Çocukluk çağından yaşamın son yıllarına kadar her an diş travması riskiyle karşı karşıyayız. Dişe gelen bir darbe, kırıkların oluşmasına veya dişin yuvasından tamamen çıkmasına neden olabiliyor. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mehmet Burak Güneşer, 7’den 70’e herkesin diş travmasıyla karşılaşabileceğini belirterek, “Diş travması yeni yürümeye başlayan çocuklar başta olmak üzere hareketli çocuklarda, ergenlik çağında ise spor aktivitelerinin sıklaşmasıyla çene, ağız, diş ve yüz bölgesinde spora bağlı travmatik yaralanmalarla oluşuyor. Ayrıca kavga, düşme, trafik kazaları, aile içi şiddet, iş kazası gibi nedenlerle dişlerin yanı sıra ağız çevresi yumuşak dokularda da yaralanmalar gerçekleşebiliyor. Günlük hayatta yaralanmalara karşı bazı tedbirler almak gerekiyor. Arabada emniyet kemerini takmak veya motosiklet ve bisiklet sürücülerinin kask kullanmaları hayati önem taşıyor. Spor esnasında ağız çevresine gelebilecek darbelere karşı diş hekimlerinin hazırladığı ağız koruyucuların kullanılması da diş yaralanmalarını önlüyor” dedi.
KIRIK PARÇAYI SÜTE KOYUN
Diş yuvasından çıkarsa ilk olarak dişi bulmak gerektiğini anlatan Güneşer, “Diş köküne asla dokunmadan suyla yıkadıktan sonra tekrar yerine orijinal konumunda yerleştirmek ikinci adım olmalı. Eğer kazazede bir çocuk ve yerinden çıkan diş daimi dişse bu işlemi ebeveynlerin yapması gerekiyor. Aslında çocuklar refleksle dişi hemen yerine yerleştirebiliyor. Dişin yerleştirilmesinde güçlük çekerseniz diş hekimine gidene kadar dişi uygun bir ortamda muhafaza etmeniz gerekir. Ulaşılabilirlik açısından en uygun ortam ise süt! Pastörize sütü temin etmek hem kolay hem de diş kökünün yüzeyinde bulunan hücreleri bir süre canlı tutabiliyor” dedi.
DIŞ KÖKÜ KURU KALMAMALI
Dişin peçete içinde taşınmasını tavsiye etmeyen Güneşer, “Hücrelerin canlı kalması için diş kökünün kuru kalmaması lazım. Bundan sonra yapılması gerekense hiç vakit kaybetmeden diş hekimine gitmek. Bu arada tetanoz aşısı gerekliliği unutulmamalı” şeklinde konuştu.
DİKKATLİ MUAYENE HASARI ÖNLER
Diş travmasında hekime başvurulan sürenin önemine dikkat çeken Güneşer, “Diş hekimine travmanın tam olarak nerede, ne zaman ve nasıl gerçekleştiğini anlatmak gerekiyor. Darbenin şiddetine göre yaralanma türleri de değişiyor. Hafif bir darbe dudak ve diş etinde zarara yol açabilirken, darbenin şiddeti arttıkça dişlerin kuron dediğimiz ağız içinde görünen kısmında veya diş köklerinde kırıklarla karşılaşabiliyoruz. Dişlerde çene kemiğine gömülme veya uzama gibi durumlar görülebilirken, bazen dişler yuvadan tamamen çıkabiliyor. Hekimin alacağı küçük bir radyografi ve yapacağı dikkatli bir muayene ile dişteki yaralanma türü tespit edilerek farklı tedavi yaklaşımları mümkün olabiliyor” şeklinde konuştu.
DIŞ RESTORE EDİLEBİLİR
Doç. Güneşer sözlerini şöyle sürdürdü: “Kırık parçayı diş hekimine ulaştırabilirseniz hekim kırık parçayı tekrar yapıştırabilir veya estetik dolgularla diş restore edilebilir. Tabii bir de dişin canlılığını takip etmek gerekiyor. Eğer kırılma ile sinirler açığa çıkmışsa ve yaralanmanın üzerinden uzun zaman geçmişse dişe kanal tedavisi yapmak gerekebilir. Sinirler açığa çıkmamışsa bile darbe sonucu dişlerin kök ucundaki damar sinir paketinde kopmalar meydana gelebilir. Bu nedenle diş canlılığını kaybedebilir ve yine kanal tedavisi gerekebilir. Kanal tedavisi, estetik dolgular, dişler sallanıyorsa yapacağımız sabitleme işlemleriyle dişi sağlığına kavuşturabiliyoruz. Sonrasında ise dişleri kontrol muayeneleri ve radyografilerle bir süre takip ediyoruz”
