2018 canlı seçim sonuçlarını haberimiz üzerinden takip edebilirsiniz. Sabah saatlerinde başlayan oy kullanma işlemi sona erdi sandıklardan çıkan oy sayımı başladı. Kesin olmayan seçim sonuçlarına göre son durum şöyle:
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini içeren, 18 maddelik, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'a göre, milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak, milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek.
TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri 5 yılda bir aynı gün yapılacak. Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek.
Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.
Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak.
Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek.
TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.
TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte gerçekleştirilecek.
Cumhurbaşkanının, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak.
Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis, seçimlerin yenilenmesine karar verirse cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecek.
Anayasa Mahkemesinin üye sayısı 17'den 15'e düşürülecek.
TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019'da birlikte yapılacak.
AK Parti Genel Başkanvekili ve Başbakan Binali Yıldırım ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Cumhur İttifakı'nın ortak cumhurbaşkanı adayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için 5 Mayıs’ta Yüksek Seçim Kuruluna (YSK) başvuru yaptı.
Yıldırım ve Bahçeli, 24 Haziran'da yapılacak Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri'nde Erdoğan'ın cumhurbaşkanı adaylığı için YSK'ye başvuru yaptıktan sonra çıkışta gazetecilere açıklamalarda bulundu.
24 Haziran 2018 günü yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecek. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak.
Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy alan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecek. Bu durumda seçimin ikinci tura kalması halinde, ikinci tur 8 Temmuz 2018'de yapılacak.
Anayasa'nın 67. maddesinin son fıkrasında düzenlenen, "seçim kanunlarında yapılan değişikliklerin, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmayacağı" hükmü, referandumda kabul edilen Anayasa değişikliğinin geçici 21. maddesinin H fıkrası, "Anayasa'nın 67. maddesinin son fıkrası, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimi bakımından uygulanmaz." düzenlemesini içermesi nedeniyle 24 Haziran 2018'de yapılacak seçimde uygulanmayacak.
En önemli başlıklar arasında ‘Başbakanlık’ ifadesinin yasalardan çıkartılması ve Meclis İç Tüzüğü çalışmaları olacak. Başbakanlık 2019 itibari ile olmayacağı için önce yasalardaki ifadelerden çıkartılacak ardından Meclis’teki oturma düzeni ve makamlardan kaldırılacak. Ayrıca çalışmalar kapsamında bazı komisyonlar lağvedilerek yerine yeni sistem ile uyumlu komisyonlar kurulacak.
Uyum yasalarını çalışacak komisyonun önündeki en önemli maddelerden biri Başbakanlık makamını ilgilendiren yasalar olacak. 2019'da başbakanlık sistemi kalkacağı için yasalardaki başbakanlık ifadesinin kaldırılması için gerekli mevzuat hazırlanacak.
Uyum yasaları ile Meclis’in düzeni de sil baştan değişecek. Özellikle Meclis’in çalışma sistemini içeren Meclis İç Tüzüğü yeni sisteme uyarlanacak. Yeni sistemde ‘Başbakanlık’ kaldırıldığı için oturma düzeni ve Meclis’teki makam kaldırılacak. Bunun yerine Cumhurbaşkanı için yeni bir makam oluşturulacak. Bakanlar da Meclis dışından atanabileceği için Genel Kurul’daki oturma düzeninde önemli değişiklikler yapılacak. Ayrıca vekil sayısı 550’den 600’e çıkacağı için Genel Kurul’da yeni vekillere yer açılması gerekiyor. Bunun içinde Bakanların oturduğu alan loca bölümünde yeni oluşturulacak bir alana taşınarak açılan alana vekiller için masalar eklenecek.
Uyum komisyonundaki çalışmalar çerçevesinde yeni sisteme uygun yeni komisyonların kurulması öngörülürken eski sistemdeki bazı komisyonların lağvedilmesi planlanıyor.
Türkiye, 23 yıl boyunca 'tek partili' seçim sistemi ile yönetildi. Demokrasiyi ise ilk olarak 1946 yılında çok partili sisteme geçerek tecrübe etti. İstanbul Meclisi'nin (Meclis-i Mebusan) 16 Mart 1920'de dağıtılmasından sonra İlk Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplandı. 94 yılda toplam 27 kez milletvekili genel seçimi yapan Türkiye, bu seçimlerin 19'unu 1946 yılından sonra yaptı.
Ankara'da toplanan Meclis, iki ayrı gruptan oluşuyordu. Bunlar, iki dereceli seçim sistemine göre seçilen yeni üyeler ve Osmanlı Meclis-i Mebusanı'ndan katılan 437 üyeydi. Ancak bu 437 üyenin 337'si dönemi tamamlayabildi. 437 vekilin 23'ü Meclis'e katılmadan istifa etti ya da müstafi sayıldı.
Tek parti döneminde yaşanan 1923, 1927, 1931, 1935 ve 1939 seçimleri, I. Meşrutiyet döneminde çıkartılan İntihab-i Mebusan Kanun-i Muvakkati temel alınarak yapıldı. Bu sistem, iki dereceli ve basit çoğunluk sistemidir. Tek parti dönemi, 1946’daki ilk çok partili seçimle sona erdi.
