İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” 2017 yılı araştırmasını açıklarken en dikkati çeken gösterge, şirket karlarındaki sıçramalarda oldu. Öyle ki İkinci 500’ün karlarındaki artış oranlarının Birinci 500’ün de üzerinde gerçekleştiği görüldü. 2017 yılında İkinci 500’de faaliyet karı yüzde 43,9, faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (FAVÖK) yüzde 49,3, vergi öncesi kar ve zarar toplamı ise yüzde 67,2 büyüdü. Bu oranlar Birinci 500’de ise sırasıyla yüzde 34,8, yüzde 24,4 ve yüzde 40,7 olarak gerçekleşmişti. İkinci 500’ün her üç kar büyüklüğüne reel olarak bakıldığında da faaliyet karı yüzde 28,5, FAVÖK yüzde 33,4, vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamı (VÖDKZ) yüzde 49,3 gibi çok ciddi artışların söz konusu olduğu görüldü. Bu oranlar İSO 500’de aynı sırayla yüzde 20,5, yüzde 11,2 ve yüzde 25,7 olarak gerçekleşmişti.
FAİZ KAYNAKLI FİNANSMAN YÜKÜ
İkinci 500’ün karlılıklarındaki bu olumlu verilere karşın, aynı İSO 500’de olduğu gibi İkinci 500’deki sanayi kuruluşlarının da ağır bir finansman yükü altında oldukları ve 2017’deki faaliyet karlarının yüzde 42,8’ini finansman gideri olarak kaybettikleri görüldü. 2017 yılında faizlerde görece bir düşüş olmakla birlikte bugünkü mevcut faizlerle bu karlılıkların sürdürülebilirliği mümkün görülmediği kaydedildi.
ÜRETİM SATIŞI %30,9 ARTTI
Araştırmaya göre, İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun 2016 yılında 82,2 milyar TL olan üretimden satışları, 2017 yılında yüzde 30,9 artarak 107,6 milyar TL’ye yükseldi. İkinci 500 kuruluşlarının, “üretimden satışlar” ile “esas faaliyet karı” gibi temel bazı parametrelerde, aynı mayıs sonunda açıklanan İSO 500 kuruluşlarındaki gibi iyi bir performans sergiledikleri görüldü.
İHRACAT YENİDEN ARTIDA
İSO İkinci 500 şirketlerinin başarılı olduğu bir diğer alan da ihracat oldu. İkinci 500’ün ihracatı üç yıl aradan sonra yeniden artış gösterdi. 2014’te yüzde 5,4, 2015’te yüzde 17, 2016’da yüzde 2,8 gerileyen İSO İkinci 500’ün ihracatı 2017 yılında yüzde 16,9 oranında artarak 8,9 milyar dolara yükseldi. İSO 500’de olduğu gibi İSO İkinci 500’de de ihracat artışı, Türkiye ihracat artışının üzerinde gerçekleşti.
Araştırmaya göre, geçen yıl İSO İkinci 500’de kar eden kuruluş sayısı 434’e çıkarken, zarar edenlerin sayısı 66’da kaldı. Böylece İkinci 500 şirketleri, 2010 sonrasındaki en yüksek kar eden firma sayısına ulaştı. FAVÖK açısından bakıldığında da kar eden kuruluş sayısı 2017 yılında 489, zarar eden kuruluş sayısı ise 11 oldu.
- Oğuz Gıda listenin ilk sırasında
- “İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ listesinde geçen yıl üretimden satışlara göre ilk sırayı 309,4 milyon TL ile Oğuz Gıda aldı. İkincilik 309,2 milyon TL üretimden satışlarıyla Zeki Mensucat’ın olurken, üçüncü sırada 308,3 milyon TL ile S.S. Marmara Zeytin yer aldı. Araştırmaya göre, geçen yıl İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasına 102 yeni firma girdi. Bunlardan 66’sı geçen yılki 1000 büyük kuruluşun dışından geldi. 36 kuruluş ise 2016 yılında İSO 500 içinde yer alan ama bu yıl İSO İkinci 500’e gerileyen şirketlerden oluştu.
Türk sanayisinden güçlü performans
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasına ilişkin yaptığı değerlendirmede, nispeten daha küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarının üretim faaliyetlerini inceledikleri bu araştırmanın hem küresel ve hem de Türkiye açısından zor geçen 2016 yılının ardından 2017 yılında Türk sanayisi açısından güçlü bir performansa işaret ettiğini bildirdi. 2017 yılında devrim niteliğindeki finansal inovasyonu olarak gördükleri Kredi Garanti Fonu (KGF) mekanizmasının katkısıyla KOBİ’lerin finansman imkanlarında ciddi artış yaşandığını belirten Bahçıvan, “Fakat bu yıl sanayici özellikle faiz ve kurlardaki yüksek boyutlu dalgalanmanın baskısını daha fazla hissetmektedir. Bu da sanayiciler açısından finansman yükünün giderek ağırlaştığını göstermekte ve karlılıkların sürdürülebilirliği konusunda endişe yaratmaktadır” dedi.
- İSTİHDAM DA MAAŞLAR DA ARTTI
- Sanayi sektörü istihdam ve nitelikli insan kaynağı açısından önemli alanların başında gelmeye devam ediyor. Bu çerçevede İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda çalışan sayısındaki gelişmeler ile çalışanlara ödenen maaş ve ücretlerdeki artışlar önemli bir gösterge niteliği taşıyor. 2017 yılındaki istihdam teşviklerinin de etkisiyle İSO İkinci 500’ün istihdamı yüzde 4,4 artarken, ödenen maaş ve ücretlerdeki artış da yüzde 14,2 olarak gerçekleşti.
