|
Edebiyatta kayda değer ne oldu?

2006 yılını uğurladık. Koca bir yıl geride kaldı; biraz daha yaşlandık, eskidik, yorulduk..Ve bugünden itibaren 2007''ye kapılarımızı açtık.

Âdettendir, edebiyat dünyası, yeni yılın ilk günlerinde geçmiş bir yılın muhasebesini yapar genellikle: Neler oldu, neler yaşandı; hâfızalarda yer eden önemli günler, gelişmeler, olaylar, tartışmalar vs. hangileriydi?

Bu bağlamda 2006 yılını değerlendiren, eleştiren, tartışan yazılarla karşılaşacağımız gibi, söz konusu yaklaşımların daha kapsamlı çalışmaları olan yıllıklarla da yüz yüze geliriz pek yakında.

Hiç kuşkusuz, geçtiğimiz yılın en önemli olayı, Orhan Pamuk''a Nobel Edebiyat Ödülü''nün verilişiydi. Nobel, beklenildiği gibi yığınla tartışmayı da beraberinde getirdi: Lâyık bulanlar-bulmayanlar, hakkıydı diyenler-demeyenler, sevinenler-sevinmeyenler.. Hatırlanacak olursa, ben de konuyla ilgili 3 yazı yazdım bu sütunda; olumlu/olumsuz pek çok tepki aldım. Bu hususta, doğrusu beni sevindiren yegâne gelişme, Orhan Pamuk''un ödül töreni esnasında yaptığı ve içeriğini edebiyata/edebiyatçıya ayırdığı konuşma oldu. Orhan Pamuk''la ilgili yazdığım son yazıda dileğim buydu ve zaten bir romancıya da bu yakışırdı.. Pamuk, politik eksenli soruları geri çevirirken, artık roman yazacağını ve politik/siyasal meselelere pek girmeyeceğini söylüyordu. Geç de olsa, yerinde bir yaklaşımdı bu da..

Başka neler oldu 2006''da? İrili ufaklı bir sürü olay, gelişme, tartışma, polemik.. Peki, geriye ne kaldı? Daha doğrusu, 2006''dan ''kayda değer'' ne kaldı?

Bendeniz, kısaca ''dergiler''e bakmak ve yıllardır şiir/yazı yayınlayan ve birkaç dergi tecrübesi yaşamış biri olarak, geçtiğimiz yıl dergilerden yansıyan hâlet-i rûhiyeyi aktarmak istiyorum burada.

Evet, sanatın/edebiyatın gündemini belirlediği, şekillendirdiği söylenen dergilerden gücü-kuvveti yerinde olanlar, çıkmaya devam etti. Bir kısmı, ömrünü tamamladı. Kimi yeni dergiler “Merhaba” dedi. Ancak, genelde, edebiyat/şiir dergilerinin oluşturmaya çalıştıkları ''dünya'' ile oluşturdukları ''dünya'' çoğu zaman birbiriyle örtüşmedi, dahası çelişkiliydi ve ziyadesiyle tatsızdı. Öyle aman aman bir sıklet noktası olmaktan uzaktı önümüze serilen bu ''dünya''. Bazı arkadaşlarımdan bildiğim gibi, şahsen bana da şiir/yazı yayınlatma iştahası vermedi, söz konusu durum. Bazen heves kırıcı da olmadı değil kimi dergilerin tutumu. Bir şey daha söyleyeyim: 2006 yılı, daha önce şiir yayınladığım birkaç dergi bağlamında, bir takım ayak oyunlarının sergilendiği, ''küçük iş''lere tevessül edildiği ve dolayısıyla benim açımdan ''güven bunalımı''nın zirveye ulaştığı ve bazı ''kararlar'' almama yol açan bir dönem oldu.

Bütün bunların dışında dergilerin atmosferi nasıldı? Şöyleydi:

Kimi, bu yıl da ''âdet'' olduğu üzere yayınını sürdürdü; “Edebiyat dünyasına ne gibi katkı sağlıyorum?” sorusunu hiç umursamadan..

Kimi, pek tuhaf ''hesap''lara dalmıştı; “Falancanın yazısını/şiirini bu ay basarsam şu olur, önümüzdeki ay basarsam bu olur!” ya da “Şu yazıları/şiirleri biraz daha bekletelim de yazarının/şairinin umudunu iyiden iyiye keselim!” gibi sevimsiz, mide bulandırıcı hesaplara..

Kimi, etliye-sütlüye dokunmadan, yaptığı pek mühim bir işmiş havasındaydı..

Kimi, habire ''yeni şair'', ''yeni hikâyeci'' pompalıyordu edebiyat dünyasına..

Kimi, varoluşunu tamamiyle ''dergi çıkarmaya'' bağlayanlar tarafından yayınlanıyordu zaten..

Kimi, falancanın gölgesine sığınmayı ve o gölgeden hiç çıkmamayı bir mârifet bilmekteydi..

Kimi, yeni editörlerle yeni bir ''hava'' kazanmaya çalıştı, ancak aradığını bulamadı..

Kimi, hem şairin/yazarın eserindeki kaliteyi gözetmemeyi, hem de yılların emeğine saygı duymamayı sürdürdü..

Kimi, dergicilikle çorbacılığı birbirine karıştırıyormuş gibi bir izlenim verdi; önüne gelenin yazısını/şiirini bastı yıl boyunca..

Kimi, ''taşra'' hassasiyetini odağına taşıdığı hâlde, ''merkez'' olduğunu sandı; attı-tuttu, esti-kükredi..

Ben de, 2006''da pek çoğunu acı bir tebessümle izledim…

17 yıl önce
Edebiyatta kayda değer ne oldu?
Türkiye’nin tezlerini kim anlatacak…
Enflasyon ile mücadelede beklentileri kırmak ve fiyat yapışkanlığının önüne geçmek
Cari açık ve Gabar’dan gelecek 3,2 milyar dolar
Küresel savaşın kaçınılmazlığına dâir
Yeni tehditler ve Türkiye’nin kurumsal güncellenmesi