Geçenlerde bir spor radyosunda deneyimli bir spikerin: “Son günlerde çok sık sakatlanma haberi duyuyoruz. Sizce futbolcularımız neden bu kadar sakatlanıyor?” sorusuna katılan bir futbol otoritesi “ya bacağına vururlar, ya da ayağı burkulur” nevinden bir cevap verdi.

Daha doyurucu cevaplar beklerdim doğrusu. Sakatlanmaların arka planını yeterince bilmediğimiz izlenimi verdi bana.

Hâlbuki sakatlık futbolun en önemli sorunudur. Futbolcuyu aylarca sürecek bir moralsizliğe, ekibi de yoksunluğa maruz bırakır.

En çok izlenen spor olan futbol, %10''la sakatlanmanın da en fazla olduğu spordur. Onu %6 ile güreş, %3 ile hentbol ve %1''le de kayak izler. Futbolda genellikle ayak bileği ve dizler sakatlandığından oynamayı engelleyen sakatlanmalar yaşanır.

Peki, sakatlıklara neler sebep olur?

Futbolcunun yaşı, beden yapısının futbola uygunsuzluğu, kas ve kemik sistemindeki zayıflıklar, yetersiz antrenman veya aşırı yüklenme, kötü zemin, kötü malzeme, kuralsızlık ''görünen'' sebeplerdir.

Futbol harici sakatlanmalar da görülür.

Anadolu Ajansının bir haberinde, yatakta gerinirken, kumandaya uzanmak isterken, arabanın gaz pedalına basarken, denizde bindiği muzdan düşerek, krem kutusunu veya salata sosu kutusunu ayağına düşürerek sakatlanan ünlü futbolcuları okumuştum.

Ancak çoğu zaman gözden kaçırılan ve bence en önemli sakatlanma sebepleri ''psikososyal'' olanlarıdır.

''Kişilik özellikleri'' bunların başında gelir.

İlhan Mansız gibi gözü kara, hırslı ve sinirli, Rıdvan gibi tez canlı, hızlı ve gole yakın futbolcular risk altındadırlar. Nitekim bu futbolcular sakatlanma sebebiyle futbola veda ettiler.

Aşırı motive futbolcular kadar depresif ve motivasyonları zayıf futbolcular da risk altındadırlar. Çalışma konusunda isteksizdirler. Bu yüzden kondisyonları ve kasları zayıflar ve kolayca sakatlanırlar.

Kontrolcü, aşırı mükemmeliyetçi ve detaycı futbolcularda da sakatlanma sıktır. Bu futbolcular kaygılı, gergin, öfkeli ve strese meyillidirler. Stres kasılma ve gevşemeyi bozduğundan, lif yırtılmaları, eklem zorlanmaları, hatta kemik kırılmaları yaşarlar.

Kişiliğin yanında kendine bakım da önemli bir etkendir. Futbolcu yemesine, içmesine, uyumasına, dinlenmesine, eğlenmesine dikkat etmelidir. Mesela bedenin ve beynin ikmalinin yapıldığı uyku çok önemlidir.

Depresyon, alkol ve madde gibi psikolojik sorunlar, ''gece kulüplerinde sabahlara kadar eğlenme'' gibi sosyal etkenler uykuyu bozar. Uykusuz kalmanın faturası ağır olur.

Alkol ve madde, bedenin ve beynin kondisyonunu düşüren unsurlardır. Kas tonusunu ve uyku kalitesini bozup dikkat ve konsantrasyonu zayıflatırlar. Bu yüzden sakarlıklara ve sakatlıklara zemin hazırlarlar.

Eğitimsizlik bir diğer risk faktörüdür. Futbolcular ısınma ve gevşeme tekniklerini, doğru nefes almayı, sağlıklı yaşamanın ve iyi beslenmenin sırlarını, düşme tekniklerini mutlaka öğrenmelidirler. Risk çok. Korunmak için bir uzmanla iletişime girmekte fayda var. Sakatlanma riskinden uzak bir sezon dileğiyle...