24 Haziran seçim sonuçlarını sizler için hazırladık. Recep Tayyip Erdoğan, Muharrem İnce ve diğer adayların oy sonuçlarını, partilerin oy oranlarını, açılan sandık sayılarını ve oy oranlarını canlı analizlerle Yeni Şafak seçim sonuçları sayfasından öğrenebileceksiniz.
24 Haziran’da seçim sonuçlarında kritik verilerin belirlenmesi için uygulanacak olan D’hondt sistemi ve yurt dışı oylarının dağılımı nasıl uygulanacağı merak konusu oldu. Bu iki sistem yıllardır Türkiye’de uygulanıyor ancak biraz sistematik bir bilgi istediği için vatandaş tarafından pek de anlaşılmıyor. Ancak YSK’nın belirlediği kurallar çerçevesinde her iki sistemi de kısa ve net örneklerle tablolandırdık.
Yurt düzeyi seçim sonuçları, yurt içi, yurt dışı ve gümrük kapılarında kullanılan geçerli oyların toplamıyla elde edilecek. Burada yurt içinden gelen tutanakların ardından Ankara İl Seçim Kurulu, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen "Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağı" ile "Ülkeler Birleştirme Tutanağı"ndaki bilgileri birleştirerek, "Ülkeler ve Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağı"na işleyecek ve SEÇSİS üzerinden YSK'ya gönderecek. Bunun ardından YSK yurt içi ve yurt dışından gelen geçerli oy toplamına göre, yüzde 10'luk genel barajı aşan siyasi partileri belirleyecek.
Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan geçerli oy sayısı, YSK tarafından Türkiye genelinde kullanılan toplam geçerli oy sayısının oranına bölünerek seçim çevrelerinde uygulanacak oranlar belirlenir.
Yurt içindeki geçerli oy sayısının 50 milyon, yurt dışından gelen geçerli oy sayısının 1 milyon olması durumunda yurt dışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak sayı yüzde 2 olacaktır.
Bu durumda, 1 milyon 500 bin geçerli oy kullanılan bir seçim çevresine yüzde 2 oranında, yani 30 bin kadar yurt dışı oy yansıtılacaktır. Bu seçim çevresinin toplam oy miktarı 1 milyon 530 bin olarak belirlenir. Yansıtılan 30 bin oy içerisinden, partilere yurt dışında aldıkları oy oranında taksim yapılır. Bu kapsamda, yurt dışındaki toplam oyların yüzde 40'ını alan A partisi, bu 30 bin oyun yüzde 40'ına, yani 12 binine sahip olacaktır. Diğer partiler de aldıkları oran ölçüsünde kalan oylardan paylarına düşenleri alacak. B Partisi yüzde 20 almış ise 6 bin oya, C Partisi yüzde 30 almış ise 9 bin oya, D Partisi de yüzde 10 almış ise 3 bin yurt dışı oyuna sahip olacaktır.
Vekil dağılımı nasıl yapılır?
Milletvekili dağılımı D'Hondt sistemiyle yapılıyor. Bu sistemle birlikte bir seçim çevresinde hangi partinin ve hangi ittifakın ve hangi bağımsız adayın aldığı milletvekili belirlenmiş olur.
5 milletvekili çıkaracak bir X seçim çevresinde seçime giren A Partisi 258.000, B Partisi 167.000, C Partisi 52.000 oy almış varsayalım. (3 partinin de ülke barajını geçtiğini varsayıyoruz) Her bir partinin oyları vekil sayısına denk gelecek şekilde yani 1'e, 2'ye, 3'e, 4'e, 5'e bölünecek. Yani A Partisi için: 258.000, 129.000, 86.000, 64.500, 51.600... B Partisi için: 167.000, 83.500, 55.666, 41.750, 33.400... C Partisi için: 52.000, 26.000, 17.333, 13000, 10.400... sayıları elde edilmiş olur. X seçim çevresinin 5 milletvekili bulunduğu için elde edilen bu sayıları büyükten küçüğe sıraladığımızda en yüksek 5 rakama (milletvekili sayısı bu olduğu için) denk gelen partiler vekil kazanır. Bu durumda X seçim çevresindeki 5 milletvekilinin 3'ünü A partisi, 2'sini de B partisi C Partisi ise vekil kazanamamış olur.
