Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Nar-ı Beyza
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, koruyucu sağlık hizmetinin yaşam kalitesini arttıracağını belirterek, "Hesapladık, Türk insanının 69 yıl olan ortalama ömrü 10 yıl uzayacak" dedi

Songül Selvi

Behçet Güngör

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, halen yürürlükte olan sosyal güvenlik sistemindeki çarpıklıklara 'şaşırtıcı' bir örnekle dikkat çekti. Bakan Başesgioğlu, "Nüfusumuz 70 milyon çıkıyor, 80 milyon genel sağlık sigortalı var. Asıl kaçak ve kayıt dışı mevcut olan uygulama" diye konuştu.

Türkiye'nin 68 yaş emeklilik sistemine tam olarak geçtiğinde ortalama ömrün de uzayacağını söyleyen Çalışma Bakanı, "Yeni sistemle koruyucu sağlık hizmetleriyle yaşam kalitesi artacak, ortalama ömür 78-79'a kadar çıkacak" dedi.

Gazetemizin Ankara Temsilcisi Erhan Karadağ'ı ziyaret eden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, "Reformlarla daha iyi olacak ve bugün kazanılan haklar korunacak, kimse korkmasın" güvencesini verdi.

ASIL KAÇAK KAYIT DIŞI UYGULAMA

Sosyal Güvenlik reformu ile hedeflenenler neler?

Şu anda aslında kendiliğinden oluşmuş bir genel sağlık sigortası var. Disiplinsiz, kuralsız işleyen bir sistem var. Yeşil kartlılara, başkasının yerine kullananlara bakarsanız kimse sistemin dışında değil. Nüfusumuz 72 milyon, 80 milyon sağlık sigortalı var. Asıl kaçak ve kayıt dışı mevcut olan uygulama.

68 yaşında emekliliğe inanmak zor, inanmayan kayıt dışında kalmaz mı?

Hayır. Bu sosyal güvenlik kayıt dışını kayıt içine alabilmek. Şimdi bu dediğimiz hususlar bugün de geçerli. Bugün de çok alt sürelerle çalışan insanların emekli olmaları zor. Ama biz yeni sistemde ona da kolaylık getiriyoruz. Mesela onlar için 5 bin 400 gün prim ödemeleri kaydıyla emekli olabilecekleri yaşa bir yaş ilave ederek, emekli olma hakkını tanıyoruz. Yani illa ki 7 bin gün prim ödeme şartı aramıyoruz.

SAĞLIK KARNELERİNİ ÇÖPE ATACAĞIZ

Bu kadar sağlık hizmeti yelpazesinin genişlemesi maliyeti arttırmayacak mı? Sağlık sigortaları ağır riskleri sigortalamaya pek yanaşmazlar. Özel sağlık sigortaları mesela kanser hastalarını sigorta etmezler. Bizim genel sigorta anlayışımızın yelpazesi çok daha geniştir. Bizim amacımız kimseyi sokakta yalnız bırakmamaktır. Şimdi herkesin dosyası olacak. Şu anda kullandığımız emekli karnesi, sağlık karnesi kaldıracağız, çöpe atacağız. Nüfus cüzdanımızın üzerindeki kimlik numarası üzerine sosyal güvenlik bilgilerini monte edeceğiz. Hastaneye numara verildiğinde o kişinin sosyal güvenlik bilgilerine ulaşılacak. Kimse kimsenin yerine gidip muayene olamayacak.

Türkiye kaç yıl sonra sosyal güvenlik reformuna hazır olacak?

Ne zaman alt yapıları hazır olursa düğmeye basıp Türkiye'nin her tarafında sistemi hayata geçireceğiz. Tam manasıyla oturabilmesi için önümüzde 3 yıllık bir periyot var. Pilot uygulamalar yapacağız. Keskin geçişler yaparsak, kaosa neden olur.

Yeni emeklilik sistemi ne zaman oturacak?

Sosyal güvenlik çok dinamik ama yapmış olduğumuz düzenlemenin hemen neticesini alamıyorsunuz. 15- 20 yıllık sürüyor çünkü, 3 nesli bir arada gözetmeniz gerekiyor. Onun için uzun bir vade koyduk. Biz bugün çalışanların emekliliği hak etme şartlarında her hangi bir değişiklik getirmiyoruz. 68 yaş 2075 yılı geldiğinde ancak geçerli olabilecek.

