Önce küçük bir tekrar: Bir darbe girişimine bağlı olarak bizdeki çapta (on binler) ve tarzda (Kürt öğretmenlerden muhalif seslere uzanan ve hata payı yüksek), koşullar gerektirse de sonuç olarak (kimi temel hak ve özgürlükleri askıya alan) olağanüstü hal rejimine dayanan tutuklama, gözaltı ve açığa almalar, bir toplumun hayatını yıllar boyu etkiler. Suçun şahsiliği ilkesinin esnetilmesinden bu istikamette takip ve kanıt yöntemlerine, bunları uygulayacak savcı-yargıç grubundan mümkün kılacak yasa...

20 bin tutuklu, idari takdirle memuriyetten men edilmiş 60 bin memur, açığa alınmış 100 bin kamu görevlisi, tasfiye edilen yüzlerce şirket ve el konan servet… Bu rakamlar bir ülkede, askeri darbe, gizli örgüt bir nedene bağlı olarak, gerçek suçlu sayısına işaret ediyorsa karşınızda demokrasi açısından büyük bir bela vardır. Bu rakamlar, aynı gerekçelerle yaşı-kuruyu, suçluyu-suçsuzu bir araya getirip, çok amaçlı bir tasfiye arayışına işaret ediyorsa, bu kez, demokratik düzeniniz başka ve katmer...

Şubat 2009. Dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan Kültür Bakanlığı'nın “2008 Yılı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü"nü Çetin Altan'a takdim ederken, şunları söylüyordu: “Yakın tarihimizde düşüncenin serüveni meşakkatli bir yolculuk olmuştu. Farklılıkların kabulü kolay olmamış, kemikleşen önyargılar, tahammülsüz anlayışlar düşünceyi ağır şekilde cezalandırmış ve bedelini bütün Türkiye ödemek zorunda kalmıştır. Bu yolcukta direnç gösteren, bedel ödemek pahasına düşünce sevdasından vazgeçmeyen, otoriter anlay...

Bazen hatırlatmakda fayda oluyor. Gülen cemaatiyle ilgili, basında, 2012'de (http://www.yenisafak.com/yazarlar/alibayramoglu/sivri-uc-tasfiye-ve-tedbir-31078) tasfiye gereğinin altını ilk çizenlerden biriyim. Yaşananlara “İslami kesim içi büyük kavga” teşhisini (http://www.gazetevatan.com/rusen-cakir-432670-yazar-yazisi-islami-kesim-icinde-cumhuriyet-tarihinin-en-buyuk-kavgasi-yasaniyor/) ilk koyanlardanım. Bunlar karşılıksız kalmadı. Cemaat tehlikesine ilişkin söylediklerim, 2010-2011 Avcı, Şe...

Kürt meselesi uzunca bir süredir Kuzey Suriye etrafında dönüyor. Suriye'ye yapılan sınır ötesi operasyonun bu durumun yeni bir safhası olduğu aşikar. Karşımızda, siyasetin tümüyle devre dışı olduğu ve çift taraflı devre dışı tutulduğu bir çatışma denklemi bulunuyor. Yeni safha bu denklemin son halidir. Türkiye, bu safhada, çıkarlarını diğer devletlerin çıkarlarıyla uyumlu kılan bir dış politika esnekliği göstermiş, oluşan uygun koşulları kullanarak Suriye'deki PKK dokunulmazlığına ve projesine...

Hayatımızı ideolojiler, keskin tavırlar, keskin aidiyetler yönlendirince, korku, talep, siyaset bunlar etrafında ortaya çıkınca, can almak ne denli “kolay”sa, sorun çözmek, o denli “zor” olur… Algıda, kanıda görecelilik mutlaktır. Dün kimilerinin yanlış sanarak uğruna can vermeye ya da can almaya hazır olduğu kimi durumlar, bugün çocuklarının sarıldığı, sorun çözen, ülkeye yol açan değerler haline gelebiliyor… Bu, Varlık Vergisi, azınlık ve din politikaları, başörtüsü gibi birçok konuda hep böyl...

