Yerli çocuk kitaplarının sayısı her geçen gün artsa da milli bir çocuk edebiyatı için çalışıldığını söylemek zor. Peki kültürel, yerli veya milli öğelerden beslenen bir çocuk edebiyatına ulaşmak için neler yapmak gerekiyor? Yeni Şafak Kitap Eki bugün yayımlanan Nisan sayısında çocuk edebiyatına odaklanıyor. Dosyamızda, sayısı her geçen gün artan çocuk kitaplarının milli bir çocuk edebiyatı oluşturma noktasında nasıl bir yeri olduğuna değiniliyor. Merve Akbaş imzalı araştırma, milli değerlerden yola çıkarak bir çocuk edebiyatı oluşturmak için bir çabanın olduğu fakat elde edilen sonuçların daha çok popüler kültürden beslenen eserlerle yönlendirildiğini dile getiriyor.
ÖĞRETİMİN YENİLENMESİ ŞART
Çocuk edebiyatının önde gelen isimleri Mustafa Ruhi Şirin, Ayşe Sevim, Mevlana İdris, Melike Günyüz’ün görüşleri konuya ışık tutuyor. Mustafa Ruhi Şirin’e göre “Kültür ve medeniyete dayalı çocuk edebiyatının çok uzağındayız.” Şirin, kültüre ve medeniyete dayalı bir çocuk edebiyatı kurabilmemiz için öncelikle bu yönde yazılacak kitaplar için programlar geliştirilmesi, mevcut Türkçe ve edebiyat öğretimi kökten yenilenmesi görüşünde.
YAZARLAR ÖZGÜR DEĞİL
Ayşe Sevim ise çocuk edebiyatı yazarlarının özgür olmadığını dile getiriyor. Sevim, “Devletin ve öğretmenlerin önceliği bu noktada çok önemli. Onlarca yıldır sistemin çocuğa vermek istediği şekil burada önemli bir ayrıştırmaya neden oluyor” diyor. Mevlana İdris ise günümüzde tüketim kodlarıyla sisteme entegre olmuş bir toplumda millîliğin ne kadar yerine oturacağı üzerine sorgulamalar yapmamız gerektiğinin altını çiziyor. Akademisyen ve yayıncı Melike Günyüz ise, her şeye rağmen yerli çocuk edebiyatının umut vaad ettiğini ancak bu konuda akademik çalışmalar yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.
42 milyon yayın yapıldı
Çocuk Vakfı’nın kurucusı Mustafa Ruhi Şirin geçen yıl Türkiye’de 42 milyon çocuk yayınının yapıldığını dile getiriyor. Çocuk yayıncılığı içinde çocuk edebiyatı yayıncılığının oranın yüzde 10’a dahi ulaşamadığını belirten Şirin, “Bu payın içinde yerli çocuk edebiyatıysa yüzde üç bile değil. Çeviri çocuk yayınlarının büyük çoğunluğu popüler çocuk kültürü ve sıcak ürün çocuk yayınlarından oluşuyor” diyor. Şirin’e göre asıl sorun daha derinlerde. Çocuk edebiyatında küresel sermayeler devreye giriyor: “Çocuk yayıncılığı Batı’lı değerlerin ve çocuk modernleşmesinin en renkli ve etkili küresel enstrümanıdır günümüzde. Çocuk yayıncılığı bu güce popüler çocuk kültürü ve küresel medya sayesinde ulaşmıştır.”
