|
"Dil" yanlışlıkları

26 Haziran 2000 tarihli Milliyet''in ilk sayfasında yeralan (Araç muâyenesi özelleştiriliyor) başlıklı haberin bir spotu şöyle:

"Özel şirketler muâyene başına belirli bir ücret alacak.. Belirlenen niteliklere hâiz şirketler, âlet ve cihazları krediyle getirebilecek."

Bu spotun yanlışlığı şurada: (niteliklere hâiz) denemez; (nitelikleri hâiz) denmesi gerekir..

(Niteliklere sahip) denebilirdi.. Fakat, hâiz olmak, geçişli bir fiil olduğu için, nesnesinin (i) halinde bulunması gerekir.. Meselâ; (bu mesele, benim için büyük ehemmiyeti hâizdir.) deriz.. (Bu mesele benim için büyük ehemmiyete hâizdir.) diyemeyiz.. Ama, istersek (hâiz) yerine başka bir kelime kullanarak (bu mesele benim için büyük ehemmiyete sahiptir.) diyebiliriz..

(Haiz olmakla ilgili yanlışlık gitgide yaygınlaşıyor.. Bu yanlışlığa göz yumulmaması gerekir.

22 Haziran 2000 tarihli Hürriyet''te Oktay Ekşi, (Bu, tabîî, özgürlükçülükle bağdaştırılamıyacak bir yaklaşım..) demiş.. Cümlede bir gramer hatâsı yok.. Ama, özgürlükçülük kelimesinde, bir telâffuz zorluğu, yani, eskilerin "tenâfürü hurûf", sonrakilerin "kakafoni" dediği bir sakatlık var.. Bunun yerine "özgürlük ilkesi" yahut "özgürlük tutkusu", veyahut "özgürlük prensibi", "özgürlük ülküsü" falan gibi bir terkîb kullanılabilirdi.

Oktay Ekşi''nin türkçesini beğeniriz ama, ender de olsa, bu çeşit pürüzlerden uzak durmaya özen göstermesi gerekir.

Doğan Heper, (18 Haziran 2000) tarihli Milliyet''te, İstanbul Belediyesi''nin gönderdiği ulaştırma bilgilerini sütûnunda neşrederek sözünü şöyle bitiriyor: "Bu duyarlılık daha güzel bir İstanbul için umut veriyor. O nedenle ve taahhüt olarak kabul ederek, belediyeden gelen bilgileri özetleyip siz İstanbullularla paylaşmak istedim.."

Burada (olarak) kelimesi fazladır. Eski tabirle fıkra yeni deyimle köşe yazısı yazanlar, vecîz ve mükemmel bir türkçe kullanmak zorundadırlar.. Aksi takdirde o köşede oturamazlar.. Birçok haklı ve güzel yazısını okuduğumuz Doğan Heper''in çalakalem yazmaktan kaçınması ve yazdıklarını kontrol etmeyi unutmaması gerekir. Türkçeye ve okuyucuya saygısı bunu âmirdir.

Bu vesileyle kardeşi (veya ağabeyi) Av. Tamer Heper''in güzel türkçesine işaret etmenin de bir kadirşinaslık borcu olduğunu belirtmeden geçmeyelim!..

24 yıl önce
default-profile-img
"Dil" yanlışlıkları
İnsaf!
Dağ yürekli adamların büyük seçimine doğru
Demografik dönüşüm
Seçim bitsin, önümüze bakalım!
Yerel seçime ramak kala: DEM, Yeniden Refah ve İYİ Parti