İstanbul-Medine hattındaki uçak kaçırma olayı maalesef kanlı bitti. Kan dökülmeden de sona erdirilebilirdi. Sonuç çok kötü olsa da, İstanbul-Moskova seferini yapan Rus uçağını kaçıran Çeçenler''in öne sürdüğü üç istek dikkatleri yeniden Çeçenistan''a çekmeye yetti: Çeçenistan''daki sivil katliamların, insani trajedinin ve Rus vahşetinin görüntülerini içeren bir video kaseti dünyaya göstermek, savaşı sona erdirecek müzakerelerin başlatılması ve Ruslar''ın Çeçenistan''dan çekilmesi...
Çeçenistan''da insani değerleri yerle bir eden savaş uzunca bir süredir dünya kamuoyunun dikkatlerinden uzaklaştı/rıldı. Son günlerde ortaya çıkarılan ve içinde yüzlerce ceset bulunan toplu mezarlar bile dikkatleri bölgeye toplayamadı.
Mezarlardan çıkarılan kadınlar, çocuklar, gençler... Elleri bağlanarak kurşuna dizilen masum insanlar, yaşlılar, gençler, kadınlar...
Hatta bir yaşındaki bebekler...
Kaçırılarak ailelerinden fidye istenen, verilemeyince de öldürülen çocuklar... Yerle bir edilen Çeçen köy, kasaba ve kentleri...Mülteci kamplarında açlık ve sefaletle iç içe yaşayan yüz binlerce kişi... Ölüm çukurlarındaki Çeçen çocuklar... Kaybolan veya cesetleri bulunan insanlar... En yalın insani değerlere bile itibar etmeyen Rus ordusu... Ve direnen insanların dünyası...Bütün bunlar dünyanın dikkatinden uzaklaştırıldı. Kimler uzaklaştırdı? Rusya, İran ve Türkiye...
Rus-İran kuşatması
Rusya ve İran tarihi müttefik. Hem Ermenistan konusunda, hem Çeçenistan konusunda, hem Hazar''ın statüsü konusunda, hem enerji kaynakları ve boru hatları konusunda tam anlamıyla "müttefik". İran''ın savunmasının, askeri teknolojisinin, hatta nükleer teknolojisinin, dolayısıyla hem siyasi hem de askeri anlamda bölgede hızla yükselmesinin arkasındaki güçlerden biri Rusya. İran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi''nin Moskova ziyareti bölgedeki İran-Rusya dayanışmasının hangi boyutlara ulaştığını gözler önüne serdi. İki ülke arasındaki askeri, siyasi ve ekonomik dayanışma Türkmenistan''ı ve Azerbaycan''ı hem ekonomik hem de siyasi anlamda boğmaya doğru gidiyor. Azerbaycan ve Türkmenistan''ın enerji kaynakları ve bunları dünyaya ulaştıracak boru hatları İran ve Rusya tarafından kuşatılmış durumda. Hatta Kazakistan bile, Çin''e yönelik açılımının dışında Rusya ve İran''ın kuşatması altında.
"Hazar''dan geçemezsiniz"
Hatemi''nin ziyareti sırasında Moskova''dan gelen "Hazar''ın altından boru hatlarının geçirilmesine izin vermeyiz" açıklaması ne anlama geliyor? Kazak petrolünün ve Türkmen gazının Türkiye''ye ulaşmayacağı anlamına... Ne olacağı belli olmayan Bakü-Ceyhan''ın dışında Hazar enerji hatlarının Türkiye ve Batı''ya ulaştırılmasında İran ve Rusya''nın dışında hiç bir alternatif güzergah var mı? Yok... Türkiye ise, bırakın bu iki güce karşı rekabet etmeyi, Mavi Akım ve Türk-İran doğal gaz hattı gibi, stratejik enerji geleceğini tamamen bu iki ülkeye bağlamış durumda. Moskova ve Tahran, enerji savaşının dışında Kafkaslar''da kendilerine yönelecek bütün tehditlere de birlikte karşı koyuyorlar. Ermenistan''a büyük destek verirken Çeçen direnişinin kırılmasında da işbirliği yapıyorlar.
Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar Aliyev''in Ankara ziyaretinin panikten başka gerekçesi yok. Fransa ve Rusya tarafından Karadağ konusunda köşeye sıkıştırılan Bakü, İran-Rusya stratejik dayanışmasının sonuçları itibari ile geleceğe ilişkin ciddi güvenlik kaygıları duyuyor.
Ankara''nın "satışı"
Çeçenistan''ı susturan üçüncü ülke Türkiye''dir. Mavi Akım''la enerji alanında Rusya''nın denetimine giren Türkiye, bölgeye yönelik bütün planlarını rafa kaldırarak Moskova''nın önünü açtı. Ancak anlaşmalar zinciri ekonomik alanla sınırlı kalmadı. Ankara, Moskova ile güvenlik alanında yaptığı anlaşmalarla da, başta Çeçenistan, Kafkaslar''daki bütün inisiyatifi Moskova''ya terketti. Yani Kuzey Kafkasya Ankara''nın ilgi alanında çıkarıldı. Rusya''nın isteğiyle Çeçenler resmen "terörist" ilan edildi. Türkiye''den giden yardımlar engellendi, "Çeçenistan''la dayanışma" Anadolu insanının gündeminden çıkarıldı. Açlık ve sefalet içinde sınırlarımıza dayanan Çeçen kadın ve çocuklar içeri alınmadı. Çeçenler sınır dışı edildi. Moskova ne isterse Türkiye onu yaptı. Rusya ile yapılan anlaşmaların sonuçları, Çeçenistan''ın gözden çıkarılması ile kalmadı. Bugün Azerbaycan''ın içine düştüğü sıkıntılı durumun arka planında Ankara''nın Moskova''ya verdiği tavizler vardır. Önümüzdeki dönemde daha vahim sonuçlarla karşılaşacağız.
Türkiye''nin geleceğine ipotek koyan iki konu var. Türk-İsrail ekseni ve Ankara-Moskova arasında yapılan anlaşmalar. Bu iki gelişme Türkiye''nin bölgesel ve uluslararası çıkarlarına, etkinlik alanlarına, stratejik geleceğine çok büyük darbe vurdu. Yakın dönemde Türkiye''ni başını ağrıtacak bütün gelişmelerin temelinde bu iki yakınlaşmayı göreceğiz. Ama bunlar Ankara için önemli değil. Onların Türkiye''yi bölgesel hatta uluslararası bir güce dönüştürme gibi bir tercihleri söz konusu değil. Onlar Türkiye''nin Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi bir cephe ülkesi konumuna indirgenmesini istiyorlar. Türkiye hızla bu yöne doğru ilerliyor.
