Üç teo-politik: Körfez Selefiliği, Fars Şiiliği, Anadolu Sünniliği

İslam dünyası, üç dini anlayış ve üç siyaset etrafında toplanıyor. Bu üç eksen din ve siyaset ilişkileriyle beraber hareket ediyor. Din ve siyaset oldukça iç içe geçmiş durumda. Çünkü siyasetin anlamını ve dinamizmini İslam oluşturuyor. Üç teo-politik durum. İslamiyet de tarihi, coğrafi ve sosyolojik müktesebatı çerçevesinde yorumlanıyor. Mezhepler ve akımlar bu şekilde oluşuyor. Uzun bir tarihsel sosyolojinin bugüne akan ana nehirleri gibi. Nehirlerin yatakları değişebiliyor ama nehirler nehir olarak varlıklarını sürdürüyor (Cihad ve İsyan adlı çalışmamın mezhepler sosyolojisi bölümünde bunun üzerinde duruyorum).