|

Karbon ayak izi nedir? Karbon ayak izi nasıl hesaplanır?

Enerji tüketiminin önceki senelere göre artış göstermesi sebebiyle artan fosil kaynaklı üretim tesisleri iklim değişikliğine sebebiyet veriyor. Bu sebeple Dünyada birçok ülke karbon ayak izini azaltmak için harekete geçti. Karbon ayak izini en aza indirmek amacıyla geri dönüşüm kampanyaları yürümekte ve şirketleri karbon ayak izi salınımını azaltması konusunda teşvikler sağlanmaktadır. Peki kısaca karbon ayak izi nedir? Örnekleri neler? Hesaplaması nasıl yapılır? Karbon ayak izi nasıl azaltılır, önemi nedir? İşte soruların cevapları.

10:17 - 30/09/2022 Cuma
Güncelleme: 17:25 - 26/10/2022 Çarşamba
Yeni Şafak
Karbon ayak izi
Karbon ayak izi
2004 yılındaki insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının
%56’sı fosil yakı
t
kullanımından ortaya çıkan karbondioksite ait olduğu açıklanmıştır. Ormanlık alanların azalmasının da
%17’lik
bir payının bulunduğu belirtilmiştir. İklim değişikliği ile beraber sıcaklığın ve kuraklığın daha da artması beklenmektedir.

Karbon ayak izi evsel enerji tüketimi ve ulaşım (söz gelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkmaktadır.

KARBON AYAK İZİ NEDİR?

Karbon ayak izini kısaca açıklamak gerekirse, bir bireyin, bir ülkenin veya bir kuruluşun sürdürdüğü faaliyetler sonucu atmosfere saldığı sera gazlarının karbondioksit cinsinden karşılığı
karbon ayakizi
olarak adlandırılır.

Karbon ayak izi, küresel ısınmanın başlıca sorumlusu olarak gösterilen, karbondioksit cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından bireylerin ve şirketlerin doğrudan veya kullandığı ürünlerin üretimi açısından enerji kullanımıyla dünyaya bıraktıkları zarar anlamına gelmektedir.

İki ana parçadan oluşan bu durumun birincil ayak izi, evsel enerji tüketimi ve ulaşım (söz gelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan CO2 emisyonlarının, ikincil ayak izi ise kullandığımız ürünlerin tüm yaşamın döngüsünden bu ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan dolaylı CO2 emisyonlarının ölçüsüdür.

KARBON AYAK İZİ ÖRNEKLERİ NELER?


Araba, uçak, motor gibi ulaşım araçlarında kullanılan fosil yakıtların yanmasıyla açığa çıkan karbondioksit miktarı doğrudan (birincil)
karbon ayak izi
kategorisine girer.

KARBON AYAK İZİ HESAPLAMA NASIL YAPILIR?

Karbon ayak bireysel olarak hesaplanabilmesi için internette bulunan ücretsiz hesap makinelerinden yararlanılabilir.

Hesap makinesine
ulaşabilirsiniz.

Kişinin beslenme alışkanlıkları, kullandığı ulaşım araçları, ev aletleri, çeşitli ısıtıcılar karbon ayak izinin hesaplanmasına yardımcı olur.


En genel ve basit haliyle bu formül şu şekilde:

Karbon ayak izi = Yakıt Tüketimi x Emisyon Faktörü

Yapılan araştırmalara göre bireyin karbon ayak izini şu faktörlerin oluşturduğu tespit edilmiştir;

> %3 Mali hareketler

> %3 Toplu taşıma kullanımı

> %4 Giyecek alışverişi

> %5 Beslenme alışkanlıkları

> %6 Tatil de kullandığı ulaşım araçları

> %7 Araç üretimindeki pay

> %9 Temel ev eşyaları

> %10 Bireysel araç kullanımı

> %12 Kamusal alandaki etkinlikler

> %12 Elektrik kullanımı

> %14 Eğlence ve gezme

> %15 Doğalgaz, petrol, kömür ve diğer yakıt türleri

KARBON AYAK İZİ NASIL AZALTILIR?

>
Araba düşük güçlü (küçük) olmalı, yürüyerek gidilebilecek mesafeler yürünerek, uygun şartlar varsa bisiklet kullanılarak kat edilmelidir.

Arabayla işe gitmek mecburiyeti varsa araba paylaşılmalıdır. Aracını uygun hızda kullanılarak ve takip mesafesi korunarak gaz-fren olayından kaçınmak, önemli miktarda yakıt tasarrufu sağlar.

>
Atıkların azaltılması, imalatçıların gereksiz ve tabiatta bozulmayan ambalaj malzemeleri kullanmamaları, ambalajsız tüketilebilecek ürünlerin ambalaj kullanmadan tüketilmesi, karbon ayak izini küçültür.

Bitkisel ve hayvansal artıkların çöpe atılması yerine bahçede ya da belediye parklarında tabii gübre olarak kullanılması, geriye dönüşüm konusuna özen gösterilmesi, gerekli olmadıkça çok küçük miktarlarda ambalajlanmış gıda ürünlerinin tüketilmemesi yine pozitif etki eder.

>
Doğal gaz yerine ısınmak için Güneş enerjisi kullanmak. Bu yolla doğal gaz faturalarındaki meblağ yılda yüzde 70 oranında azalabilir.

Kaloriferlerin petek ısıları en alt düzeyde tutulmalı, binalar yeteri kadar havalandırılmalıdır. Buralarda yapılacak iyi bir ısı yalıtımı doğal gaz faturaları meblağını ve karbon ayak izini küçültmede önemli bir rol oynar.

> Elektrik için yenilenebilir enerji kullanmak, tasarruflu ampuller, buzdolapları, klima cihazlarını tercih etmek.

> Seyahatlere mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarıyla çıkmak, tatillere uçakla gitmek. Yerel otobüs, tren hizmetleri kısa mesafeler için kullanılmalıdır.

KARBON AYAK İZİ PROJESİNİN ÖNEMİ NEDİR?


Küresel ısınmayı durdurmak, yıllık ısı artışını 1,5 santigrat derecede tutmak gibi çok ciddi bir sorumluluğumuz var. Küresel ısınma ve nedenleri; Küresel ısınmanın temel nedeni artan sera gazı etkisi, onun da başlıca sebebi karbon salımı yani karbon ayak izidir.


#karbon ayak izi
#fosil yakıt
#sera gazı
#küresel ısınma
#CO2
1 yıl önce