Son dakika... İran’da 28 Aralık’ta Meşhed’de başlayan hükümet karşıtı protestolarda ölü sayısı 20’ye yükseldi. İran'daki olay hakkında ABD, İsrail, İngiltere ve Kanada tarafından çarpıcı açıklamalar geldi. İsrail'den İran'daki rejimin değişeceği yönde açıklamalarda bulundu. Türkiye Dışişleri Bakanlığından da huzur ve istikrarın önemine vurgu yapılan açıklama yapıldı.
Tahran Vali yardımcısı Ali Aşgar Naserbakht, protestolarda Cumartesi günü 200 kişinin, Pazar günü 150 kişinin, Pazartesi günü ise 100 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, dün parlamentoda yaptığı konuşmada günlerdir ülkede protesto gösterilerine neden olan işsizlik, enflasyon sorunlarının çözümüne yönelik çabaları yoğunlaştırma sözü verdi. Öte yandan, İran’ın Zencan ve Tahran kentlerinde halk, hükümet karşıtı protesto gösterilerini kamu mallarına ve polislere zarar verildiği gerekçesiyle kınadı.
Türkiye, dost ve kardeş İran’ın toplumsal huzur ve istikrarının korunmasına büyük önem atfetmektedir. Bu bağlamda, Cumhurbaşkanı Ruhani’nin halkın barışçıl gösteri yapmaya hakkı olduğu, ancak kanunların çiğnenmemesi ve kamu malına zarar verilmemesi gerektiği yolundaki açıklaması dikkate alınarak şiddetten kaçınılması ve provokasyonlara kapılınmaması lazım geldiğine inanıyoruz.
Biran önce ülkede sükunetin sağlanmasını ve sağduyunun hakim kılınarak olayların tırmanmasının önüne geçilmesini, gelişmeleri kışkırtıcı söylem ve dış müdahalelerden kaçınılmasını temenni ediyoruz.
İran, tartışmalı referandumun ardından kapattığı Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’yle (IKBY) olan iki sınır kapısını açtığını duyurdu.İran, tartışmalı referandumun ardından Bağdat yönetiminin isteği üzerine kapattığı Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’yle olan iki sınır kapısını yeniden açtığını duyurdu. İran’ın Erbil Konsolosluğundan yapılan açıklamada Erbil ve Süleymaniye’ye açılan Tamarçin ve Perviz Han kapılarının tekrar açıldığı belirtildi.Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), uluslararası toplumun iptal çağrılarına rağmen 25 Eylül’de gayrimeşru bağımsızlık referandumu düzenlemişti. Erbil yönetimi referandumun ardından ardından büyük bir siyasi kriz içine girdi.
İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, İran’daki gösterileri yakından izlediklerini belirterek, protestocuların gündeme getirdiği önemli sorunlarla ilgili anlamlı ve meşru bir tartışma olması gerektiğine inandıklarını bildirdi. Johnson, yazılı açıklamasında, İran’da devam eden protestolarla ilgili değerlendirmelerde bulundu. İran’daki olayları yakından izlediklerini vurgulayan Johnson, "Protestocuların gündeme getirdiği önemli sorunlarla ilgili anlamlı ve meşru bir tartışma olması gerektiğine inanıyoruz ve İranlı yetkililerin buna izin vermesini bekliyoruz.” ifadesini kullandı.
Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’nin 70. yıl dönümüne girildiğine işaret eden Johnson, “İnsanlar kendilerini özgürce ifade edebilmeli ve kanunlar çerçevesinde barışçıl gösteri yapabilmeli.” değerlendirmesinde bulundu.
İran'daki olaylarda yaşanan can kayıplarından üzüntü duyduğunu kaydeden Johnson, ilgili tarafları şiddetten kaçınmaya ve uluslararası insan haklarına riayet etmeye çağırdıklarını kaydetti. İran'ın Meşhed kentinde perşembe günü hiç bir siyasi partinin çağrısı olmadan toplanan grup, ülkedeki ekonomik şartları protesto etmek amacıyla gösteriler düzenlemeye başlamıştı. Gösteriler, rejim muhalifi protestolara dönüşerek birçok kente yayılmıştı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'da yaşanan protestoları överek, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin "ülkedeki protestoların arkasında İsrail'in olduğu" yönündeki açıklamalarını reddetti. İsrail Başbakanlığından basına dağıtılan ve Netanyahu’nun İran halkına hitaben konuşmasında, "Bugün İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin, İsrail'in, İran’daki gösterilerin arkasında olduğu yönündeki açıklamalarını duydum. Bu sadece bir yalan değil aynı zamanda gülünç de." ifadesini kullandı.
Avrupalı devletlerin İran'da yaşanan olaylar karşısında sessiz kaldığını öne süren Netanyahu, ülkesinin sessiz kalmayacağını vurgulayarak, "İran rejimi düştüğünde İranlılar ile İsrailliler samimi dostlar olacaklardır. İran halkının özgürlük yolundaki bu mücadelesinde başarılı olmasını temenni ediyorum." dedi. İranlı protestocuları "kahramanlar" olarak niteleyen Netanyahu, İran yönetimini İsrail'e karşı "kin ve nefret" yaymak için milyarlarca dolar harcayan "vahşi bir rejim" olmakla suçladı.
İran'ın Meşhed kentinde perşembe günü hiçbir siyasi partinin çağrısı olmadan toplanan grup, ülkedeki ekonomik şartları protesto etmek amacıyla gösteri düzenlemeye başlamıştı. Gösteriler, rejim muhalifi protestolara dönüşerek çok sayıda kente yayılmıştı.
