Bakan Işık, Yurt Dışındaki Türk Bilim İnsanları 3. Kurultayı'nda yaptığı konuşmada, etkinliği düzenlemekteki ilk amaçlarının, yurt dışındaki bilim adamları ile Türkiye'nin bilim ve teknoloji politikalarındaki son gelişmeleri paylaşmak olduğunu söyledi.
Diğer amaçlarını, yurt dışında yaşayan bilim insanlarının kişisel tecrübelerini, bulundukları ülkelerin araştırma altyapısıyla ilgili gözlemlerini dinlemek, öğrenmek, geleceğe yönelik bazı çıkarımlar yapmak şeklinde açıklayan Işık, bu bilim adamları ile Türkiye'deki bilim adamlarını buluşturmanın önemine değindi.
Işık, bu tür etkileşimlerin bilimsel birikimin gelişmesinde ve aktarılmasında çok önemli olduğunu ifade ederek, "İnşallah birbirimizle bağımızı koparmadan, irtibatımızı koruyarak, bu kurultayda kurduğumuz dostlukları, ilişkileri geliştirelim istiyoruz. Böylece hem ülkemizdeki bilimsel çalışmalara hem de dünyadaki bilimsel birikime katkımızı artırabileceğimize inanıyoruz" diye konuştu.
Konukların, belki 5, belki 10 yıl, belki de daha uzun süre önce bilimsel çalışmalarını yürütebilmek, zenginleştirebilmek adına başka bir ülkeye gittiğini aktaran Işık, bu kişilerin gittikleri ülkelerde gerçekleştirdikleri çalışmalarla hem kendilerine çok güzel bir kariyer inşa ettiğini hem de milleti, ülkeyi en güzel şekilde temsil ettiğini vurguladı.
Işık, "Türkiye, çok uzun yıllar boyunca maalesef yurt dışındakiler bir yana yurt içindeki bilim insanlarının dahi kıymetini bilemedi. Bilim ve araştırma yapmaya, teknoloji geliştirmeye uygun bir ekonomik, sosyal ve demokratik ortamı inşa edemedi. Şükürler olsun, artık bu manzara değişti, değişmeye de devam ediyor. Türkiye, bilime, araştırmaya, teknolojiye, inovasyona her geçen gün daha fazla kaynak ayırıyor" ifadelerini kullandı.
Şu anda Türkiye'nin 81 ilinde de üniversitelerin kurulduğunu belirten Işık, 2002'de 2 olan teknoloji geliştirme bölgesi sayısının şu anda 63'e çıktığını, bunların 48 tanesinin faal olduğunu söyledi.
Işık, geçen yıl Ar-Ge harcamalarının milli gelire oranının tarihte ilk defa yüzde 1 seviyesine çıktığını hatırlattı.
Türkiye'nin bilim alanında 2002'den sonraki atılımlarını konuk bilim insanları ile paylaşan Işık, şu an üzerinde çalıştıkları Ar-Ge paketinde de akademisyenlere yönelik önemli adımlar olacağını anlattı.
Işık, "Mesela öğretim elemanlarımızın üniversite-sanayi iş birliği kapsamında yürüttükleri faaliyetlerden elde edecekleri gelirin yüzde 85'ini kendilerine iade edeceğiz. Yani döner sermaye kesintisinin en fazla yüzde 15 olmasını sağlayacağız ve gelir vergisi almayacağız. Yine öğretim elemanlarının teknoloji geliştirme bölgelerinde olduğu gibi Ar-Ge merkezlerindeki teşvik ve muafiyetlerden de yararlanmasını sağlayacağız" bilgilerini verdi.
Bilhassa çocuklara ve gençlere bilim sevgisi kazandırmaya önem verdiklerinin altını çizen Işık, şu anda Konya, Kocaeli ve Bursa'da Bilim Merkezleri'nin bulunduğunu ifade etti.
Işık, çocuklara bilim sevgisini, öğrenme merakını kazandıracak bu merkezleri diğer illerde de kuracaklarını dile getirerek, TÜBİTAK'ta başlattıkları Temel Bilimler Burs Programı'nı bu açıdan çok önemsediklerine dikkati çekti.
