. Çilemiz ve Davamız.

Tam 500 sayfalık kitabın nerdeyse her cümlesi derin ve kesin bir İslâmî asabiyetle kaleme alınmıştır.

Bizce, kitabın en dikkate değer bölümlerinden biri "Devlet ve İdare Mefkûremiz" başlığını taşıyan 8. bölümdür. Bu bölümde üstat, sınırları kesin, hatta katı, cetvelle çizilmişçesine parsellenmiş bir toplum ve devlet düzeni öngörür. Burada öngörülen düzen demirden bir disiplin içinde yürütülmek üzere tasarlanmıştır. Bu düzen devleti öne alır, birey devletin hizmetine verilir. İşlenen suçlar için şiddetli cezalar öngörülür. Mesela kumar fiilini ika edene uygun görülen ceza şudur: "Kumar fiilinin herhangi bir cepheden suçlusu, cezasını görmeye sevk edilmeden evvel, bulunduğu mevkiin umumi bir mahallinde, göğsüne şu yafta yapıştırılmış olarak tulûdan guruba kadar teşhir edilecektir: 'Türk ahlâk inkılabının 1 numaralı haini, kumarbaz!'"/"Kumar fiilinin mükerrer suçlusu, vatandaşlık haklarından düşürülür, hudut dışına çıkarılır ve memleket içindeki bütün hak ve mülkiyetlerinden mahrum edilir." (s.289).

Üstadı, böylesine sert müeyyideler uygulamaya sevk eden sebepler vardır. Bir kere üstat felsefede rasyonalist damarın mensubudur. Onda yalnız toplum düzeni değil, fakat şiir düzeni de rasyonalist düşüncenin kesin etkisi altındadır. Her şey, insan ve şiir, insan ve devlet, insan ve toplum ve bunlara ilişkin her şey hendesî ve riyazî bir disipline ve sıkı bir düzene bağlanmıştır. Her türlü trend de bir hesap üzere düşünülür. Üstat mekanizme karşıdır, fakat öngördüğü toplum düzeni bir mühendislik ürünüdür. Bu toplumsal ve siyasal düzen planlamacı bir zihniyetle inşa edilmek istenir. Planlamacı zihniyet, aynı zamanda geleceği belirlenmiş bir modeli esas alır. Bu da, gene son tahlilde, rasyonalist telâkki tarzının geleceği şimdiden tayin etmek isteyen zihniyetinin bir tezahürüdür.

Üstadın siyasal fikirlerinin teşekkül etmeye başladığı 1930'lu yıllar Doğu'da sosyalist/komünist düzenin, Batı'da faşizmin ve nazizmin ortalığı kasıp kavurduğu bir döneme rastlar. Diktatörlüklerin toplumsal/siyasal düzeni riyazî ve hendesî bir disiplin, hatta baskı altında tutma eğilimi ve onun totaliter karakteri, ağır sanayiin ve askerlik mesleğinin isterleriyle de örtüşmektedir. Üstadın rasyonalist kafasının yansıttığı idealizmin, kökende askerî eğitim almış olan bir zihniyete uygun düşeceğini tahmin etmek zor değildir. İlk gençlik yılları askerî bir disiplin içinde geçen, daha sonra bankacılık mesleğinin içinde kılı kırk yaran bir bilanço disiplini içinde dolu dolu bir on yıl geçiren ve felsefe tahsili esnasında Bergson'a öğrencilik etmiş bir şahsiyetin, böylesine bir çelik disiplini benimsemiş olmasını yadırgamamak gerekir.

Ancak mesela Maverdî'nin devlet örgütlenmesini öngören El-Ahkâm-ı Sultaniye'si ile İdeolocya Örgüsü'nü karşılaştırdığımızda, ikisi arasında şu esaslı farkı gözlemleriz: birincisi olanı tasvir etmeye teşebbüs ederken, ikincisi (İdeolocya Örgüsü) "olması gereken"i hedef alır. Kitabın, belki yadırganacak yanı da burada ortaya çıkar: İslâm aslında apiriori bir devlet düzeni öngörmemesine rağmen, üstat böyle bir devlet tasavvurundan yola çıkar ve buradan ütopik bir "model"e ulaşır.

Geri dön

Yazdır

Yukarı