ABD Temsilciler Meclisi, ABD Başkanı Barack Obama'ya “Ticareti Geliştirme Yetkisi” (TPA) verilmesine ilişkin tartışmalı yasa tasarısını reddetti. Obama'ya müzakereleri devam eden ticaret anlaşmalarını hızlandırma yetkisi tanıyacak TPA yasa tasarısı, ABD Temsilciler Meclisi'nde 126'ya karşı 302 oyla reddedildi. Tasarıya 86'sı Cumhuriyetçi ve 40'ı Demokrat olmak üzere 126 temsilci destek verirken, 302 temsilci red oyu kullandı.
Yasa tasarısına karşı çıkanlar müzakereleri kapalı kapılar ardında süren ticaret anlaşmalarını gizli kapaklı olmakla eleştirirken, Kongre'nin anlaşma şartlarını değiştirme hakkından vazgeçmesini öngören TPA yasa tasarısının gizliliği daha da artıracağına dikkati çekiyor. Ayrıca, söz konusu ticaret anlaşmalarının Amerikan şirketlerinin emek ve diğer üretim girdilerinin daha ucuz olduğu ülkelere taşınmasını kolaylaştıracağı ve Amerikalıların işlerini kaybetmesine yol açacağı savunuluyor. Özellikle Avrupa Birliği (AB) gibi sanayi ve tarımda güçlü bir rakiple ortak gümrük politikasının sakıncaları ABD'li şirketlerin tedirgin ediyor.
Oylama, Obama'nın Kongre'ye tasarıya karşı çıkan Demokratları ikna etmek üzere gerçekleştirdiği olağandışı ziyaret sonrasında yapıldı. Ancak, TPA yasa tasarısının Obama'nın ikna çabalarına rağmen büyük çoğunlukla reddedilmesi, yönetim adına büyük bir başarısızlık olarak değerlendirildi. Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, tasarının reddini “prosedüre ilişkin bir pürüz” şeklinde nitelendirirken, Obama'nın kendisinden önceki birçok başkana tanınan TPA için çabalarını sürdüreceğini bildirdi.
Senato'dan geçtiğimiz ay geçen tasarının Temsilciler Meclisi'nde yeterli desteği bulamaması, Beyaz Saray'ın öncelikleri arasında yer alan Trans Pasifik Ortaklığı (TPP) ve Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı'nın (TTIP) geleceğine yönelik belirsizliği de artırdı. Ülkedeki politikacıları olduğu kadar kamuoyunu da ikiye ayırmış ihtilaflı tasarının destekçileri, küresel ekonominin yüzde 40'ını temsil edecek olan TPP'nin ABD'ye sadece ekonomik değil, siyaset ve güvenlik alanlarında da avantajlar sağlayacağını savunuyor. Anlaşma sağlanamazsa dünya ticaretinin Çin'in kurallarına göre yeniden şekilleneceği ve ABD'nin geride kalacağını öne süren destekçiler, Obama'ya özel yetki tanınmasının anlaşmanın gerçekleşmesi için gerekli olduğunu ifade ediyor.
Geçtiğimiz aylarda, Türkiye, ilgili anlaşmaya taraf olması gerektiğini sıkça vurgulamış ve Gümrük Birliği örneğini vermiştir. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, AB ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Anlaşması imzalanırken Türkiye'nin orta vadede AB'ye tam üye olacağı ve bu süreç içinde böyle bir mekanizma ile devam etmesinin düşünüldüğünü sıkça dile getiriyor. Bakan ayrıca, Türkiye'nin hiçbir şekilde karar alma, görüş bildirme hakkı olmadığını, Gümrük Birliği'nin aldığı tüm kararlara da uymak zorunda olunduğunu belirmişti. Zeybekci, AB'nin daha önce üçüncü ülkelerle yaptığı serbest ticaret anlaşmalarını ülke olarak kontrol edebildiklerini ancak ABD ile yapılacak TTIP anlaşmasının serbest ticaret anlaşmasının ötesinde bir ekonomik ortaklık olduğunu vurguladı.
