Türkiye, anayasa değişikliğine ilişkin halk oylaması için 16 Nisan Pazar günü sandık başına gidecek.

Halk oylamasında yurt içinde 55 milyon 319 bin 222 seçmen, 167 bin 140 sandıkta oy kullanacak. Bu rakamın 1 milyon 269 bin 282'sini, oy verme gününe kadar 18 yaşını dolduran yeni seçmenler oluşturacak. Halk oylaması için cezaevlerine de 461 sandık kurulacak.

Seçmen bilgi kağıdı gelmeyen vatandaşlar da oy kullanabilecek. Kağıdı bulunmayıp kütüğe kayıtlı olanlar, ibraz edecekleri kimlik belgeleriyle (nüfus kağıdı, resmi daireler veya iktisadi devlet teşekküllerince verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, ehliyet, evlenme cüzdanı oy verebilecek.

Üzerinde T.C. kimlik numarası olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için bu belgelerin yanında seçmen bilgi kağıdı veya T.C. kimliğini ispata elverişli bir belgeyi de ibrazı şart olacak.

Seçmenler, YSK'nın ''www.ysk.gov.tr'' internet sitesinden de hangi sandıkta oy kullanacaklarını öğrenebilecek.

Halk oylamasında, "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranlı sarı renkteki zarflar ve beyaz renk üstünde "Evet", kahverengi renk üstünde "Hayır" ibareleri bulunan 2 ayrı renkten oluşan birleşik oy pusulaları ile "Tercih" mührü kullanılacak.

Hiçbir yerine "TERCİH" mührü basılmamış ya da hem "EVET" hem de "HAYIR" bölümüne veya birden fazla alana taşacak şekilde "TERCİH" mührü basılan oy pusulaları da geçersiz olacak.

Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış, üzerine "TERCİH" mührü dışında veya "TERCİH" mührü yerine herhangi bir özel işaret, isim, imza kaşesi, mühür ya da parmak izi basılmış oy pusulaları geçerli sayılmayacak.

Üzerinde yer alan bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş, üzerinde yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar, harfler veya sayılar yazılmış, şekiller çizilmiş birleşik oy pusulaları da geçersiz sayılacak.

Kazaen yırtılırsa geçerli

Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında yırtılması, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması, herhangi bir şekilde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması durumlarında oy pusulası geçerli sayılacak.

Birleşik oy pusulasının katlanarak zarfa konulması sebebiyle "TERCİH" mührü ile oy pusulasının arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi, birleşik oy pusulasında "EVET" ve "HAYIR" şeklinde ayrılan alanlara taşmamak kaydıyla, aynı yere birden çok "TERCİH" mührü basılması durumlarında da oylar geçerli olacak.

Birleşik oy pusulasında baskıda silinme veya yanlışlık yapılmış olması halinde, "TERCİH" mührünün vurulduğu bölüm kesin olarak anlaşılan oy pusulaları da hesaba katılacak.

Zarfın içinden el ilanı, broşür ya da özel bir işaret, yazı veya şekil taşıyan kağıt veya işaret amacı taşıyan herhangi bir madde çıkmış olması halinde, bu zarftan çıkan oy pusulası geçersiz olacak.

Gebeler, hastalar, engelliler öncelikli

Buna göre, oy verme günü sandık başına gelen seçmenler, sandık kurulu önüne kurul başkanı tarafından sırayla birer birer alınacak.

Gebeler, hastalar ve engelliler sıra bekletilmeden oylarını verecek. Yaşlıların, onlara yardım eden seçmenlerin ve görevlendirilen güvenlik güçlerinin de bekletilmeden oy kullanmalarına izin verilebilecek.

Sandık başına gelen seçmen T.C. kimlik numarasını taşıyan Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı, Geçici Kimlik Belgesi, nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini göstererek oy kullanabilecek. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.

Belediyeler ile köy veya mahalle muhtarlarınca düzenlenip onaylanan kimlik belgeleri seçmenin kimliğinin tespitinde geçerli olmayacak.

Üzerinde T.C. kimlik numarası olmayan resimli ve resmi bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için, bu belgelerin yanında ayrıca seçmen bilgi kağıdını veya nüfus müdürlüklerince verilmiş nüfus kayıt örneğini ibraz etmesi gerekecek.

Oy kabinine cep telefonuyla girilemeyecek

Seçmenler, cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine giremeyecek. Bu şekilde oy verme yerine girmenin cezasının bulunduğu sandık kurulu görevlilerince seçmene bildirilecek.

