|

İşgale gerek yoktu!

Chilcot raporu İngiltere’de Blair’e yönelik protestoların düzenlenmesine neden olurken Irak’ta balyozuyla 12 metrelik Saddam Hüseyin heyeklini yıkan Iraklı Kadim Şerif Hasan el Jaburi de heykeli yıktığına pişman olduğunu söyledi. Jaburi “Şimdi bin Saddam var, Irak’ı yıktılar ve bizi Orta Çağ’a götürdüler” ifadelerini kullandı.

Yeni Şafak ve
04:00 - 7/07/2016 Perşembe
Güncelleme: 23:17 - 6/07/2016 Çarşamba
Yeni Şafak

İngiltere'nin Irak'ın işgâline katılımı hakkında 2009 yılında başlatılan tahkikatın son raporu açıklandı. Tahkikat Komisyonu Başkanı John Chilcot, 2003'te Saddam Hüseyin'in 'yakın' tehdit oluşturmadığını, o dönemde işgâlin gereksiz olduğunu ve İngiltere'nin Irak işgâline tüm barışçıl seçenekleri tüketmeden katıldığını açıkladı. 2,5 milyondan fazla kelimeden oluşan rapor, Irak işgâli öncesinde ve işgâl sırasında yaşananlarda İngiltere'nin ve Tony Blair liderliğindeki dönemin hükümetin yaptıklarının meşruiyetini bulmayı amaçlıyordu.







Saddam acil tehdit değildi


Komisyon Başkanı John Chilcot düzenlediği basın toplantısında raporda öne çıkan bulguları açıkladı. Chilcot, “Vardığımız sonuç İngiltere'nin 2003'teki Irak işgâline tüm barışçıl seçenekleri tüketmeden katılmayı seçti. Askeri harekât son çare değildi” dedi. Chilcot, daha sonraki yıllarda bir askeri harekâta ihtiyaç duyulmasının ihtimâl dahilinde olmasına rağmen 2003 yılında Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in 'yakın' bir tehdit oluşturmadığını ve o dönemde Irak'ı işgâl etmeye gerek olmadığını belirtti. Irak'a askeri müdahalenin doğuracağı sorunlara ilişkin uyarıların Blair tarafından dikkate alınmadığını belirten Chilcot, “Saddam Hüseyin sonrası Irak'la ilgili planlamalar yetersizdi. Hükümet, ilan ettiği hedeflerin hiçbirini gerçekleştiremedi.” dedi. Chilcot, İngiltere'nin Irak'taki askeri harekâtı başarıdan uzak bir şekilde sona erdiğini belirterek, “Rapor, çok kötü giden bir askeri müdahalenin anlatımıdır” dedi.







Yanlış istihbarat


Blair'in Irak istilası gündeme gelmeden çok önce Bush'a destek sözü verdiği ve İngiliz parlamentosuna ve kamuoyuna Irak'ın kimyasal ve biyolojik silah kapasitesiyle ilgili yanlış bilgi verdiği uzun süre önce ortaya çıkmıştı. Chilcot raporu, bu olguları bir kez daha doğruladı. Blair, yanlış olduğunu kabul ettiği bilgilerin kendisine istihbarat servislerince sağlandığını iddia etmiş, istihbarat görevlileri ise Blair'in kendisine verilen bilgileri abarttığını ve çarpıttığını açıklamıştı.Irak'ın kitle imha silahlarını kullanılabileceği iddiasında bulunan hükümet raporunun yanlış olduğunu basına sızdıran David Kelly, konuyla ilgili parlamentoda ifade verdikten 2 gün sonra, 17 Temmuz 2003'te ölü bulunmuştu. İngiltere, ABD öncülüğündeki Irak istilasına 30 bin askerle katılmıştı. Etnik ve mezhepsel çatışmadan halen kurtulamamış Irak'ta ölenlerin sayısı hakkında net bir kayıt yok ancak 100 bin ile 1 milyon arasında değişen sayımlar mevcut.



Bayram rastlantısı


Saddam Hüseyin, 30 Aralık 2006 tarihinde Kurban Bayramı'nın ilk gününde asılarak idam edilmişti, yine bir bayram günü Saddam'ın aslında tehdit olmadığı İngiltere'nin işgalinin gereksiz olduğu söylenen Chilot raporu yayınlanmış oldu.



2 saatlik savunma






Raporun merkezinde yer alan eski Başbakan Tony Blair ise 2 saat süren bir basın toplantısı ile kendini savundu. “Irak'ta savaşa girme ve Saddam Hüseyin'i devirme kararı 10 yıllık başbakanlık süremde aldığım en zor, en önemli ve en acı karardı” diyen Blair şunları kaydetti: Bu karar nedeniye bugün bütün sorumluluğu, herhangi bir istisna veya mazeret olmaksızın kabul ediyorum.


İstihbarat değerlendirmelerinin yanlış olduğu ortaya çıktı, müdahale sonrası ortam, düşünüldüğünden hasmane, uzun ve kanlı oldu. Yapamayacağım ve yapmayacağım şey, yanlış kararı aldığımızı söylemek olur. İnanıyorum ki doğru kararı verdim ve dünya bunun


sonucunda bugün çok daha iyi ve çok daha güvenli.”



Şimdi bin Saddam var






Bağdat'ta Saddam'ın heykelini balyozla yıkan adam, “O heykeli yeniden dikerdim ama beni öldürürler diye korkuyorum” ifadelelerini kullandı. Irak'ın başkenti Bağdat'ta ABD'nin işgaliyle devrilen Saddam Hüseyin'in heykelini yıkan Kadim Şerif Hasan al-Jaburi BBC'ye verdiği röportajda ailesinden 14-15 kişinin Saddam tarafından idam edildiğini, bu yüzden ABD gelip Saddam'ı devirdiğinde mutlu olduğunu anlattı. Ancak ardından ülkede her sene durumun daha da kötüleştiğini söyleyen Jaburi, “Saddam gitti ama şimdi onun yerinde bin Saddam var” diye konuştu. Irak'ın bizden çalındığını hissediyoruz diyen Jaburi, “Bush ve Blair kesinlikle yalancılar. Irak'ı yıktılar ve bizi Orta Çağ'a götürdüler. Eğer bir suçlu olsaydım, onları kendi ellerimle öldürürdüm” ifadelerini kullandı. Irak'ın başkenti Bağdat'ta Pazar günü gerçekleştirilen bombalı saldırılarda 250 kişi hayatını kaybetmiş, 250'den fazla kişi de yaralanmıştı. Öte yandan ABD'deki seçimlerde Cumhuriyetçilerin muhtemel adayı iş adamı Donald Trump, Irak'ın devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'i övdü. Trump yaptığı konuşmada, “Saddam Hüseyin kötü bir adamdı. Doğru mu?... Ama neyi iyi yapıyordu biliyor musunuz? Teröristleri öldürüyordu. Bu işi çok iyi yapıyordu” ifadesini kullandı.



#Saddam
#Chilcot raporu
#Irak'ın işgali
8 yıl önce