Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs pandemisi, yüzbinlerce insanın hayatını tehdit ediyor. Koronavirüsü etkili kılan nedenleri araştıran bilim insanları hava kirliliğinin koronavirüs kaynaklı ölümleri tetiklediğini keşfetti.
Harvard Üniversitesi’nin ABD’deki 3 bin farklı lokasyonda gerçekleştirdiği araştırmaya göre hava kirliliğine sebep olan katı parçacıkların (PM) koronavirüs ölümlerini yüzde 15 oranında artırdığı görüldü.
Araştırmayı gerçekleştiren ekibin başındaki Francesca Dominici pandemi olmasa bile katı parçacıkların insan sağlığına ciddi zararlar verdiğini ortaya koyan çalışmaların olduğunu belirtti. Dominici ayrıca, koronavirüs kaynaklı hastaneye kaldırılma ve ölüm riskinin de hava kirliliğinin yüksek olduğu yerlerde daha fazla olduğunu ifade etti.
Ölülerin yüzde 70’i kirliliğin yoğun olduğu bölgelerde
Harvard Üniversitesi çalışmalarına göre, katı parçacık oranı belirlenen PM 2.5 seviyesinin oldukça üstünde olan Allegheny County sanayi bölgesinde koronavirüs ölümleri ABD ortalamasının iki katına çıktı. Araştırmayı yürüten Francesca Dominici, koronavirüs ölümlerinin yüzde 70’inden fazlasının hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde gözlemlendiğini belirtti.
Kirliliğe dizel yakıt sebep oluyor
Hava kirliliğine sebep olan katı parçacıkların şehirlerdeki en büyük kaynağı dizel yakıtlı araçlar. Dizel, diğer fosil yakıtlarla karşılaştırıldığında 10 kat daha fazla katı parçacığı atmosfere salıyor. Avrupa’nın pek çok ülkesinde bu nedenle dizel yasağı uygulanıyor. Uzmanlar, ülkemizde de zorunlu emisyon testi uygulamasını 3 ay içerisinde göreceğimizi söylüyor.
- LPG gerçekleri:
- • Çoğu hidrokarbon yakıtlara göre LPG’nin karbon-hidrojen oranı düşük. Dolayısıyla ürettiği birim enerji başına çok daha az karbondioksit (CO2) açığa çıkar.
- • LPG değişik oranlarda bütan ve propan gazlarının karışımı. Karışım oranına göre farklılık gösterse de tüm diğer hidrokarbon yakıtlara (doğal gaz, benzin, dizel vs.) göre kilogram başına daha fazla enerji üretir. Kalorifik değeri yüksek.
- • Birleşmiş Milletler Uluslararası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCC) göre, karbondioksitin (CO2) küresel ısınma potansiyeli (GWP) faktörü, yani sera gazı etkisi bir iken, doğalgazın ki (metan) 25, LPG’ninki sıfır.
- • Hava kirliliği ve insan sağlığı açısından en önemli kirleticiler katı parçacıklar (PM) ve azot oksitlerdir (NOx). Avrupa Birliği ülkelerinde PM’den kaynaklanan sağlık harcamalarının ton başına 75 bin Euro, NOx’den kaynaklananın ise 12 bin Euro olduğu hesaplanmakta.
- • Katı parçacıklar, oluşan hava kirliliğinin Avrupa Birliği ülkelerinde her insanın hayatını ortalama 8 ila 6 ay azalttığı tahmin edilmekte. Ayrıca açık ateşlerin neden olduğu solunum yolları sorunlarının dünyada yılda bir buçuk milyon insanın hayatına mâl olduğu tespit edilmekte.
- • LPG’nin katı parçacıklar (PM) salınımı odun ve kömürden 25-35 defa, dizelden 10 defa, benzinden yüzde 30 daha az.
- • Otomotiv yakıtları arasında azot oksitler (NOx) salınımı en düşük yakıt LPG otogazdır. LPG’li bir araç kilometre başına doğal gazlı bir araca göre yüzde 50, benzinli bir araca göre yüzde 75, dizel araca göre yüzde 200 daha az NOx üretmekte.
- • Avrupa Birliği’nde 1000 kilometre başına salınan zararlı maddelerden kaynaklanan sağlık harcamaları dikkate alındığında LPG otogaz, benzinden yüzde 70, dizelden yüzde 700 daha az sağlık harcaması sağlar.
- • Avrupa Birliği ülkelerinde 2020 yılı için konulmuş hedefe göre, otomotiv yakıtları içinde LPG otogazın günümüzde yüzde 2 olan payının yüzde 10’a çıkarılması öngörülmekte. Günümüzde ülkemizde LPG otogaz otomotiv yakıtları arasında yüzde 12’lik bir paya erişmiş. Bu açıdan Türkiye, Avrupa Birliği’nin 2020 hedefini şimdiden yakalamış ve geçmiş.
- • Ülkemizde yaklaşık 5 milyon araç LPG otogaz kullanmakta. Bu suretle her yıl yaklaşık 2 milyon ton daha az CO2 salınımı gerçekleşmekter.
