Ebû Berze el-Eslemî (r.a.) anlatır:

"Hz. Peygamber (s.a.v.) sabah namazını birimiz yanındakini tanıyacak hale geldiğinde kıldırır ve namazda altmış ile yüz ayet arası okurdu. Öğle namazını da Güneş meylettiğinde kıldırırdı. İkindi namazını da kıldırır, birimiz Medine'nin en uzak yerine gider (evine) dönerdi. Bu sırada Güneş hâlâ canlı olurdu. (Hadisi bize aktaran ravi Ebû Minhal) akşam namazı hakkındaki söylediğini unuttum, demiştir. Peygamber (s.a.v.) yatsıyı gecenin üçte birine kadar geciktirmede bir sakınca görmezdi. Gecenin yarısına kadar da" demiştir.

Abdullah b. Abbâs (r.a.)'dan. Ümmü Fadl (İbni Abbâs'ın Annesi) kendisini "Ve'l-Mürselât" Suresi'ni okurken işitmiş ve:

"Ey Oğulcuğum, vallahi sen bu sureyi okuyuşunla benim hafızamı tazeledin. Bu sure, Rasûlüllah (s.a.v.)'i akşam namazında okurken son kez işittiğimdir." demiştir.

Ebû Mes'ûd (r.a.)'dan. Şöyle demiştir:

Bir adam:

"Ey Allah'ın Rasûlü, falanca kimsenin kıraatı uzun tuttuğundan dolayı sabah namazına gelemiyorum." dedi. Rasûlüllah (s.a.v.)'i vaaz verirken bu günkü kadar çok kızdığını görmedim. Kendisi sonra şöyle buyurdu:

"Sizden nefret ettirenler vardır. Herhangi biriniz halka namaz kıldırırsa biraz hafif tutsun. Çünkü içlerinde zayıf, yaşlı ve haceti olanlar var!..."

Ebû Cuheym (r.a.):

"Rasûlüllah (s.a.v.): "Namaz kılanın önünden geçen bir kimse kendisine ne gibi günah olduğunu bilseydi, önünden geçmektense kırk şu kadar za-man beklemesi onun için daha hayırlı olurdu" buyurdu

Hadisi rivayet eden ravi:

"Kırk gün mü, kırk ay mı, kırk yıl mı?" dedi. "Bilemiyorum" demiştir.

Ebû Zer (r.a.):

"Ey Allah'ın Rasûlü, yeryüzünde ilk defa hangi mescid kuruldu?" dedim

"Mescidi Haram" buyurdu: "Sonra hangisi?" dedim

"Mescidi Aksa" buyurdu

"Aralarında kaç yıl var?" dedim

''Kırk yıl, bu ikisinden sonra artık sana namaz nerede ulaşırsa orada kılıver. Zira fazilet buradadır." buyurdu

-) Enes (r.a.) anlatır:

"Hz. Peygamber (s.a.v.) Medine'ye geldi ve "Avf b. Amroğulları" denilen mahallede şehrin en yüksek yerine konakladı. Hz. Peygamber (s.a.v.) bunların arasında on dört gece kaldı. Sonra Neccaroğulları'na haber saldı, onlar da kılıçlarını kuşanıp geldiler. Şimdi ben terkisinde Ebû Bekir, çevresinde Neccaroğulları'ndan bir topluluk içerisinde bineği üzerinde sanki Hz. Peygamber (s.a.v.)'i görür gibiyim. Sonunda (devesini) Ebû Eyyûb'un avlusuna çökertti. Kendisi namaza eriştiği yerde kılıvermeyi severdi. Davar ağıllarında bile namaz kılardı. Bir gün mescidin yapılmasını emretti ve Neccaroğulları'na haber saldı ve:

"Ey Neccaroğulları, şu bahçenizin fiyatını bana bildiriniz." dedi. Onlar: "Hayır, vallahi biz onun bedelini ancak Allah'tan isteriz." dediler. Enes (r.a.) devamla şöyle demiştir:

"Bu yerde size söylediğim müşrik kabirleri, harabe yıkık evler ve hurma ağaçları vardı. Hz. Peygamber (s.a.v.) emir verdi, Müşrik kabirleri kazılıp başka yere götürüldü, harabe yıkıntılar tesviye edildi. Hurma ağaçları da kesildi. Hurma ağaçlarını mescidin kıblesine sırayla dizdiler. Girişteki kapıda bulunan iki dikmeyi taştan ördüler. Ashab şiir ve maniler söylüyor, Hz. Peygamber (s.a.v.) ile birlikte:

Allahümme Lâ Hayra İllâ Hayru'l-Âhira
Fağfir li'l-Ensâri ve'l-Muhacira
"Allah'ım, âhiret hayrından başka hayır yoktur
Ensar ve Muhaciri bağışla" diyerek taşları taşımaya başladılar.

