Peygamberimiz Medine'ye yerleştiklerinde Medinelilerin senede iki bayramları vardı. Hz. Muhammed, onlara, «Allah size iki bayram günlerine bedel daha hayırlı olan iki bayram ihsan etmiştir.» dedi. İşte ihsan edilen bu iki bayram, Ramazan Bayramı ile, Kurban Bayramıydı. Hicretin 2. Yılında Ramazan orucunun farz kılınmasının ardından bu ayı oruçla geçiren müminler sonraki ayın (şevval) ilk üç gününü bayram olarak kutlamaya başlamışlardır. Bu sebeple bayrama Ramazan veya bayramdan önce fitre (fıtır sadakası) verildiği için fıtır bayramı denilmiştir. Türkiye'de ikram edilen şeker, tatlı sebebiyle Ramazan bayramına, şeker bayramı da denilmektedir. Ancak Hz. Peygamber'in uygun olmayan bazı isimleri değiştirmesi ve özellikle dini terim ve kavramların muhafazası konusunda hassasiyet göstermesi, bu şekilde bir adlandırmanın doğru olmayacağını göstermektedir.
Dini ve sosyal olmak üzere iki yönlü olan bayramı kutlamaları Asr-ı Saadet'te musalla adı verilen geniş bir alanda yapılırdı. Kadınların ve genç kızların da katıldıkları bayram namazı ile bayram başlardı. Hz. Peygamber'in, bayramların kalabalıkla ve büyük bir coşku içinde kutlanmasını arzu ettiği hatta bu arada silahlarla yapılan folklorik gösterilere dahi izin verdiği ve Mescid-i Nebevi'nin toprak zemini üzerinde bir grup Habeş'in oynadığı mızrak-kalkan oyunlarını eşi Hz. Aişe ile birlikte seyredip Hz. Ömer'in müdahalesini de doğru bulmadığı bilinmektedir. Ayrıca kendisi seyretmemekle birlikte Hz. Aişe'nin yanında cariyelerin def çalıp oynamalarına da izin vermiştir.
Hz. Peygamber'in ramazan bayramlarında musallaya çıkmadan önce hurma yeme adeti bir sünnet telakki edilmiş ve bu telakki bayramda tatlı ikramı geleneğini doğurmuştur. Daha tabiin döneminde İbn Sirin gibi un, tereyağı ve bal veya hurma ezmesinden yapılan bazı tatlıları ikram etmeyi adet haline getirenler vardı. Bağdat'ta 380 (990-91) yılında yapılan bir bayram kutlamasında uzunluğu yaklaşık 150 metreye varan sofralarda tatlı ikram edildiği rivayet edilmektedir.
Yine bayramlara önceden hazırlanılması, bayram günlerinde temiz ve güzel elbiselerin giyilmesi, gusledilmesi, dişlerin fırçalanması, güzel kokular sürülmesi, güler yüzlü olunması, namazdan önce ramazan bayramında hurma vb. tatlı bir şey yenilmesi, namaza mümkünse yürüyerek gidilmesi ve dönüşte başka bir yolun kullanılması, çokça sadaka dağıtılması, fitrenin namazdan önce verilmesi, namaza giderken tekbir getirilmesi sünnettir.