"Temel hedefimiz; bilgiyi, ekonomik ve sosyal faydaya dönüştürmek"
Ar-Ge yoğunluğunu yüzde 1'den yüzde 3'e, tam zaman eşdeğer araştırmacı sayısını da 115 binden 200 bine hatta 300 bine çıkarmaları gerektiğinin altını çizen Işık, "Temel hedefimiz; bilgiyi, ekonomik ve sosyal faydaya dönüştürmektir. Yayın sayımızı artırmamız elbette önemli ancak bu yayınlara yapılan atıfların da artması, bilimsel araştırmaların patentlere dönüşmesi, ticarileşmesi gerekiyor" dedi.
Işık, şunları kaydetti:
"Hem bilgi üretme becerimizi artırmalı hem de ürettiğimiz bilgiyi ticarileştirebilecek mekanizmaları kurmalıyız. Savunma sanayii projeleriyle, uydu çalışmalarıyla, yerli otomobil gibi projelerle teknoloji transferini hızlandırmalıyız. Araştırmacılarımızın özellikle HORİZON 2020 gibi programların sağladığı fonlardan daha fazla yararlanmasını sağlamalıyız. Bilhassa geleceğe yön verecek olan yapay zeka, sensör, robotik teknolojiler ile biyoteknoloji ve nanoteknoloji gibi alanlarda şimdiden gerekli hamleleri yapmak durumundayız. Bütün bu alanlarda yakaladığımız ivmeyi, bundan sonra da artırarak sürdüreceğiz."
Işık, Türkiye'deki mevcut araştırma altyapısını daha da geliştirmek hususunda yurt dışındaki bilim insanlarının katkısını çok önemsediklerini belirtti.
Dünya çapındaki önemli projelerde dünyanın her yerinden bilim insanlarının ortak çalışma yürüttüğünü anlatan Işık, şöyle konuştu:
"Böyle bir dünyada bilim diasporamıza, 'muhakkak Türkiye'ye dönün' demenin doğru olmadığını biliyoruz. Siz bulunduğunuz ülkelerde yaptıklarınızla da bizim için değerlisiniz. Ancak şu hususun altını çizmek istiyorum; eğer Türkiye'ye dönmeyi düşünürseniz, burada artık çok farklı bir araştırma ortamını ve imkanlarını bulacaksınız. Sizlere nerede olursanız olun destek olmayı sürdüreceğiz. Yurt dışında da olsanız, 'Hedef Türkiye' çalıştaylarıyla size ulaşacağız, sizin bilgilerinizden istifade edeceğiz. Bu noktada son yıllarda, kamu tarafından sağlanan desteklerle 668 araştırmacımızın ülkemize dönmüş olduğunu da hatırlatmak istiyorum. Bunun da ülkemiz için çok kıymetli bir gelişme olduğuna inanıyorum."
Işık, Prof. Dr. Aziz Sancar'ın Nobel Kimya Ödülü almasının kendilerine büyük bir gurur yaşattığını vurgulayarak, Sancar'ın bu başarısının birçok gençte "ben de yapabilirim" duygusunun yeşermesini sağladığına emin olduğunu söyledi.
Sancar'ın başarısıyla kapıyı araladığını, onun araladığı kapıdan daha birçok insanın geçeceğine inandığını kaydeden Işık, "Araştırmalarına Türkiye'de devam eden bilim insanlarımızın da benzer başarılara imza attığı günleri görmenin arzusunu taşıyorum. Bu rüyayı gerçekleştirmek için çok çalışıyoruz, bundan sonra da çalışacağız" ifadelerini kullandı.
Işık, Türkiye'deki bilim ve teknoloji ekosistemini, araştırma altyapısını her gün biraz daha geliştireceklerini ve güçlendireceklerini, Türkiye Cumhuriyeti devleti olarak her zaman bilim insanlarının yanında olacaklarını da sözlerine ekledi.