Âişe (r.a.) anlatır. Ümmü Habibe ve Ümmü Seleme (r.a.) Habeşistan'da gördükleri ve içerisinde resimler bulunan kiliseyi anlatmışlar arkasından bunu Hz. Peygamber (s.a.v.)'e anlatmışlardı. Bunun üzerine:

"Bu kimseler, kendileri arasında iyi kimseler olup bunlar vefat ettiğinde kabri üzerine mescid bina eder, içerisine bu resimleri yaparlardı. İşte böyle kimseler kıyamet günü Allah katında yaratılmışların en kötüleridir." buyurdu.

İbni Mes'ûd (r.a.):

"Hz. Peygamber (s.a.v.) namazda iken kendisine selâm verirdik. O da selâmımıza karşılık verirdi. (Habeşistan hicretinden sonra) Necâşî'nin yanından döndüğümüzde kendisine selâm verdik, selâmımıza karşılık vermedi. (Bunu kendisine söylediğimizde):

"Şüphesiz namaz içerisinde (selâmdan daha önemli, Allah ile) bir meşguliyet vardır." buyurdu." demiştir.

Sehl b. Sa'd es-Sâidî (r.a.)'dan. Birtakım kimseler Hz. Peygamber (s.a.v.)'in minberinin yapıldığı ağaç konusunda tartıştılar. Bunun üzerine konuyu kendisine sordular. O da:

"Vallahi ben onun neden olduğunu biliyorum. Ben onu, konulduğu ilk günü de, Rasûlüllah (s.a.v.)'in üzerine ilk defa oturduğu günü de gördüm. Rasûlüllah (s.a.v.) falanca kadına haber saldı Sehl (r.a.) kadının ismini de vermiştir:

"Marangoz kölene, halka konuştuğum zaman üzerine oturacağım tahtalardan bana bir şey yapmasını söyle" buyurdu. Kadın emretti. O da (Medine yakınlarındaki ağaçlık mera olan) Gâbe'nin ılgın ağacından onu yapıp getirdi. Kadın bunu Rasûlüllah (s.a.v.)'e gönderdi. O da emretti ve işte şuraya konuldu. Sonra Rasûlüllah (s.a.v.)'in üzerinde namaz kıldığını gördüm. Kendisi minberin üzerinde iken tekbir aldı ve yine üzerinde iken rukûya gitti sonra geri geri gelip indi ve minberin dibine secde etti. Sonra tekrar minbere geri çıktı. Namazı bitirdiğinde halka döndü ve:

"Ey insanlar! Bu yaptıklarımı sadece namazımı öğrenip, bana uyasınız diye yaptım" buyurdu.

Ebû Hureyre (r.a.)'dan. Hz. Peygamber (s.a.v.):

"Dün gece cinlerden bir ifrit namazımı kesmek için ansızın karşıma çıktı. Ama Allah hemen ona karşı bana güç verdi. Ben de onu mescidin direklerinden bir direğe bağlayıp sabaha çıktığınızda hepinizin onu seyretmesini istedim ancak kardeşim Süleyman'ın «Rabb'im beni bağışla ve bana, benden sonra hiç kimseye nasip olmayan hükümranlık ver. » (Sâd: 35) sözünü hatırladım (bırakıverdim)" buyurmuştur.

Ebû Hureyre (r.a.)'dan. Rasûlüllah (s.a.v.), şöyle buyurdu, demiştir:

"Namaza çağrı yapıldığında şeytan yellenerek ezanı duyamayacağı kadar uzağa çekilir. Ezan bittiğinde geri gelir. Namaza kamet getirildiğinde tekrar dönüp çekilir. Kamet bittiğinde tekrar gelir sonunda kişi ile kalbi arasına girer ve:

"Şunu hatırla, bunu hatırla" diyerek aklında olmayanları söyler, nihayet bu kimse kaç rekat namaz kıldığını bilemez olur. Bu nedenle, biriniz üç mü, dört mü gibi kaç rekat kıldığını bilemezse oturduğu zamanda iki secde yapsın "

Osman b. Affan (r.a.) Peygamber (s.a.v.)'in mescidini genişletirken halkın kendisi hakkında konuştuğunda:

"Siz biraz bu işi büyüttünüz. Ben Peygamber (s.a.v.)'i:

"Kim Allah'ın rızasını isteyerek bir mescid yaparsa Allah da kendisi için cennette bir benzerini yapar." diye buyururken işittim." demiştir.