Aşırı siyasallaşma, kutuplaşma ve kavga, her zaman, her yerde, her tartışmayı ana ekseninden saptırır ve araçsal hale getirir. Siyasi, toplumsal, kültürel, dış ilişkin her meselenin siyasi bir iktidara, siyasi bir partiye, siyasi bir tutuma getireceği zarar ya da fayda çerçevesinde ele alınması, her yeni girdi ya da durumun tek faktöre işaret edilerek açıklanması hali bunun tipik örneklerindendir… Türkiye uzunca bir süredir bu iklimin en kesif katmanında bulunuyor. 15 Temmuz darbesi bile bu duru...

2015 Temmuz'dan bu yana, Kürt meselesinde her anlamda, her sahada bir savaş ve çatışma yaşıyoruz. Bunun insani ve fiziki bilançosu ortada: 10 bine yakın ölüm, onlarca savaş kalıntısı şehir, sertleşen siyasi iklim, güvenlik karşısında zemin kaybeden demokrasi... Bugün, terör saldırılarından suikast girişimine, Suriye'deki harekata kadar Kürt sorununa değen her gelişme devam eden bu savaşın bir parçası... Çatışma evresi, malum, Temmuz 2015'te, örgütün, Suriye modelini, bu modelin sokak savaşları, ...

Kılıçdaroğlu'na Artvin'de PKK'nın suikast girişiminde bulunması, Türk demokrasisine, Türkiye'nin istikrarına yapılan yeni bir saldırıdır. CHP Başkanı'na, ülkeye, hepimize büyük geçmiş olsun. PKK'nın bu çapta ve nitelikte bir saldırıya kalkışması bir iç savaş meydan okumasından başka bir şey değildir. Cerablus'a yapılan askeri bir operasyonun fazlası. Günlerdir gözlemci ve uzmanlar Türkiye'nin bu operasyonla ilk hamlede iki amacı taşıdığını söylüyorlar. İlki, IŞİD'in, Türkiye'ye tehdit oluşturd...

Aslı Erdoğan Türkiye'nin “aklı, kalemi, vicdanı, ışıltısı” diyebileceğimiz insanlarından biridir. Yaşar Kemal, Orhan Pamuk, Elif Şafak, Aslı Erdoğan gibi isimler, siz onların romanlarını, duruşlarını, düşüncelerini beğenseniz de beğenmeseniz de, bu ülkenin ve kültürün taşıyıcı değerleri arasında yer alırlar. Yazdıkları her satır, ürettikleri her eser bu toprakların kimliği ve sesinin kalıcı yankılanmasıdır. Bu insanların meydan okuyucu siyasi düşüncelerinin olması doğaldır. Ancak bunlar sadece ...

Türk Silahlı Kuvvetleri etrafında yaşanan gelişmeler ve dile getirilen çok yönlü kaygılar gündemin önemli konularından birisini oluşturuyor. Zira sadece bir tasfiye değil, bir yeniden yapılanma sürecinin tam ortasında ordu.Hızlı yapılan ve yeteri kadar tartışılmayan değişiklikler her zaman sorun yaratır. Bu konuda askerlerin düşüncelerini parça parça dinliyoruz. Bunlar arasında, dün “darbeci” olarak yargılanmış, bugün ise yüksek sesle asker-sivil otorite ilişkilerinin demokratik bir zemine otu...

Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı sorunlar hiç olmadığı kadar boğucu. IŞİD terörü bunların başında geliyor. Neden, ne amaçla vuruyor, öldürüyor, canlı bomba haline geliyor, etraflarını imha ediyorlar? Buna nasıl anlam veriyor, bunun nasıl amaç kılıyorlar? İnsani bir akılla anlamak mümkün değil. En vahşi saldırılarından birisi yaptılar. Gaziantep'te bir düğün salonunu, bir kına gecesini vurdular. Mahalleli, çoluk, çocuk yöresel bir toplantıda, eğlencede yok edildiler. Ölen 53 kişi. Bunların 30...

