Filistin’de El Fetih ve Hamas arasındaki görüş ayrılıkları nedeniyle 2007 yılında başlayan bölünmenin üzerinden on yıl geçti.
Bu süreçte defalarca yapılan görüşmeler ve imzalanan bazı ön anlaşmalardan elle tutulur bir sonuç alınamadı.
Bu yöndeki çabalarda son günlerde önemli gelişmeler gözleniyor. Mısır yönetimi, muhaberat aracılığı ile Filistin’deki bölünmüşlüğü ortadan kaldırmak ve iki devletli çözümün ilk adımını atabilmek amacıyla son bir aydır ciddi diplomasi mesaisi yapıyor.
Mısır’ın çabalarına Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas yönetimindeki El Fetih Hareketi ve yeni Siyasi Büro Şefi İsmail Haniyye liderliğindeki Hamas tarafından bu zamana kadar gelen tepkiler son derece olumlu.
Mısır’ın başkenti Kahire’de geçen 10 Eylül’de Mısır Muhaberatı Başkanı Halid Fevzi ile Haniyye liderliğindeki Hamas heyetinin görüşmesinin ardından Hamas daha kararlı adımlar atmaya başladı.
Mısır - Hamas görüşmelerinde masada sadece Filistin’deki uzlaşma dosyası yer almıyor. Aynı anda Mısır’ın Sina Yarımadası’ndaki sınırının güvenliğinin sağlanması için atılacak adımlar da kararlaştırılıyor.
Hamas son dönemde, Mısır tarafına geçişlerde güvenlik önlemlerini üst düzeyde artırdı. Hamas’ın bu jestine karşılık Sisi yönetimi, El Fetih’e uzlaşma için baskı yaparak, kısa bir süre önce Ihvan’ın bir uzantısı olarak gördüğü Hamas’ın elini Filistin uzlaşma görüşmelerinde güçlendirmeye başladı.
Mısır’da gerçekleştirilen 3 Temmuz 2013 darbesinin ardından, Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nın (Ihvan) terör örgütü kabul edilmesiyle, Mısır-Hamas ilişkilerinde gerginlik yaşanmıştı.
Çünkü Mısır tarafı, Ihvan’ın Filistin’deki örgütlenmesi olarak gördüğü Hamas’ı da aynı kefeye koymuş, darbe döneminin ilk dışişleri bakanı Nebil Fehmi bir açıklamasında, “Mısır’ın Gazze’ye askeri operasyon yapabileceğini” dahi söylemişti.
Hamas’ın siyaseten de olsa Ihvan ile bağlarını kopardığını açıklaması ve birkaç gün önce de İdari Komisyonu lağvetmesinin ardından, Mısır - Hamas ilişkilerinde bir adım daha atıldı.
Hamas yönetimi, Mısır sınırında bulunan binden fazla tünelin kapatılmasının ardından, iyice sıkışan Gazze halkına alternatif tek çıkış yolunun yine Mısır tarafı olduğu bilinciyle hareket ediyor.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde tekrar aday olmasına kesin gözüyle bakılan Sisi, önümüzdeki süreçte Sina’da güvenlik zaafı görmek istemiyor. Hamas ise Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılayabilmek için Mısır sınır kapısı Refah’ı faal hale getirmek istiyor.
Refah sınır kapısında geçişlerin artırılması ve serbest ticaret bölgesi kurulması projeleri karşılığında Hamas, Gazze’den Mısır’a sızmaları engellemeyi vadediyor.
Bu hem Sisi yönetimi ve hem de yeni işbaşına gelmiş olan Haniyye liderliğindeki Hamas için kazan kazan prensibine uygun gözüküyor.
Hamas ayrıca uzlaşı hükümetini Gazze’ye davet ederek, buradaki yükünü hafifletirken, Batı Şeria’ya da açılım sağlayacak.
Mısır Sisi yönetimi ve Birleşik Arap Emirlikleri, bir dönemler “İsrail’in adamı” olarak nitelendirilen Muhammed Dahlan ile sıkı bir işbirliği içinde.
Bu iki ülke zaman zaman Mahmud Abbas yönetimi ile krizler yaşama pahasına Dahlan’a destek veriyor. Dahlan, Mısır – BAE arasında mekik dokuyor.
Mısır tarafı ayrıca Dahlan kartını Mahmud Abbas’a karşı kullanarak, El Fetih Hareketine uzlaşma için baskı da yapmaktadır.
Kısacası Mısır yönetimi ve Hamas arasındaki yakınlaşma karşılıklı çıkar esasına dayanmaktadır. Arabulucu rolündeki Mısır’ın ilk hedefi Kuzey Sina’da sınır güvenliğini sağlamaktır.
Sonuç olarak Hamas ve El Fetih arasındaki uzlaşma görüşmelerine Dahlan faktörü de katılmış, Mısır ve Hamas’ın ortak çıkarları tarafları uzlaşmayı tekrar masaya getirmeye zorlamıştır.