Ebû Hureyre (r.a.)'dan. Hz. Peygamber (s.a.v.):

"Dün gece cinlerden bir ifrit namazımı kesmek için ansızın karşıma çıktı. Ama Allah hemen ona karşı bana güç verdi. Ben de onu mescidin direklerinden bir direğe bağlayıp sabaha çıktığınızda hepinizin onu seyretmesini istedim ancak kardeşim Süleyman'ın «Rabb'im beni bağışla ve bana, benden sonra hiç kimseye nasip olmayan hükümranlık ver. » (Sâd: 35) sözünü hatırladım (bırakıverdim)" buyurmuştur.

İbni Ömer (r.a.):

"Hz. Peygamber (s.a.v.) bize içerisinde secde bulunan sure okur ve secde yapar, biz de secde yapardık, hatta kimimiz alnını koyacak yer bile bulamazdı." demiştir.

Hz. Âişe (r.a.) anlatır:

"Rasûlüllah (s.a.v.) kapının yanında iki kişinin yüksek tonda tartışma seslerini duydu. Birisi öbüründen borcunun biraz indirilmesini ve kolaylık tanımasını istiyor, o da:

"Vallahi yapmam." diyordu, bunun üzerine Rasûlüllah (s.a.v.) ikisinin yanına çıktı ve:

"İyiliği yapmayacağına dair Allah'a yemin eden nerede?" buyurdu, o da (utanarak):

"Benim, Ey Allah'ın Rasûlü, tamam nasıl isterse öyle olsun." dedi.

Hz. Âişe (r.a.):

"Faiz hakkındaki Bakara Suresi'ndeki ayetler (275-279) indirildiğinde Hz. Peygamber (s.a.v.) mescide çıkıp halka bu ayetleri okudu, arkasından şarap ticaretini yasakladı" demiştir.

Ebû Said El-Hudrî (r.a.)'dan. Rasûlüllah (s.a.v.):

"Altınla altını, eşit olmaz ise satmayınız birini diğerine fazla yapmayınız. Gümüşle gümüşü, eşit olmaz ise satmayınız, birini diğerine fazla yapmayınız. Bunlardan veresiyeyi de peşine satmayınız." buyurmuştur.

Ebû Sâlih ez-Zeyyât, Ebû Said el-Hudrî (r.a.)'ı:

"Altın, altınla satılır. Gümüş de gümüşle satılır" derken işitmiş, kendisine:

"Ama İbni Abbâs böyle söylemiyor" dedim. Bunun üzerine Ebû Said:

"Ben kendisine sordum: "Sen bu söylediğini Hz. Peygamber (s.a.v.)'den mi duydun yahut Allah'ın Kitabında böyle bir şey mi buldun?" dedim. O da:

"Tüm bunları ben söy-lemiyorum, sizler Rasûlüllah (s.a.v.)'i benden daha iyi bilirsiniz ama Üsâme b. Zeyd bana Hz. Peygamber (s.a.v.)'in: "Faiz sadece veresiyede olur." buyurdu.

İbni Abbâs (r.a.):

"Rasûlüllah (s.a.v.) Medine'ye geldiğinde halk meyveyi bir iki yıllığına selem yapıyordu, bunun için:

"Kim hurmada selem yapmak istiyorsa belirlenmiş ölçek-te ve belirlenmiş tartıda selem yapsın." buyurdu"

Kendisinden gelen bir diğer rivayette ise:

"Süresi belirlenmiş bir zamana göre" ilavesi vardır.

Ebû Hureyre (r.a.)'dan. Hz. Peygamber (s.a.v.):

"Komşu, komşusunun direğini evinin duvarına koymasına karşı çıkmasın." buyurmuştur. Ebû Hureyre (r.a.) devamla:

"Bana ne oluyor da sizleri bu (sünneti) terkediyor görüyorum. Vallahi ben bu sözü omuzlarınıza bıra-kıp atıyorum." demeyi sürdürmüştür.

Saîd b. Zeyd (r.a.): "Rasûlüllah (s.a.v.)'i:

"Kim yeryüzünden bir şeyi haksız yere alırsa, aldığı şey yedi kat yere kadar boynuna sarılır." diye buyururken duydum" demiştir.