Türkiye'de ortalama insan ömrü 68 yaşına kadar çalışmaya izin verir mi?

Eskiden Türkiye'de ortalama yaşam 45-50. Şu anda 70 civarında. Türkiye'de yapılacak iyileştirmelerle insanların yaşam düzeyini de yükseltme gibi. Ortalama 70 ila 71 ama bütün bilimsel veriler insan ömrünün uzadığını gösteriyor.

Hesapladınız mı, 2075'te nasıl olacak?

İlaçlar çıkıyor, yaşam standartları değişiyor. Yani yaşam standardının uzaması konusunda ortak bir kanı var. Getirdiğimiz koruyucu sağlık hizmetlerinin de katkısıyla ortalama yaşam süresi 78-79'a çıkıyor. Avrupa'da daha fazla 85'i aşan bir ömür süresi var.

72 MİLYONUN YÜKÜNÜ 12 MİLYON TAŞIYOR

Asgari ücret üzerindeki kesintiler aslında toplumsal dayanışmaya giden paradır. Sizden aldığım primle başka birinin emekli maaşını ya da sağlık hizmetlerini ödüyoruz. Genç nüfusu sisteme alırsam, hem kayıt dışını azaltıp kayıt altına almış olurum hem de sistem içindeki kişilerin yükünü hafifletirim. O zaman sigortalıların primini aşağıya indirmekte elim daha güçlü olacak. Şimdi sigortalı, Bağ-Kur, SSK'lı ve Emekli

Sandığı, yani aktif sigortalı dediğimiz 12 milyon kişi var. Yani bu şu anlama geliyor: 72 milyonun yükünü 12 milyon çekiyor. Oysa 23 milyon işgücümüz var.

BİR EMEKLİ İÇİN 7 KİŞİ ÇALIŞMALI

Ne kadar çalışan ne kadar emekliyi finanse etmeli? Dengeyi sağlayabilecek misiniz?

2005 yılı itibariyle toplam sosyal güvenlik harcamamızın GSMH' ye oranı yüzde 12,1'dir. Başka ülkelerde bu oran yüzde 20, yüzde 25. Bizim sıkıntımız, aktüeryal denge dediğimiz bir denge var. Bizim aktif pasif dengemiz, yani 1,6 çalışan 1 emeklinin maaşını ödüyor. Dünyada bunun normal standardı 4 çalışanın bir emekliyi finanse etmesi. Daha rahat emeklilik için, daha yüksek emekli aylığı için böyle olmalı. Şimdi bizim iş gücümüze baktığımız da 7 çalışana 1 emekli düşüyor. Ama biz bunların hepsini kayıt içine alamadığımız için bu işgücünü kullanamıyoruz.

MAAŞLAR TEK MERKEZDEN

65 yaş aylığı var, vakıf yardımları var, yeni sistemde diğer ödemeler ne olacak?

Sosyal yardımlar çok dağınık. Emekli sandığı bazı ödemeler yapıyor, 65 yaş aylığı alanlar var. Hem sosyal yardımları, hem sosyal hizmetleri tek çatı altında toplamayı amaçlıyoruz. Zaten sorun kime hangi ölçütlere göre yardım yapılacağı. Bunun kıstasları konulacak, denilecek ki şu gelirin altında olanlara, sosyal yardım yapılır denilecek. Gelirin altındakilere yardım yapılacak, diğerlerine yapılmayacak.

KONFOR BİTECEK

Türkiye'de kayıt içinde çalışandan çok neredeyse emekli var. Genel itibariyle emeklilerin yüzde 60'ı emekli sandığından. Ayrıca emeklilikte geçen süre itibariyle diğer ülkelerle kıyasladığımızda OECD ortalaması çok üzerindeyiz. OECD'de emekli maaşı alma süresi ortalama 16 yıl iken bizde 27 yıl. Bizde 25 yıl çalışıp 35 yıl emekli gezen var, buna hiçbir sistem dayanmaz.

Geri dön

Yazdır

Yukarı