|

Barış treni Kolombiya'da

Yeni Şafak
04:00 - 7/03/2016 Pazartesi
Güncelleme: 00:06 - 7/03/2016 Pazartesi
Yeni Şafak
Gündem
Gündem
DOÇ. DR. MEHMET ÖZKAN

LATİN AMERİKA GÜNLÜĞÜ

KOLOMBİYA


Kolombiya'da 2012 yılının sonundan beri sürdürülen barış görüşmelerinde son noktanın konulmasına artık sayılı günler kaldı. Eğer ciddi bir sorun olmazsa nihai anlaşma 23 Mart tarihinden önce imzalanacak ve yaklaşık 50 yıllık sorunun çözümünde en kritik dönemeç geçilmiş olacak. Fakat daha önce dört defa başarısızlıkla sonuçlanmış olan barış süreci bu defa neden daha başarılı?



DİNAMİKLER BARIŞ DİYOR

Kolombiya'daki son sürecin başarılı olmasının birkaç temel sebebi var. Bunlardan en önemlisi bölgesel dinamiklerdeki değişim ve dönüşümler. FARC'a destek veren bir güçlü bir Venezuela'nın artık kalmaması; Ekvador'un soruna yaklaşımında yeni bir bakış açısı geliştirmesi ve artık FARC'a destek vermemesi bunlardan belirleyici olanlar. Ayrıca kıtadaki genel sol trendin kaybetmesini de başka bir bölgesel etken olarak kaydetmek gerekir.



İçeride ise 2002-2010 yıllarında Devlet Başkanlığı yapan Alvaro Uribe döneminde FARC'a askeri anlamda vurulan darbeler hem FARC'İ zayıflattı hem de içeride bu işin artık bitmesi gerektiğine dair kanıyı artırdı. Bugün Kolombiya'da hala toplumun bazı kesimleri barış sürecine açıkça karşı olduklarını söyleseler de, aslında önceleri sürece toptan karşı olan Uribe bile artık pozisyon değiştirmiş durumda. Uribe yeni söyleminde barışa karşı olmadığını ama şu anki barış şartlarına karşı olduğunu vurguluyor. Bu ince dönüşümdeki asıl sebep artık uluslararası toplumun barış sürecini tamamıyla satın almış olmasıdır. Yurtdışında ciddi bir saygınlığı olan Uribe belki de dışarıdaki imajının sırf bu sürece yaklaşımından dolayı aleyhine dönmemesi için bu şekilde bir yeni söyleme başladı. Yani işin özü gelinden noktada iç, bölgesel ve uluslararası dinamikler Kolombiya'da barış için kolaylaştırıcı etkenler haline geldi.



23 MART'TAN SONRA NE OLACAK

Süreç sona erdikten sonra barış anlaşması halk oylamasına sunulacak, eğer halk oylamasından evet sonucu çıkarsa iki ay içinde FARC silahlarını teslim edecek. BM gözetiminde uluslararası bir heyet bir yıl boyunca bu sürecin uygulanması için bir nevi üçüncü göz olarak görev yapacak. Eğer halk oylamasından hayır sonucu çıkarsa elbette bu bütün süreci farklı bir yöne çekecek. Şimdilik kimse bu opsiyonu dahi konuşmak istemiyor. Aksine bütün devlet kurumları ve uluslararası toplum bütün gücüyle barış sonrası bir sürece hazırlanıyor. Bu çerçevede bir çok akademik yada siyasi içerikli toplantı ve konferans yapılmakta ve genel bir tartışma zemini sağlanarak kamuoyu oluşturma çabası var. Bu toplantılara bizatihi Havana'da görüşmeleri yürütenler katılarak sürecin doğru okunmasını sağlamak çabasındalar. Tüm bunlara rağmen halkın kafasındaki soru işaretlerinin çoğu giderilmiş değil.



SÜREÇ SORUNSUZ DEĞİL

FARC ile süreç sürerken ELN adlı daha küçük ama radikal sol örgütle sorunun nasıl çözüleceği sorusu ayrıca siyasi arenada tartışılıyor. FARC daha çok son geldiği aşamada sistem-içi bir dönüşümü/değişimi ister hale gelmişken; ELN hala sistemin toptan değişmesi gerektiğini savunuyor. FARC daha siyasi ve pragmatik davranabilirken; ELN hala çok sert ve keskin pozisyonunu koruyor. Birçoğuna göre Kolombiya için asıl sorun ELN sorununun çözülmesi, fakat şu ana kadar 1,5 yıldır çabalanmasına rağmen ELN ile bir sağlıklı barış süreci başlamış değil. Önümüzdeki dönem ne olur bilinmez ama ELN'siz bir barışın yarım kalacağı ve hatta FARC içerisinde bu süreçten rahatsız olanların ELN'ye geçebileceği ve bu vesileyle ELN'nin elinin güçleneceği bile ciddi olarak konuşulup tartışılıyor.



Bütün bu optimist ve pesimist yaklaşımlara rağmen Kolombiya'daki barış süreci ilk defa sosyal sorunların daha net bir şekilde konuşulmasını sağlayacak. Hep meta-yaklaşımlarla terörizm, narko-trafik ve diğer sorunları konuşan Kolombiya'daki siyasi elitler gerçek sorunları sadece dil ucuyla konuşmuştu. Barış süreci eğer başarılı biterse, kuzey bölgesindeki su ve temizlik sorundan, eğitim ve sağlık sorunlarına kadar bir çok gerçek sosyal sorun konuşulmaya başlanacak. Bu vesileyle de devletin gücü, etkisi ve ne kadar halkının sorunlarını çözebilme yeteneği konusunda güven verebileceği ilk defa denemeye çıkmış olacak. Başka bir yazının konusu olmasına rağmen bu barış süreci Kolombiya'nın sosyal dinamiklerini ilk defa harekete geçirme ihtimalini barındırıyor. Eğer sosyal dinamikler harekete geçerse Kolombiya'da siyasal yapılanmadan sosyal gelir adaletsizliğine kadar bir çok şey yeniden tartışılmaya başlanacak. Eğer olursa bu bile surecin başarılı olduğunun göstergesi olacaktır.



#FARC
#ELN
#Kolombiya
8 yıl önce