Sözlük anlamı olarak “kendisine rağbet edilen şey, bol ve değerli bir bağış” anlamına gelen “ragibe” kelimesinin çoğulu olarak regaip adını aşmıştır. Regaip kelimesi, İslam dünyasında özellikle Maliki fıkıh kaynaklarında sünnetin mukabili olarak “müstehap ve nafile ibadet” manalarında kullanılmaktadır.
Regaip gecesi ilk ne zaman kutlanmaya başladı sorusunun yanıtını arayan Müslümanlar için Diyanet İşleri Bakanlığı tarafından hazırlanan kaynaklar cevap sunabilmektedir. paylaşılan bilgilere göre İslam alimlerinin büyük bir kısmı Hz. Peygamber, sahâbe ve tâbiîn dönemlerinde Regaip gecesinin bilinmediğini ve kandil geceleri kutlanmasının diğer dinlerin tesiriyle ortaya çıktığını söylemektedir. Bir başka deyişle Hz. Peygamber döneminde Regaip gecesi olarak kutlamaların yapılmadığı bilinmektedir.
Bazı İslam alimleri, bu sebeple Regaip gecesi gecesinde özel bir ibadet yapmanın dinde yeni ibadet ihdası anlamına geleceğini vurgulamıştır. Resûl-i Ekrem tarafından genel olarak bid‘atların yasaklanmasının yanı sıra (Buhârî, “Ṣulḥ”, 5) cuma günü ve gecesi özel bir ibadet yapılmasının da yasaklandığını (Müslim, “Ṣıyâm”, 147, 148) öne süren alimler, bu yüzden Regaip günü ve gecesinde ibadet yapmanın sakıncalı olduğunu belirtmiştir.
Regaip kelimesi Kur’an’da doğrudan regaip şeklinde geçmemektedir. Fakat “reğabe” adından türemiş olan çeşitli kelimeler, Kur’an’da sekiz farklı yerde geçmekle birlikte “reğabe”nin ifade ettiği anlamda kullanılmıştır. Türkçe terimi olarak regaip karşılığı, kandil olarak adlandırdığımız mübarek gecelerden biridir.
Regaip gecesi, Kur’an’da saygı gösterilmesi istenen ve hadislerde gün belirtilmiş olmamasına rağmen oruç tutulması tavsiye edilen haram aylardan Recep ayında bulunmaktadır. Bu yüzden Regaip gecesine saygı duyulması ve bu zamanın faydalı işlerle geçirilmesi önemlidir. Dini kaynaklarda bahsedilen ve tasavvufi eserlerde yer alan Hz. Peygamber’in Regaip gecesinde ana rahmine düştüğü ve Recep ayının ilk perşembe günü oruç tutup gecesinde Regaip namazı adıyla bir namaz kılmanın sevap olduğu gibi rivayetlerin asılsız olduğu İslam alimleri tarafından vurgulanmıştır. Bununla birlikte isrâ ve mi‘rac olayının Regaib gecesi meydana geldiğine dair rivayetin de aslı bulunmamaktadır (İbn Kesîr, III, 109; Bedreddin el-Aynî, IV, 39).
Regaip gecesinin İslam aleminde önemi, hicri takvime göre yedinci ay olan Recep ayının ilk perşembesini cumaya bağlayan gece olmuştur. Bilindiği üzere Recep ayı, Müslümanlar arasında kutsal olarak kabul edilen 3 ayların ilk ayıdır. Bu mübarek zamanın başlangıcını gösteren ilk Cuma gecesi de Regaip gecesi olduğu için önem taşımaktadır.
İslam aleminde Bu mübarek olarak görülen gecede Yüce Allah'ın rahmet, bağış ve yardımlarının dağıtıldığına inanılır. Diğer bir ifadeyle bu ümit ve inançla Yüce Allah’a ibadet edilir. Hz. Peygamberimiz (s.a.v) Recep ayına girdiği zaman “Allahım Recep ve Şaban'ı bize mübarek eyle ve bizi Ramazan ayını bize mübarek eyle (Ramazan'a kavuştur) " diye dua etmişlerdir.
Regaip gecesinde oruç tutmak farz değildir. Müslümanlar için mübarek olarak kabul edilen üç ayların (Recep, Şaban, Ramazan) sadece Ramazan ayı boyunca oruç tutulması farz kılınmıştır. Öte yandan dinî duyguların yoğun biçimde yaşandığı bu geceleri vesile ederek kazâ ve nâfile namaz kılmanın, Kur’an okumanın ve çeşitli hayırlar yaparak Allah’a yaklaşmaya çalışmanın dinen sakıncası olmadığını söyleyen İslam alemleri de bulunmaktadır. Bu yüzden Allah’a dua ve niyazda bulunmanın öneminden bahseden alimler için bu önemli gecede nafile ibadet olarak oruç tutulabileceğini söylemektedir.