Hayatta hiçbir şey ak ve karadan oluşmuyor. Nitekim Gülencileri “ibadet-ticaret-ihanet” şeklinde üç ayrı bloka ayıran cumhurbaşkanı da söylüyor, başbakan da, cemaatin tüm katmanları aynı renkte değil. Bu cemaatle temas etmiş, yolu kesişmiş her kişi “suç” ve “kabahat” açısından aynı konumda değil, herkes FETÖ'cü ve onun işbirlikçisi değil. Bu, dün Ergenekon ve Balyoz davası için de geçerliydi. Zamanla bu davaların Gülen örgütü tarafından kullanıldığı, kirletildiği, araya tasfiye niyetiyle (örneğ...

Türk Silahlı Kuvvetleri arka arkaya yeni reformlara konu oluyor. Son olarak, genelkurmay başkanlarının kuvvet komutanları arasından değil, orgeneral ve oramiraller içinden cumhurbaşkanı tarafından atanması hükmü getirildi. Genelkurmay Başkanlığı'nın ordunun eğitim ve lojistik hizmetlerle ilgili yetkileri de Milli Savunma Bakanlığı'na devredildi. Değişikliklerde hedef aynı: Askeri gücün tek elde toplanmasını engellemek ve askeri gücün denetimi siyasi iradeyi terfi ve tayinlerde belirleyici, asker...

Darbe girişiminin ardından Silahlı Kuvvetler'de “askeri gücün dağıtılması ve denetlenmesi” ilkesi üzerine kurulu reform, tartışmalara yol açıyor. Asker, reformla emir-komuta birliğinin bozulduğu ve bunun askeri işlevi olumsuz etkileyeceği kanaatinde. CHP, orduya partizan siyasetin girebileceği endişesinde. Düzenleme imkanları henüz bitmiş değil. KHK'lerin mecliste görüşülmesi sırasında kimi düzeltmelerin yapılması mümkün. Nitekim hükümet, bu aşamada CHP'nin eleştirileri, Genelkurmay'ın önerile...

AKParti'nin kuruluş yıldönümünde cumhurbaşkanı Erdoğan'ın mesajındaki şu sözlere kulak vermek lazım: “15 Temmuz'a kadar AK Parti'ye oy verenlerden aldığınız güçle, tüm Türkiye'ye hizmet etmek mücadelesindeydiniz. Artık tüm Türk milletine hizmet etme mecburiyetimiz var (...) artık 15 Temmuz öncesi gibi davranamayız. En başta ben davranamam. İktidar partisi olarak AK Parti böyle davranamaz. Muhalefet partilerinin de aynı anlayışta olduğuna inanıyorum. Medyanın, meslek örgütlerinin, tüm grupların ...

Olağanüstü bir durum yaşadık ve olağanüstü tedbirler sayfası açıldı. Olağanüstü durumlar ve olağanüstü tedbirler hemen her zaman hem bir gerekliliğe hem endişelere işaret ederler. Gereklilik, bizdeki örnekte, topluma, devlete, rejime dair bir tür olmak ya da olmamak meselesi, bir beka sorunudur. Ordu, adliye, eğitim başta olmak üzere tüm bir devlet yapısından hasta doku temizlenmeli, onlardan boşalan yere ise sağlıklı doku yerleştirilmelidir. Endişe ise çok yönlüdür, pek çok soruyu beraberinde ...

Bugün toplumsal iklim nasıl seyrediyor? Bu soruya sıcak siyasi gelişmelerden kısmen bağımsız yanıt vermek mümkün. Nitekim 70'ler ve 80'ler, Türkiye'de, “ideolojik iklim”den “birey atmosferi”ne geçiş itibariyle bir bütün oluştururlar. 1990'lar ve 2000'leri ise “kimlik hareketleri” ve “kimlik politikaları” açısından bir süreklilik içinde ele alabiliriz. 1990'ların ortasından itibaren Türkiye'nin siyasal hayatında 80'lerin “birey” meselesinin yanına toplumun derinlerinden gelen “grup” meselesi ekl...

