İsrail'de hükümetin Müslüman azınlıklardan Bedevilerin birden fazla evlilik yapmasına ceza getirmesi derin bir polemik oluşturdu.
- Bedevi azınlık İsrail hükümetinin "sistematik ayrımcılık" yaptığını ileri sürerken, bu önlemlerin toplumlarının cezalandırılmak ve nüfus artışını engellemek için kullanılan bir "araç" olduğu görüşünde.
Fakat bu gelenek bazı Bedevi kadınlar için hayatın cehenneme dönüşmesine neden oluyor.
Hadra El Faqira'nın eşi, kızlarının doğumundan bir kaç hafta sonra, evlilik yıl dönümlerinde başka bir kadınla daha evlendi.
El Faqira yeni eşiyle yaşamaya başlayan kocasını o günden bu yana görmediğini söylüyor.
"O kadının varlığını düşünmeye bile tahammülüm yok" diyen El Faqira, eşi içinse "yuvamızı yıkıp dağıttı" diyor.
İsrail'de çok eşlilik yasak olmasına rağmen Bedevi toplumunda halen sıkça rastlanan bir durum.
"Çok eşlilik Bedevilerin sayısının artması yani Yahudiler için bir edişe demek"
Çok eşlilik sadece Bedevi toplumunda meşru görülüyor, gizlenmiyor ve kimse utanç duymuyor." diyen Adalet Bakanlığı üst düzey yetkilisi Emi Palmor bu geleneği sonlandırmakta kararlı.
Ancak, çok eşliliğe karşı çıkan Bedevi kadınlar bile İsrail hükümetinin samimiyetine güvenmiyor.
- İnsan hakları avukatı Rawia Aburabia bu tepkisini şöyle özetliyor: "Çok basit, çok eşlilik daha fazla Bedevi demek. Bu da demokratik açıdan Yahudiler için bir endişe anlamına geliyor."
Bedeviler, İsrail nüfusunun yüzde 20'sini oluşturan Arap azınlığın bir parçası. Yaklaşık 240 bin Bedevi, Necef Çölü'nde, elektrik ve su gibi alt yapının olmadığı derme çatma kamplarda yaşamlarını sürdürüyor.
Resmi rakamlara göre Bedevi erkeklerin yüzde 20 ila 30'unun birden fazla eşi var. Bazı köylerde ise bu oran yüzde 60'lara kadar varıyor.
Bazıları eşleri ile tamamıyla aynı çatı altında yaşarken, bazıları ise evlilik bağını koparmamasına rağmen ilk eşlerini terk ederek hayatını sürdürüyor.
"Çok eşlilik toplumları şiddete ve yoksulluğa itiyor"
47 yaşında olan El Faqira 16'sında ailesinin zoruyla evlendirilmiş. 4 çocuk sahibi olduğu 8 yılın ardından, daha genç ve daha zengin bir kadını tercih eden eşi tarafından terk edilmiş. El Faqira, eşinin 20'li yaşlarda olan çocuklarını 'artık beni ilgilendirmiyorlar' diyerek görmeyi reddettiğini söylüyor. El Faqira'nın kumasıyla olan gerginlik şiddet olaylarına kadar tırmanmış.
Uzmanlar, çok eşliliğin aile içi şiddet, ruhsal bozukluklar ve yoksullukla yakından bağlantılı olduğunu belirtiyor.
Bedevi toplumundaki çok eşliliğin kadınların genç yaşta evlenmesine ve kız çocuklarının eğitimden uzak kalmasına yol açtığını vurgulayan uzmanlar, işsizlik oranının da yüzde 85'e kadar çıktığını aktarıyor.
İlk sanık için 18 ay hapis cezası istendi
2016'da Palmor'un öncülüğünde kurulan komite, kolluk kuvvetlerini devreye sokarak birden fazla eşi olanların tespit edilmesi ve okullarda çok eşlilikle ilgili eğitimlerin verilmesini amaçlıyor.
Euronews'in haberine göre; bu çalışmalar kapsamında, çok eşli olmakla suçlanan 10'dan fazla kişi hakkında iddianame hazırlandı. İlk dava ise kasım ayında görüldü. İlk eşi rahatsızlandıktan sonra ikinci bir kadınla evlenen bir adam hakkında savcılık 18 ay hapis cezası isterken, savunma makamı ise cezanın zorunlu kamu hizmetine çevrilmesini talep etti. Karar duruşması ise henüz görülmedi.
