Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, bu hafta Genel Kurulun gündeminde olacak.
LİHKAB DERNEĞİ'nin Değişiklik Teklifi hakkındaki açıklama ve görüşlerini aldık. Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Arzu ederdik ki; Teklif, uzmanların, tarafların, akademisyenlerin yürütücü Kurum Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü nün tecrübeli ve uzman bürokratlarının katılımı ile hazırlanmış, mevcut durumun fotoğrafını çeken raporlara ve güncel ihtiyaç analizlerine dayanarak tespit edilen ihtiyaçlara cevap vermiş olsun. Konunun özünden uzaklaşılmadan, verilecek hizmetin kamu hizmeti olduğu ve tarafsızlık gerektirdiği gözetilmiş olsun.
- Değişikliğe destek motivasyonunun, tamamen asılsız iddialarla ve karalama kampanyaları ile mevcut sisteme ve LİHKAB lara karşı oluşturulan HAKSIZ TEPKİ ile değil, somut şekilde ortaya konan gerekçelerle, faydalarla ve etki analizleri ile sağlanmış olsun.
"Lisanslı mühendisin tarafsızlığını güvence altına alan mekanizmaları da kurmuş olduğunu belirtmek isteriz"
Öncelikle, yürürlükteki kanunun yıllarca süren hassas bir çalışmaya, analizler ve araştırmalar içeren sayfalarca raporlara dayanarak, kurumsal hafıza, bilgi ve tecrübeler çerçevesinde, kamu hizmet sunumunda gözetilmesi gereken ilkeleri esas alan bir anlayışın ürünü olarak vücut bulduğunu ve kamu hizmetinde olmazsa olmaz lisanslı mühendisin tarafsızlığını güvence altına alan mekanizmaları da kurmuş olduğunu belirtmek isteriz. Arzu ederdik ki Kanun Değişiklik Teklifi de aynı hassas çalışmanın ürünü olsun ve Kamu Hizmeti nde aranması gereken kriterleri gözetsin. Böylesine hassasiyetle oluşturulmuş bir Kanunda Değişiklik yapmak üzere hazırlanan Teklifi’in arka planıında ise tersi bir durumla karşılaşıyoruz.
- Kanun değişikliği karar vericileri ikna edecek bir çalışmadan yoksun, değişiklikle ilgili ortada ne konunun ilgilileri, uzmanları ve taraflarınca hazırlanmış, somut bilgi ve verilere dayanan raporlar, durum, paydaş ve etki analizleri, ne akademik bir çalışma ne bir çalıştay var,; değişikliğe dayanak tatmin edici hiçbir metin yok. Ortada bir sayfalık dahi bir rapor, paydaş ya da etki analizi, kurum görüşü yoktur. Sadece iddialar içeren kısa metinlerle gerekçelendirilmiş bir kanun metni var. Somut gerekçelerin, amaçlanan faydasının, yaratacağı etkiyi analiz eden meydana getireceği olası olumsuzlukları irdeleyen bir çalışmanın ortaya konulmamış olması karar vericileri konuyu anlamadan karar vermek zorunda bırakmaktadır.
Asıl olanın kanun teklifinin samimi bir hazırlık aşaması ile vücut bulması, dayanak ve etki analizleri ile Milletvekillerinin önüne konulması, mecliste de tüm boyutları ile masaya yatırılması, kanuna konu hizmetler ve tüm ilgilileri ve tarafları üzerindeki etkilerinin tartışılması gerekirken, bunun yerine, kanuna destek sağlamak için yüzde 95 üzerinde vatandaş ve kurum (TKGM ) memnuniyeti sağlamış LİHKAB'ları karalama kampanyaları ile teklife destek ve Kanunlaşması sağlanmaya çalışılmaktadır.
- Mevcut LİHKAB'ların tekel olduğu, Lisanslı Mühendislerin sınava girmediği veya ek puan aldığı, Serbest Mühendislik Bürolarının işlerini ellerinden aldığı ve bu gibi yalanlar ile Siyasi iradenin hassasiyetleri manipüle edilmektedir. Hakkımızda o kadar çok yalan söylenmiş ve gerçek dışı bir algı oluşturulmuş ki, kısıtlı bir zamanda ve mecrada bu yalanları ifşa edip doğrularını anlatmak saatler ve sayfalar alır. Bu yanlış ve olumsuz algı tarafların konunun özünü tartışmasına ve anlamasına da mâni olmaktadır.
- Teklifteki en önemli düzenleme, sınavın ve büro planlamasının kaldırılarak ihtiyacın ve etkin şekilde denetlenebilecek sayının çok ötesinde lisanslı büro açılmasına olanak sağlanması ve kamu hizmeti sunumunda büroların tarafsız çalışmalarını sağlayan güvencelerin ortadan kaldırılarak, sistemin serbest piyasa koşullarına terkedilmesidir. Mevcut yapıyı yıkan bu kanun teklifi denetlenebilir bir yapıyı kaldırılarak denetimsiz, kötüye evirilmesi kaçınılmaz olan bir yapı oluşturacaktır.