İçişleri Bakanı Efkan Ala, TV NET'te çarpıcı rakamlar veriyordu: “Şu an itibarıyla görevden uzaklaştırılan personel sayısı 76 bin 100 civarında. Gözaltına alınan, şu anda gözaltı işlemleri devam eden 5 bin 171, tutuklu sayısı ise 16 bin 899. Adli kontrol şartıyla serbest bırakılanlar 7 bin 173, serbest bırakılanlar ise 3 bin 601 kişi… Tutuklananlardan 3 bin 83'ü polis, 7 bin 248'i asker, 2 bin 288'i hakim-savcı, 119'u mülki idare amiri, 4 bin 161'i de sivil.” Bu rakamların büyüklüğü, kitleselli...

HDP, TBMM'de AK Parti, CHP ve MHP'yle birlikte temsil edilen dört siyasi partiden birisi. Demokrasilerde temsil karşılıksız değildir. HDP, 59 milletvekiliyle Meclis'in üçüncü büyük partisi. Aldığı oy 6 milyona yakın. 11 ilde, Türkiye vilayetlerinin yüzde 13'ünde, aldığı oy yüzde 50'nin üzerinde. 3'ü büyükşehir olmak üzere 11 il, 68 ilçe ve 23 beldeyi bu parti yönetiyor. Böyle bir siyasi partiyi yok sayabilir misiniz? Darbe felaketinin arkasından adeta bir mucize oldu. Toplumsal bir kenetlenme ...

Tarih, özellikle yakın tarih tanıktır. Yaşanan demokratik çıkışlar, özgürlükler sahasının genişlediği evreler, bu toplumun en güçlü, en özgüvenli, en bütünleşmiş zamanları oldular. Siyasi iktidarların toplumsal farklılıkları kuşattığı, farklılıklar arasında özgürlükler üzerinden köprüler kurduğu, sihirli özgürlük değneğinin her kesime değdiği dönemler, istikrarın, değişimin, büyümenin de şaha kalktığı anları oluşturdular. Pazar günü Yenikapı'daki mitingin böyle bir boyutu da vardı. Atlatılan d...

Hemfikiriz. Pazar günü yapılan “Demokrasi ve Şehitler Mitingi”, Türk demokrasisi için özel ve önemli bir gündü. Toplumun tüm katmanlarının, tüm siyasi partilerin, tüm basın kuruluşlarının darbenin karşına dikilmesinin, birlikte önledikleri darbe girişimini Erdoğan'ın ifadesiyle “taçlandırma”sının pek çok anlam taşıdığına şüphe yok. Bir kere, tarihi boyunca 3 başarısız, 4'ü başarılı 7 askeri darbe girişimine tanık olmuş, siyasi hayatının üçte birini sıkıyönetimler altında geçirmiş, toplumu edilgi...

31 Temmuz günü TSK bünyesinde yapılan değişiklikler yeni bir sayfa açtı. Bu sayfa yeni bir ordu ve asker anlayışına işaret etmektedir. Hedef ise hiç şüphe yok ki, etkin bir ordu kadar gerek yapı, gerek zihniyet açısından asker-sivil ilişkilerinin demokratikleştirilmesi, ordunun siyasi iktidara tam bağlılığının sağlanması, (cumhuriyet ideolojisi dahil olmak üzere) siyasi her tür eğilim ve müdahalecilikten uzaklaştırılmasıdır. Ordunun siyasi bir parti gibi ya da, devletin asli siyasi sahibi gibi ...

15 Temmuz, bir “darbe kabusu"ndan öte bir durum. Bir yandan Gülencilerin devleti ve sistemi nasıl işgal ettiğini ortaya çıkardı. Bu işgalin ve geldiği aşamanın ağır devlet krizine yol açmasına neden oldu. Öte yandan devlete yönelik restorasyon gereği yanında zaman zaman ölçüyü kaçıran büyük bir tasfiyeyi, olağanüstü tedbirleri ve güvensizlik ruh halini doğurdu. Ve tüm bunlar, besledikleri soru ve sorunlarla yeni bir evreyi başlattı. Silahlı Kuvvetler'in sorumluluk mekanizmasında yapılan değişikl...