Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Rasim ÖZDENÖREN rozdenoren@yenisafak.com.tr

Sınır koymak veya kendine sınır konulmasını istemek insana özgü bir durum. Şöyle de söyleyebiliriz: insan olmak aynı zamanda sınırla kayıtlı olmak demektir. Cennet, tanımı gereği, aslında her şeyin serbest bırakıldığı yerin adıdır. Orada yok yoktur. Ancak insan olma şartı müstesna... İnsan, cennette de kayıtlanmıştır. "Şu ağaca yaklaşma" buyruğu, cennet ehlinden yalnızca insana yöneltilmiştir. Durum, insan olmanın haysiyetiyle ilgilidir. Çünkü kendine konulan sınırla sınanacak olan tek varlık odur. İstem (irade) sahibi olarak donatılmış biricik varlık da odur. İstem sahibi olmak, öyle değil de, böyle hareket etmeyi tercih edebilme demektir. Bir şeyi yapabilirsin, ama yapmıyorsan, onu yapabilecekken yapmaktan vazgeçebiliyorsan, orada, insan olma hasiyetini kullanabildiğin söylenecektir.

İstem (irade) sahibi olmanın ters yüz edilmiş biçimi, istemini başkasına dayatma olarak ortaya çıkar. İnsan, kendini istismar etmek suretiyle, kendine verilmiş olan ve yalnızca ona özgü bulunan bir niteliği zıddına dönüştürebilir. Tahrif etmek de insana mahsustur. Ama insan haysiyetiyle ne ölçüde bağdaştırılabilir, o ayrı.

İstem, kendi tanımına uygun biçimde kullanıldığında, insanın önüne kendi dışında konulmuş olan hayır ve şer almaşığından birini seçebilme yeteneği olarak dışlaşması gerekirken, başkasını boyunduruk altında tutmaya yönlendirilirse, işte orada insanın despot yanı ortaya çıkar. Despotluk, istem özgürlüğünü bastırır. Despot, kendi istem özgürlüğünü kötüye kullanarak başkasının istem özgürlüğüne sınır koymayı dener. Orada marazi bir zevk bulur.

Diktatörlükler, marazlı insanın, kendine sınırsız özgürlük alanı tanırken, başkasının mubahlık sınırına tecavüz etmekten hayasızca pervasızlık duymakla yeşerir. İşte, ölçünün, izanın, adaletin, hakkın yitime uğradığı yer de orasıdır, oradadır. İkiyüzlülüğün, kancıklığın, alçaklığın serpilip boy verdiği yer de...

Geri dön

Yazdır

Yukarı