- Lisanslı Büro açmak ve işletmek için getirilmiş olan personel, donanım ve büro mekanına ilişkin tüm kriterler yeni düzenlemede de korunarak çok doğru bir iş yapılmaktadır. Ancak, değişiklik teklifi, kriterleri belli büroların giderleri de açıkça öngörülebilir iken bu bürolara yeterince gelir vadetmemekte, kazanç elde etmeleri bir yana, gelirlerin giderleri karşılamasının dahi imkânsız olduğu (30-40 bin lira arası gideri olan Bürolara 10-20 bin lira ciro vadetmektedir.) bir yapı önermektedir. Bunun kesin yansıması sektörün haksız rekabete savrulması, tüm sektörün mağdur olması ve kamu hizmetinden beklenen kalite ve güvenilirliğin buharlaşması olacaktır. Buna ek olarak muhtemel gidişat ve sonuçlarına gelirsek;
1. Lisanslı büroların çoğu, kriterleri yerine getirmeleri durumunda iflas edecek, yada kriterleri getirmeyecek/getiremeyecek, daha ilk günden kriterlerin hafifletilmesi için siyasetin ve bürokrasinin kapısını aşındırmaya başlayacak, sistem başlamadan sulandırılmaya başlanacaktır.
2. Lisanslı bürolar kapasitelerinin çok altında çalışacak, yaptıkları işlerin zarara sebep olduğu iddiası ile ücret tarifesinin 2-3 kata kadar artırılmasını talep edecektir ki serbest mühendislik bürolarının ücret tarifesi benzer işler için (aynı iş yoktur) LİHKAB ücret tarifesinin 2-3 katıdır. Hizmet pahalanacak vatandaş bezecektir. 2000-3000 (500-600 Büro) kişilik istihdamla görülebilecek işlerin 10 bin istihdamla (2000 Büro) görülmeye yeltenilmesinin getirebileceği tüm felaketler gerçekleşecektir.
3. Yürürlükteki Mevzuat, Lisanslı Mühendise iş yaptıranı “TALEP SAHİBİ” VEYA “ İŞ SAHİBİ” olarak tanımlar ve Lisanslı Mühendisin İŞ SAHİBİ nin emrine girmemesi için gereken mekanizmaları kurmuştur. Lisanslı Mühendis bu sayede İşlemleri tarafsızca yürütür ve gerektiğinde iş/talep sahibinin aleyhine teknik/hukuki tespitlerde bulunur işlem tesis eder. Teklif ise Lisanslı Mühendisi bu konumundan uzaklaştırarak ticari kaygılarla hareket eden konuma ve iş sahibini de özel isteklerde bulunabilecek, Lisanslı Mühendisle pazarlık yapabilecek ve hatta talimat verebilecek “MÜŞTERİ/İŞVEREN” konumuna getirmektedir. Bu durum kamu hizmet sunumu ilkelerine tamamen aykırıdır. Bu, hâkimin çalışma şartlarının ve konumunun avukatınki ile aynı duruma getirilmesi ile aynı şeydir.
- Bu durumda konumu zayıflatılmış ve Kanuni hareket ettiğinde para kazanması bir kenara, zarar edeceği kesin olan bir konuma getirilmiş olan Lisanslı Mühendis, ticari kaygılarla hareket edecek ve;
- Yapılmaması gereken bir işi yapabilecek yada yapması gereken bir işi yapmayabilecektir. Bir Büroda yapılamayan bir iş başka bir büroda yaptırılabilecektir.
- Fiili ve hukuki duruma aykırı işlemleri yapma ve tesis etme yoluna gidenler teşvik edilmiş olacak ve ayakta kalacak, ahlaki çizgiden ayrılmak istemeyenler iflas edecek ve kapatacaktır.
- Yüksek sayılarda Büro açılması, TKGM nin rutin denetimlerinin yok denecek kadar seyrelmesine (3-5 yılda bir) yol açacak, Bürolar ancak bir zarar doğduğunun fark edilmesi veya ciddi şikayetler söz konusu olduğunda ancak gecikmeli olarak denetlenebilecektir. Lisanslı Bürolar ın birbirleri hakkındaki şikayetler artacak, vatandaş serzenişte bulunacaktır. Denetimin güçlüğü, hızı ve etkinliğinin azalması kural ve kanunları çiğnemeye meyilli olanları daha da cesaretlendirecektir.
- Daha önce ilan yolu ile duyurmuş olduğumuz gibi Kanun Teklifi yasalaşırsa herkesin, Kamunun Harita Mühendislerinin, teknikerlerin, TKGM nin kaybettiği bir atmosfer oluşacak ve geri döndürülemez zararlar oluşabilecektir. Liyakatı sağlayan sınavın ve tarafsız çalışma güvencesi sağlayan Büro Planlamasının muhafaza edilmesi zorunluluktur.