Hz. Ömer (r.a.) anlatır:

"Allah yolunda bir kimseyi ata bindirdim (yani ona at verdim) o da yanındaki ata iyi bakamadığından zayıflattı, ben de biraz ucuza satar zannı ile onu satın almak istedim. Gidip Hz. Peygamber (s.a.v.)'e görüşünü sordum:

"Onu satın alma, bir dirheme verse bile verdiğin sadakana geri dönme! Çünkü böyle sadakasına dönen, kusmuğuna dönen gibidir." buyurdu.

Nu'mân b. Beşîr (r.a.)'dan. Kendisinin babası, Rasûlüllah (s.a.v.)'e gelmiş ve:

"Bu oğluma bir köle hediye ettim" demiş, o da:

"Bütün çocuklarına da hediye ettin mi?" buyurmuş:

"Hayır" demiş, Rasûlüllah (s.a.v.):

"O zaman geri al" buyurmuştur.

Abdullah b. Ömer (r.a.)'dan. Rasûlüllah (s.a.v.):

"Müslüman bir kimsenin vasiyet edecek bir şeyi olup da, bu vasiyeti yanında yazılı olmadan iki gece geçirmesi doğru olmaz." buyurmuştur.

Hz. Âişe (r.a.) anlatır:

"Bir kimse Hz. Peygamber (s.a.v.)'e:

"Annem birden ölüverdi, öyle zannediyorum ki, konuşsa idi sadaka verirdi; eğer onun adına sadaka versem kendisine sevap olabilir mi?" dedi. O da:

"Olur" buyurdu."

İbini Ömer (r.a.)'dan. Şöyle demiştir:

"Ömer, Hayber'de bir arazi elde etti. Arkasından bu arazi hakkında görüşünü almak için Hz. Peygamber (s.a.v.)'e geldi ve:

"Ey Allah'ın Rasûlü, Hayber'de öyle bir mülk elde ettim ki, şu ana kadar böyle güzel bir mülk benim elime asla geçmedi. Bu mülk hakkında bana ne buyurursun?" dedi. Rasûlüllah (s.a.v.) de:

"Dilersen aslını vakıf yap, onu sadaka vermiş olursun" buyurdu. Ömer de oranın, aslı satılmaz, satın alınmaz miras olmaz, bağış yapılmaz diye vakıf yaptı. Ömer burayı fakirlere, akrabalara, kölelere, Allah yolunda bulunanlara, yolda kalmışlara, darda kalmışlara, sadaka olarak harcardı. Bu malın işini üstlenen kimsenin mal sahibi olmaya kalkışmamak şartıyla yemesi veya arkadaşına yedirmesinde bir sakınca yoktu."

Talha b. Musarrif:

"Abdullah b. Ebû Evfâ (r.a.)'a:

"Hz. Peygamber (s.a.v.) bir vasiyette bulunmuş muydu?" dedim, o da:

"Hayır" dedi, ben:

"Öyleyse nasıl olur? Vasiyet etmek insanlara emrolunmuştur." dedim. O da:

"Allah'ın Kitabına sarılmayı vasiyet buyurdu." dedi." demiştir.

Abdullah b. Ömer (r.a.)'dan. Hz. Peygamber (s.a.v.):

"Kim yemin edecekse Allah'ın adıyla yemin etsin ya da sükût etsin." buyurmuştur.

Ebû Hureyre (r.a.): "Ebû Kâsım (s.a.v.)'i:

"Kim, söylediklerinden uzak olduğu halde kölesine zina ithamında bulunursa kıyamet günü değnek cezasına çarptırılır, ancak sözü doğru ise değneklenmez." diye buyururken işittim." demiştir.

Enes (r.a.) anlatır:

"Yahudi birisi, üzerideki gümüşler için (Ensardan) bir kız çocuğunu öldürmüştü. Onu taşla öldürmüş. Kız çocuğu ölmek üzereyken Hz. Peygamber (s.a.v.)'e getirildi. O da:

"Seni falan mı öldürdü?" buyurdu. Kız, başıyla hayır işareti verdi. Sonra ikinciyi söyledi, yine başıyla hayır işareti verdi. Sonra üçüncüyü sordu, kız başıyla işaret ederek evet, dedi. Bunun üzerine Rasûlüllah (s.a.v.), o yahudiyi kısasla iki taş arasında öldürttü."