Sekiz yıllık Demokrat Bill Clinton''dan sonra gelen Cumhuriyetçi George Bush ve kurduğu ''şahin'' ekibin, Sovyet sonrası dünyanın ''karşı konulmaz hegemonik gücü'' olan ABD dış politikasında ne tür değişikliklere imza atacağı bugünlerin en belirgin tartışma konusu. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği, Çin, Kuzey Kore ve Küba gibi ABD ulusal güvenliği ve küresel çıkarları için korku kaynağı olan ülkeler, Çin hariç, güçlerini kaybetti. Pekin ve Moskova şimdi ABD''nin lideri olduğu tek kutuplu dünya sistemine karşı bir denge oluşturmak için yoğun bir çaba sarfediyor. Avrupa Birliği''ni arkasına alan Almanya ve Fransa ise, Ortadoğu ve Orta Asya''da Rusya''nın desteğiyle ABD gücüne meydan okumanın formüllerini aramakla kalmıyor, yeni dünya sistemine muhalefetin ideolojisini şekillendirmeye çalışıyor.
Bush''un yardımcısı Dick Cheney, Dışişleri Bakanı Colin Powell, Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleeza Rice ve Genelkurmay Başkanı Donald Rumsfeld gibi stratejik görevlere atanan sembol isimler, yeni yönetimin Ortadoğu''dan Orta Asya''ya, Kuzey Afrika''dan Güneydoğu Asya''ya kadar bir çok alanda hiç de sakin bir politika izlemeyeceğinin en belirgin işareti.
İslam''la savaş sürecek mi?
Son on yıldır dünya sistemi için bir numaralı tehdit ilan edilen İslam''a karşı yeni yönetimin ne tür tavır alacağı konusu ise, İslam dünyasında hararetle merak ediliyor. Gerek NATO gerekse diğer uluslararası kurumlar harekete geçirilerek, Fas''tan Endonezya''ya kadar siyasal İslam''a karşı yürütülen savaş, Müslüman ülkelerin toplumsal yapılarının ve siyasi kurumlarının bu savaşa göre yeniden dizayn edilmeye kalkışılması, "İslamcı terör" buluşuyla Müslüman organizasyonlara karşı Haçlı savaşı ilan edilmesi, Müslüman ülkelerin iç tehdit değerlendirmelerinin İsrail''in küresel güvenliği ekseninde belirlenmesi, Ortadoğu ve Orta Asya''da enerji kaynakları ve stratejik çıkarlar uğruna yapılan korkunç mücadeleyi kamufle etmek için "Taliban", "Usame Bin Ladin", "İslamcı terör" tehditleri üretilerek Müslümanlar''a karşı yürütülen kirli savaş Bush yönetiminde de devam edecek mi?
ABD''nin, Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi, Sovyet sonrası da Müslüman dünya ile çatışma yerine işbirliğine girme seçeneği vardı. Washington''a bu düşünceyi önerenlerin sesi Clinton döneminde ABD dış politikasını bir anlamda teslim alan Yahudi lobisi tarafından kesildi ve İslam''la küresel savaş bu çevrelerin planlamasıyla harekete geçirildi.
Uluslararası ilişkilere hakim olan kavramların ve uluslararası hukukun yeniden tanımlandığı, ulusal sınırların kaldırıldığı, egemenlik ve devletlerin eşitliği ilkesinin çöpe atıldığı, insani suçların "iç mesele" olmaktan çıkıp askeri müdahale gerekçesi sayıldığı bu dönemde, yeni kriterlerin hiç biri adalet, özgürlük veya demokratikleşme için mücadele eden Müslümanlar için uygulanmadı.
Esposito: Yeni Amerikan düşmanlığı kapıda
Prof. John L. Esposito, İslam dünyasını kaosa sürükleyen bu yaklaşımı terketmesi için yeni yönetime uyarılarda bulunan bir yazı yayınladı. İslam dininin bütün İslam coğrafyasında en güçlü siyasi ve ideolojik motivasyon olmaya devam ettiğine işaret eden Esposito, Fas''tan Endonezya''ya kadar İslami siyasi taleplerin tabandan gelen bir hareket olduğunun altını çizerek, Washington''dan yeni bir Amerikan karşıtlığının habercisi olan bu yaklaşımı terk edip, İslam dünyasındaki demokratikleşmeye önyargısız yaklaşmasını istedi. Esposito''nun uyarılarından bazıları şöyle:
"Amerika, otoriter yönetimlere, ''İslami fundamentalizmle savaşıyorum'' gerekçesiyle muhalefete baskıyı meşrulaştırma imkanı veren Soğuk Savaş mantığına kaymaktan kendini korumalı. ABD''nin Müslümanlar''la ciddi iletişim sorunları var. Müslümanlar ABD''yi demokratikleşmeye verdiği destekte çifte standart uygulamakla suçluyor. Bugün Ortadoğu, İslam dünyasının çoğu bölgesinde olduğu gibi, diktatörlerin ve ekonomik durgunluğun altında eziliyor. Bu durum sonuçta yeni bir Batı karşıtlığını ortaya çıkarabilir. Üstelik bu cephede yer alan herkes ideolojik ve dini karakterli olmayabilir. Amerika''nın İslam karşıtlığına ihtiyacı yok. ABD''ye yönelik tehdit medeniyetler çatışmasından gelmeyecek, sosyo-ekonomik ve siyasi gerçeklerden gelecek."
