|

Uzay boşluğuna yayılmış altın gümüş tespit edildi

İki nötron yıldızının çarpışmasıyla ortaya çıkan katalizmik patlamanın ardından uzay boşluğuna yayılan kalıntılarda altın, gümüş gibi değerli metallere ait kimyasal izler tespit edildi.

Yeni Şafak
09:36 - 17/10/2017 Salı
Güncelleme: 10:14 - 17/10/2017 Salı
AA
Telekop ve ölçüm aygıtları, patlama sonrası uzay boşluğuna yayılan kalıntılarda altın, gümüş ve platin gibi değmetallere ait ayırt edici kimyasal izler tespit etti.
Telekop ve ölçüm aygıtları, patlama sonrası uzay boşluğuna yayılan kalıntılarda altın, gümüş ve platin gibi değmetallere ait ayırt edici kimyasal izler tespit etti.

Bilim adamları, iki nötron yıldızının çarpışmasıyla oluşan katalizmik patlamada uzaya altın ve gümüş gibi değerli metallerin yayıldığını tespit etti.

ABD'deki Lazer İnterferometre
Kütle Çekimsel Dalga Gözlemevinden (LIGO)
yapılan açıklamada, gözlemevinin Washington ve Louisiana eyaletlerindeki ikiz dedektörlerinin,
17 Ağustos'ta dünyadan 130 milyon ışık yılı öteden
güçlü bir kütleçekimsel dalga sinyali aldığı, sinyalle aynı anda
Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesinin (NASA) Fermi Uzay Teleskobunun da
gökyüzünde bir gama ışıması kaydettiği bildirildi.
Açıklamaya göre, bilim adamları, her iki etkinin
birbirinin etrafında hızla dönen iki nötron yıldızının
çarpışmasıyla meydana gelen aynı kozmik olaydan kaynaklandığını belirledi. LIGO'nun bilgilendirmesiyle
dünya üzerinde veya yörüngede bulunan 70'e yakın uydu ve teleskop çarpışma sonrası
oluşan ışıma ve yayılma etkileri gözlemlemek üzere enstürmanlarını
"kilonova"
olarak adlandırılan patlamaya çevirdi. Telekop ve ölçüm aygıtları, patlama sonrası
uzay boşluğuna yayılan kalıntılarda altın, gümüş ve platin
gibi değmetallere ait ayırt edici kimyasal izler tespit etti.
LIGO daha önce
dev kara deliklerin
çarpışmasından kaynaklanan kütle çekim dalgalarını kayda almayı başarmış, ancak bunlara
ışıma
gibi herhangi bir doğrudan gözlem eşlik etmemişti. Kütle çekim dalgaları ilk kez dalgalanma etkisine yol açan olayın gözlemlenebilir etkileriyle kayda alınmış oldu.
Altının sırrı
Bilim adamları
nötron yıldızlarının çarpışmasının
kayda alınmasının evrenin maddi yapısının anlaşılması açısından büyük önem taşıdığının altını çiziyor. Simyacıları yüzyıllardır meşgul eden,
altın gibi değerli metallerin
nasıl oluştuğunun sırrı da bu gözlemle açıklığa kavuşmuş oluyor.
Yanlızca
20 kilometre çapında
olmakla birlikte güneşten
1,1 ila 1,6 kat ağır olan nötron yıldızlarındaki b
ir çay kaşığı kadar madde içeriği dünyada
Everest Dağı kadar bir kütle ağırlığına
sahip. Evrende demirden ağır,
altın, gümüş, platin ve uranyum
gibi değerli metallerin kaynağının, nötron yıldızlarının patlaması sonucu
uzaya yayılan
kalıntılar olduğu sanılıyor. Çarpışma sonrası tespit edilen izler ise bu varsayımı doğrulamış oldu.
Kütle çekimsel dalgaları, büyük çaplı kütle devinimlerinin
evrenin uzam-zaman dokusunda
yarattığı dalgalanma etkileri olarak tanımlanıyor. Albert Einstein'ın
100 yıl önce genel görelilik
teorisinde ortaya attığı kütle çekim dalgaları,
ilk kez LIGO
tarafından Eylül 2015'te kaydedilmişti.
LIGO
, söz konusu gözlemde dünyadan
1,3 milyar ışık yılı
ötede iki dev kara deliğin birbiriyle çarpışarak birleşmesinden ortaya çıkan
kütle çekimsel dalgalanma
etkisini kayıt altına almayı başarmıştı.
Ardından 2015 Aralık ve 2017 Ocak'ta yine çarpışan
kara deliklerden
kaynaklanan kütle çekim dalgaları iki kez daha kayda geçirilmişti.
#Altın
#Değerli maden
#Uzay
#Yıldız çarpışması
6 yıl önce