2012 yılında Amerikan Pebble şirketi internet üzerinden bir yatırım destekleme sitesi aracılığı ile 100.000 Usd’lik yatırım ihtiyacı ilanına çıktığı ilk saatte 1 milyon Usd’lik yatırım alıp, ilerleyen haftalarda 10 milyon Usd’lik toplam yatırıma sahip olmuştur. En son ürününü çıkaran Pebble, yine aynı yöntem ile 2016 yılında ilana çıktığı birkaç saat içinde 3 milyon Usd’lik yatırım finansmanına sahip olmuş, toplamda ise 78.471 bireysel yatırımcıdan 20 milyon Usd’yi aşan yatırım hacmine ulaşmıştır. Her ne kadar evveli de olsa kitle fonlamasının ne denli işe yarar ekonomik büyüklüğe ulaşacağını ifade eden bu örnek elbette tek değildir.

Kitle Fonlaması (Crowding fund), ülkemizde katma değeri ve rekabet edebilirliği yüksek teknolojik ürün ve hizmet üretimini planlayan iş fikirleri ile girişim şirketlerinin ihtiyaç duyduğu finansal kaynakların toplanması amacıyla oluşturulan, internet üzerinden bir platform aracılığıyla çok sayıda kişiden fon toplanarak söz konusu plan, proje ya da üretim fikrinin tanıtılması ve kitlesel olarak fonlanmasını sağlayan yeni bir yatırım sistemidir. Kitle fonlama sistemini diğer finansman yöntemlerinden ayıran temel özellik, internet kullanılarak ulaşılan sınırları belirsiz geniş kitlelerden, göreceli olarak küçük katkılarla kaynak sağlanmasıdır.

Dünyadaki kitle fonlaması türleri incelendiğinde dört tür kitle fonlama şekli öne çıkmakta olup bunlar bağış bazlı (donation-based), ödül bazlı (reward-based), hisse bazlı (equity-based) ve borçlanma bazlı (debt-based) kitle fonlaması yöntemleridir.

Türkiye yayımlanan tebliğ ile hisse bazlı kitle fonlamasının alt yapısı oluşturulmuştur. Bu tebliğ ile SPK ve MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu) gerekli alt yapı çalışmalarını tamamladıktan sonra ilk onayını alan firma ile işlemlere başlamıştır.

Yatırımcılar kitle fonlaması yoluyla azami 20.000 Türk Lirası yatırım yapabilir. Ancak bu sınır 100.000 Türk Lirasını aşmamak kaydıyla yatırımcının Platforma beyan ettiği yıllık net gelirinin %10’u olarak uygulanabilecektir. Bu yatırımlara ilişkin denetimi MKK yerine getirecektir.

Sermayeyi tabana yaymak amacıyla yeni nesil bir finansal sistem olarak geliştirilen Paya Dayalı Kitle Fonlaması fonbulucu.com, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’dan 8 Nisan 2021’de aldığı lisans sonrası sistemi Türkiye’de hayata geçiren ilk platform oldu.

Söz konusu platformun çıkış kampanyası PromoSEED Biyoteknoloji A.Ş. Akıllı Bakteri Teknolojisi, yatırımcılardan yüksek bir talep toplayarak başarılı bir giriş yaptığı ilgili kurum tarafından açıklandı.

Bakteri teknolojisi kampanyası, fonbulucu.com platformunda, 60 gün planlanmasına karşılık sadece 16 gün yayında kalarak 292 yatırımcıdan hedeflenenin neredeyse iki katı tutarında toplam 418.325 TL talep topladı. Bahse konu talebin %12,06 ’sının dokuz farklı ‘Nitelikli Yatırımcı’dan gelmiş. Kampanyada yatırımcıların ortalama yatırım tutarı 1.216 TL olarak gerçekleşirken dünya ortalaması olan 88 USD’nin üzerine çıkmış.

Para toplamanın yanında girişimlerin ulusal ve uluslararası görünürlüğünü de artıran sistem sayesinde kampanya sonunda bir fon bu girişime 250.000 TL yatırım yapmak istediğini bildirdi. Bu yeni yatırımla kampanyada yatırım yapan diğer yatırımcıların pay değerleri de bir anda artmış oldu.

Ortaklığa dayalı finansal girişimler faiz üzerine odaklanmış emperyalist düzenin kırılması için önemlidirler. Küçük bedeller ile devlet kontrolünde, kayıt altına alınmış, düzenli piyasalar ile gerçekleşecek süreç, yeni girişimlerin milletin himmeti ile yeşereceği verimli toprak misalidir. Ayrıca bu sayede faize duyarlı hane halkımızın da yatırım yapabileceği yeni finansal araçlar ortaya çıkmış olacaktır.

İşin açığı yönetmeliğin çıkmasıyla katılım bankalarının bu işe öncülük edeceğini umut ediyordum. Olmadı… Ancak umarım en kısa sürede sahip çıkarlar. Zira bu süreç ihtiyacımız olan teknoloji-sanayi-üretim konu başlıklarının her birini geliştirecek ve sermaye bulamayan nice iyi yetişmiş, teknik bilgisi yüksek gençlerimizin ekonomiye yüksek katma değer ile katkı vermesini sağlayacaktır.