Seçmene hata veya başka bir neden ileri sürülmesi halinde dahi yeni bir oy pusulası verilmeyecek.

Seçmenler oy kullandıktan sonra seçmen listesinde isminin karşısındaki alanı imzalayacak.

Sandık kurulu engellilere yardım edemeceyek

Görme engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar veya bu gibi bedeni engelleri açıkça belli olanlar o seçim çevresi seçmeni olan ve o sırada sandık alanında bulunan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımıyla oylarını kullanabilecek. Bir seçmen birden fazla engelliye yardım edemeyecek.

Sandık kurulu başkan veya üyeleri, engelli seçmenlere yardım etmek amacıyla oy verme kabinine giremeyecek, oy kullanma sırasında yardım edemeyecek.

Okuma - yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda başkaları tarafından sandık çevresinde yardım edilemeyecek. Okuma - yazma bilmeyen seçmen, sorduğu ve istediği takdirde sandık kurulu başkanı, sadece birleşik oy pusulası üzerinde nasıl oy verileceğini açıklayacak.

Sandık kurulu başkan veya üyeleri, okuma - yazma bilmeyen seçmenlere oy verme sırasında yardım etmek amacıyla oy verme yerine giremeyecek, oy kullanma sırasında yardım edemeyecek.

Sandık seçmen listesindeki bütün seçmenler oylarını kullanmış olmaları halinde dahi oy vermenin bitim saatinden önce sandıklar kesinlikle açılamayacak.

Sayım ve döküm açık olarak yapılacak. Oy verme yerinde bulunanlar sayım ve dökümü izleyebilecek.

Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, üzerinde Yüksek Seçim Kurulu amblemi, ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan, bunların dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya işaret bulunan, tamamı yırtılmış zarflar geçersiz sayılacak. Ancak zarfın üzerinde, herhangi bir şekilde leke veya çizik olsa bile, bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığının kesin olarak anlaşılamaması halinde bu zarflar geçerli kabul edilecek.

Seçmenler, Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis'te 07.00-16.00 saatlerinde oy kullanacak. Diğer illerde oy kullanma saatleri 08.00-17.00 olacak.

Oy kullanmanın bitiş saatine gelindiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sırayla oylarını kullanabilecek.

Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasına ilişkin işlemlerde bulunabilecek ve ayrıca Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 23. maddesi gereğince sandık kurullarına üye verebilecek siyasi partiler de belirlendi.

Buna göre, AK Parti, CHP, HDP ve MHP'nin yanı sıra ANAVATAN, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Hür Dava Partisi, Saadet Partisi ve Vatan Partisi halk oylamasına ilişkin işlemlerde bulunabilecek ve sandık kurullarına üye verebilecek.

Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) hazırladığı seçim takvimi kapsamında, 16 Nisan'da yapılacak halk oylaması için propaganda serbestliği ve bir kısım seçim yasakları 9 Nisan'da başladı.

Buna göre, propaganda serbestliği, oy verme gününden önceki gün saat 18.00'de sona erecek. Siyasi partiler, radyo ve televizyon kanalları ile yazılı, sözlü ve görsel basında yapacakları propagandalarda, Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçeler de kullanabilecek.

Oy verme gününden önceki 24 saate kadar siyasi partiler radyo ve televizyonlarda birlikte veya ayrı ayrı açık oturum, röportaj ve panel gibi programlara katılarak görüşlerini açıklayabilecek. Siyasi partilerin açık veya kapalı yer toplantılarına ilişkin radyo ve televizyonlarda canlı yayın yapılabilecek. Halk oylaması sürecinde, özel tanıtıcı programlar (Ulusa Sesleniş, Millete Hizmet Yolunda ve benzeri konuşmalar) banttan veya canlı yayınlanamayacak.

Siyasi partiler, propaganda süresinin sona ermesine kadar, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak sözlü, yazılı veya görüntülü propaganda yapabilecek. Vatandaşların, elektronik posta adreslerine, taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderilemeyecek. Ancak siyasi partiler kendi üyelerine sesli, görüntülü veya yazılı mesajları her zaman gönderebilecek.

Oy verme gününden önceki 10 günlük sürede yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın ve herhangi bir surette dağıtım yapılamayacak. Bu sürenin dışında yapılacak yayınların, tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun olması, kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığı, denek sayısı ve araştırmanın kim tarafındanfinanse edildiğinin açıklanması zorunlu olacak.