Türkiye demokrasisi askeri darbelerle kesintiye uğrasa da sandık daima halkın önüne gelmeye devam etti. Türk seçmeni 94 yılda 27 kezmilletvekili seçmek için, 6 kez ise anayasa referandumu için sandığa gitti. Türkiye 7’nci referandum için 16 Kasım’da sandığa gitti.
Cumhurbaşkanına "devlet başkanı" sıfatı getirilecek. Devletin başı olan cumhurbaşkanına, yürütme yetkisi de verilecek.
Cumhurbaşkanı, "devlet başkanı" sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını sağlayacak, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek.
Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek.
TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. Yeni dönemde Mecliste 600 milletvekili olacağı için, 360 milletvekili ile seçimler yenilenebilecek.
Cumhurbaşkanının, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis, seçimlerin yenilenmesine karar verirse cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecek.
Yeni dönemde TBMM, "Meclis Araştırması", "Genel Görüşme", "Meclis Soruşturması" ve "yazılı soru" yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak, ancak "gensoru" denetleme yetkisinden çıkarılacak.
Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasında oy verme işlemi Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde 07.00 - 16.00, bunlar dışındaki illerde ise 08.00 - 17.00 saatlerinde olacak.
24 Haziran'da cumhurbaşkanını ve 27. Dönem Parlamentosu'nu belirlemek üzere yurt içinde ve yurt dışında toplam 59 milyon 369 bin 960 seçmen sandık başına gidiyor.
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) belirlediği seçim takvimi süreci işliyor.
Seyyar sandık uygulaması, 100 bin imzayla cumhurbaşkanı adaylığı, cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi için aynı gün sandığa gidilmesi gibi pek çok ilke sahne olacak 24 Haziran'daki seçimlerde, ayrıca Türk siyasi tarihinde ilk kez siyasi partiler ittifak yaparak halkın oyunu istiyor.
Cumhurbaşkanı seçimi ile Milletvekili Genel Seçimi'nde yurt içinde 56 milyon 342 bin 263 oy kullanacak. Türkiye genelinde seçmenler, saat 08.00-17.00 saatleri arasında sandık başına gidecek. Ancak saat 17.00'ye geldiği halde, sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sıra ile oylarını kullanacak.
Oy verme günü dikkat etmesi gereken 13 önemli;
1- Türkiye genelinde seçmenler, saat 08.00-17.00 saatleri arasında sandık başına gidecek. Ancak saat 17.00'ye geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sıra ile oylarını kullanacak.
2- Seçmenler, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası bulunan, kimliği tereddütsüz ortaya koyan, resimli, resmi nitelikteki belgelerden biriyle oy kullanılabilecek.
3- Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyenler nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını YSK'nin internet sitesinden de görebilecek. Seçimin ikinci tura kalması halinde seçmen bilgi kağıdı yeniden gerekli olmayacak.
4- Sandık kurulu görevlisi, seçmenin kimliğini alarak seçmen listesinde ismini bulacak ve kontrollerini yaptıktan sonra birleşik oy pusulası, zarf ve mührü seçmene vererek kabinde oyunu kullanmasını isteyecek.
5- Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazlar, oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılacak.
6- Oy pusulasında yırtık, işaret veya yazı olmamasına dikkat edilecek. Oy pusulasına basılacak mühür, tercih edilen alanın dışına taşırılmayacak. Birleşik oy pusulasında tercih edilen alana "EVET" veya "TERCİH" mührü basılacak ve mührün kuruması beklenecek. Mühürlenen yer dışta kalacak şekilde oy pusulası katlanıp zarfa konulacak. Seçmenler, zarfı sandığa attıktan sonra, sandık seçmen listesinde adının bulunduğu yerin karşısına imzasını atacak.
7- Seçmen, kapalı oy verme yerinden dışarı çıkmadıkça, hiç kimse oraya giremeyecek. Ancak oy pusulasını hazırlamak için, kapalı oy verme yerinde, normal süreden fazla kalan seçmenler, kurul başkanı tarafından makul bir süre verilerek uyarılacak. Bu uyarıya rağmen kapalı oy verme yerinden çıkmayan seçmen, oradan çıkarılacak.
8- Seçmen, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak.
9- Birleşik oy pusulasında tercih edilen cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmamak suretiyle ''TERCİH'' veya ''EVET'' mührü basılması gerekecek.
10- Oy pusulasına, ''TERCİH'' veya ''EVET'' mührü dışında, herhangi bir yerine imza atılması veya işaret konulması halinde oy geçersiz sayılacak. Birleşik oy pusulasından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçersiz olacak.
11- Seçmene birleşik oy pusulası verildikten sonra hata veya başka bir neden ileri sürülerek yeni bir birleşik oy pusulası verilmeyecek.
12- Sandık, bu iş ve işlemler tamamlandıktan sonra, oy verme yerinde hazır bulunanların gözü önünde, sandık kurulu başkanı tarafından açılacak.
13- Önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
