Pakistan''da yapılan darbe, Türkiye''de 28 Şubat''la başlayan sürecin daha bir yakından ele alınarak, enine ve boyuna tartışılmasının, ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Demokrasinin güçlü olmadığı ülkelerde iktidar mücadelesi kolaylıkla silahlı çatışmaya dönüşebiliyor.

Gazetemizin MÜSİAD Fuarı''ndaki standında Erdem Bayazıt, Niyazi Özdemir, Melikşah Utku ve Mustafa Miyasoğlu ile Pakistan''da ordunun yönetime el koymasını tartıştık.

Birkaç yıl Pakistan''da öğretim görevlisi olarak bulunan Miyasoğlu, "Keşmir, nükleer silahlar ve Amerika''ya dönük politikaları yüzünden Navaz Şerif''in darbeye davetiye çıkardığını" söyledi.

Müslüman ülkeler arasında kuruluşundan bu yana demokrasiyle yönetilen iki ülke var: Türkiye ve Pakistan. Ancak her iki ülkenin de demokrasisi özürlü.

Son elli yılda Türkiye ve Pakistan''dan başka, başbakanlarını idam eden başka demokrasiyle yönetilen ülke yok. Oysa demokrasilerde hükümetler, özgür seçimlerle gelir ve gider. Başbakanların seçimlerle değişmediği ülkelerde, demokratik bir yönetimin varlığından söz edilemez.

Seçim dönemlerinin bir takvime bağlandığı ve iktidar partileriyle birlikte muhalefet partilerinin olduğu yönetimlerde, hiçbir siyasi suçlama, başbakanların idamını haklı gösteremez.

Ünlü siyaset uzmanı Samuel Huntington, darbecileri yargılamasını başaramayan ülkelerin kusurlu demokrasilerden kurtulamayacaklarını vurgular. Örnek olarak da Yunanistan ve Türkiye''yi gösterir.

Darbecileri yargılayan Yunanistan, demokrasisini Avrupa standartlarına yükseltmiştir. Sivil yönetime müdahale ederek, demokratik süreci kesintiye uğratanları yargılamayan Türkiye ise, uluslararası demokrasi sıralamasında çok gerilerde kalmıştır.

Türkiye''den sonra, elli yılda, dört darbe yapılan Pakistan da, demokrasiyi içine sindiremediğini gösterdi. Yanıbaşında yüzlerce dilin konuşulduğu, bir milyara yaklaşan nüfusuyla Hindistan demokratik mekanizmayı işletmekte Pakistan''dan çok daha başarılı.

Aynı şekilde Türkiye''nin yanıbaşındaki Yunanistan, Arnavut, Makedon ve Türk vatandaşlarıyla demokratik mekanizmayı Türkiye''den çok daha başarılı bir biçimde işletebiliyor.

Demokratik seçim mekanizmasının işletilmesi, siyasi partiler tarafından bir hizmet yarışı olarak değil de bir çıkar savaşı olarak algılanırsa, darbelerden kaçmak mümkün değildir. Çünkü çıkarları tehlikeye giren her siyasi parti, ister istemez kendisini darbecilerin yanında bulur.

İktidar yarışını bir çıkar savaşı olmaktan kurtarmak için, Türkiye''de yönetimin sistemiyle birlikte zihniyetin de baştan sona değişmesi gerekiyor.