İbadet ve sabır ayı

Orucu kıymetli yapan ve mükafatını sağlayan yegane unsur sabırdır.

Sabretmeyi başaran, orucundan daha çok lezzet alır ve ibadetinin sebeb-i hikmetini tefekkür eder. Peygamber efendimiz, sabrın ancak çaba ve gayretle kazanılacağını bildirmiştir. Bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmaktadır, “Kim dilenmekten çekinir, iffetli davranırsa Allah onu iffetli kılar. Kim tok gözlü olmak isterse, Allah onu başkalarına muhtaç olmaktan kurtarır. Kim de sabretmeye gayret ederse Allah ona sabır verir. Hiçbir kimseye sabırdan daha hayırlı ve büyük bir lütuf verilmemiştir."

Sabır, birçok insanın zannetiği gibi sadece beklemek değildir. Aksine sabır; direnmek, mukavemet etmek ve tahammül göstermektir. Ancak sabrın, beklemekten farkının olması için, sadece Allah için ve Allah uğrunda gösterilmesi gerekir. Yani çaresizlikten veya elden bir şey gelmediğinden beklemenin adı sabır değildir. Dolayısıyla Ramazan ayında oruç tutan bir müslümanın, bu orucu sadece Rabbi emrettiği için tuttuğunun ve Rabbi emrettiği için açlığa sabrettiğinin bilincine varması gerekir.

İbrahim Gadban, Ramazan Azığı isimli kitabında, Ramazan ayında nelere sabretmemiz gerektiğini 8 madde ile sıralar:

1. Uzun yaz günlerindeki açlık ve susuzluğa

2. İnsanı tahrik eden şehevi duyguların azgınlığına

3. Sahur ve iftarlarda bizi insanlıktan çıkaracak kadar aşırı yemek isteğine

4. Geceleri daha iyi değerlendirmeye engel olan aşırı uykuya,

5. İnsanlardan görebileceğimiz dengesiz söz ve davranışlara,

6. İftara yakın yoğunlaşan aşırı trafiğe

7. Kötü hasletleri terk etme noktasındaki zorluklara

8. İş yerlerinde ve çarşılarda mazeretsiz olarak alenen oruç yiyenlere.

Gadban'a göre bu 8 madde, oruçlu iken sabredilmesi gereken şeylerin başında gelmektedir. Sabredilecek şeyler çok olunca, mükafatı ve bereketi de beraberinde taşır. Çünkü insan bu ay gayret edip çabalarsa, diğer aylarda yakalayamadığı bir takva ölçüsünü yakayabilir. Bakara Suresi'nin 183. ayeti şöyle buyurur, “Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, takvâ sahibi olmanız için size de farz kılındı." Bu ayet, orucun insanı takvâlı kıldığının en büyük delilidir.